www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
91
- Yaxşı ki, adını dəyişib, Bəşər qoydum, Qorçatan kimi saxlasaydım, çoxdan ölüb
getmişdi. İndi bir az rahatdır. Hərdən mahnı da oxuyur...
- Mahnı oxuyur?
- Hə, oxuyur, bülbül kimi ötür, amma heç nə başa düşmürəm...
Azıxantropun hekayəti burda bitmişdi və mən ürəyimdə sevinirdim, sevinirdim ki,
indi üzüağ, alnıaçıq millətin qabağına çıxa bilərəm. Silsilə məqalələr, demək olar
ki, hazır idi, onu ictimaiyyətə çatdırmağa tələsmək lazımdı. İmranbəy demiş,
sonradan gec olardı. Öncə adamları bu sensasion açıqlamalara hazırlamaq gərək
idi. Hər şeyi bir dəfəyə açıq demək olmazdı. Təxminən «Azərsell»in reklamları
kimi: Məsələn, «Ruhunuz bizimlə birgə qayıdır», «O, artıq sizin yanınızdadır» və
s. Sonrası isə daha asanıydı, sovet dövrünün məqalə başlıqlarına bənzər:
«Azıxantropun iziylə...», «Bizim ulu babamız...», «Qürur duymağa haqqımız
var»... Nə isə, uzundərə adlar o qədəriydi ki...
İmranbəy, sanki, ürəyimdən keçənləri duydu və qürurla dedi:
- Bu, bizim babamızın nağılıdır, onu gələcək nəsillərə ötürmək lazımdır!
Mütləq
lazımdır! Absalyutli!!!
- Absalyutli! - deyə təkrar elədim, amma sualımdan da qalmadım. - Bəs niyə Azıx?
Mağarının adını deyirəm.
- Çünki mağaranı Qorçatan Aza bağışlamışdı. «Ix» qədim adamların dilində saray
deməkdir, yəni Azın sarayı. Azıx! «Azər» sözü də ordandır, Ər tayfasından olan
Az. Azərlər. Az xilas olanda Nuh peyğəmbərə özü belə deyib...
Mən dinmədim. Niyə də dinəydim ki. Eləcə fikirləşdim. Doğrudan da qürur
duymağa dəyərdi. Gör, bizim kökümüz hardan gəlir e!? İndi, görüm, bizim
qabağımıza kim çıxacaq! Hansı özündən deyən millət! Öz fikirlərimdən özüm də
qorxdum. Gözüm dəyə bilərdi. Tərs kimi, İmranbəygildə duz da yoxuydu ki,
başımıza hərləyəm. Birdən gözüm divardan asılmış göz muncuğuna sataşdı. O,
əvvəllər burda yox idi.
- Bu hardandır belə? - xəbər aldım.
İmranbəy bayquşgözlü muncuğa baxdı.
- Hə, onu deyirsən? Təzəlikcə almışam, daha doğrusu tapmışam. Allah özü yetirib.
Özü hələ görmüyüb. Yuxudan duran kimi boynundan asacam. - Səsini yavaşıtdı, -
qorxuram, göz dəyə...
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
93
dağıntılardan şikayətlənirdilər. Bütün bunlar mənim vecimə deyildi. Mən başqa
şeylər haqqında fikirləşirdim. Onlar hardan biləydilər ki, mən indi dünyanın ən son
kəşfini çözməklə məşğulam. Yazıq körpələr!
İmranbəyin yanına tələsdim, sevinirdim ki, böyük bir işi yekunlaşdırmaq üzrəyəm
və mənim qeydlərim ölkədə böyük bir sensasiya yaradacaq. Heç nədən qorxum-
hürküm yox idi.
Sevincim İmranbəyin qapısının ağzında qırıldı, qapı bağlıydı. Nə qədər döydümsə,
açan olmadı, qulağımı qapıya söykəyib dinşədim, içəridə lal sükut hökm sürürdü,
səssizlik at oynadırdı. «Bu hara gedə bilər?» - deyə pillələrlə yuxarı qalxa-qalxa
öz-özümə suallar verməyə başladım, amma fərli nəticə çıxara bilmədim. O, qeyb
olmuşdu. Ağlıma dəli bir fikir də gəldi: «Bəlkə, o əvvəldən yoxuymuş? Mən
qarabasmalar içində yaşamışam, rəngbərəng yuxu görmüşəm?» Bu,
şizofreniya
əlamətiydi! Allahım! Yox, hər şey gerçək idi. İmranbəy də, eşitdiklərim də. Mən
onları günəşli gün kimi xatırlayıram. Yanıla bilməzdim. Sadəcə, Azıxantrop
əhvalatına elə aludə olmuşam ki, darıxıram, bir yerdə qərar tuta bilmirəm...
Hövsələli olmaq lazımıydı. Gözləməkdən başqa çarəm yoxuydu.
Kimsəsiz tikilinin qarşısında bir az var-gəl edəndən sonra zamanın çoxdan
unutduğu daşın üstündə oturdum. Oturmazdan əvvəl dəsmalımı çıxarıb üstünə
sərdim ki, şalvarımın dalı toz olmasın. Yaxşı ki, gün çıxmamışdı, adamı
yandırmırdı, suçlu adamlar kimi buludların arxasında
gizlənmişdi, hərdən qorxaq-
qorxaq mənə tərəf boylanırdı. Bəlkə o da nəsə bilir? Kiminsə tapşırığı ilə bizi
izliyir?! Bu sarsaq fikirlər hardan məni tapır, görən?
Aradan bir müddət keçdi. Mən aralıdan şütüyən maşınların səsinə qulaq asırdım,
hansısa bir maşının köhnə neft buruqlarına tərəf burulacağını gözləyirdim. Amma
maşın əvəzinə, İmranbəyi gördüm. O, sanki asfaltın ortasından çıxdı və mazut iyi
verən torpaq yolla öz yuvasına tərəf qaçmağa başladı. Sevincdən ürəyim uçundu,
yerimdən atılıb onu qucaqlamaq istədim. İmranbəy yel kimi gəlirdi, elə bil, məni
görmürdü. Dostum heç nə demədən məni itələdi, yana sürüşsəm də, yıxılmadım.
O, daşı qaldırıb altında gizlətdiyi açarı çıxardı, bir söz demədən pillələrlə aşağı
düşdü, qıfılı açıb, qapını itələdi. Mən ayağa durub matdım-matdım ona baxırdım,
heç nə anlamırdım.
İmranbəy otağa keçdi, amma məni içəri dəvət eləmədi. Mən otağa girəndə o,
kətilin üstündə oturub, əllərilə başını qamarlamışdı. Handan-hana dilləndi, daha
doğrusu uşaq kimi hönkürdü: