The Archeology of Azerbaijan a brief Discourse
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 33 xəbər tuta və məni aradan götürə bilərdi. Tanıyırsan da onları... Dəli hara, iş hara? Dəlinin yeri xəstəxanadır, lap uzağı, qapısı bağlı evdir. İndinin özündə də səksəkəli yatıram, mənə elə gəlir ki, kimlərsə məni izləyir. İzi azdırmaq, həm də Azıxantropa yaxın olmaq üçün Tarix İnstitutuna işə düzəldim. Gecələr məni kim tanıyacaqdı ki… Bir neçə ay gözətçi işləyəndən sonra arxeologiya şöbəsində kimyəvi təmizləmə laboratoriyasına işə girdim, daha doğrusu, adım gözətçilikdə qaldı, özüm isə bu işlə məqşğul oldum, şöbə müdirinin razılığı ilə. Şöbə müdiri çoxdan məndən şübhələnmişdi, ürəyinə dammışdı ki, mən elə-belə adam deyiləm, bekar vaxtlarında mənim gözətçi komama baş çəkirdi. Evi yaxındaydı. Biz ordan-burdan söhbət eliyirdik, aranı dağa, dağı arana daşıyırdıq. Bir-birimizə isinişmişdik. O, daim kimya laboratoriyasından şikayətlənirdi. Deyirdi ki, bəzi arxeoloji qazıntılar rütubətə və saxlanma şəraitinə tab gətirməyərək xarab olur. Onu müntəzəm təmizləmək lazımdır. Azıxantropun alt çənə sümüyü xüsusi şöbədə, şüşənin altında saxlanılırdı. Onunla yanaşı daha bir neçə qiymətli arxeoloji tapıntı vardı. Bu, əsasən qədim və orta aşel dövrünə aid suxurlar, ayı, maral sümükləri və erkən dövrlə bağlı tapıntılar idi. Mezeolit və neolit dövrünə aid çapacaqlar, daşdan yonulmuş nizə ucluqları, daş toppuz və sair. Eh, o qədər zir-zibil var orda, çoxunun da adını səhv yazıblar. Alim deyillər e, aləmdilər... Məni yalnız Azıxantrop maraqlandırırdı. Gecələr növbə zamanı həmin şöbəyə gedir, səhərə kimi Azıxantropun alt çənə sümüyünə tamaşa edir, onunla virtual əlaqəyə girmək istəyirdim, amma alınmırdı. Çalışırdım, amma alınmırdı... Meditasiya kursları da köməyimə gəlmirdi. Hə, orada işləyərkən - başı ilə yuxarıya işarə elədi, yəqin ki, Amerikadakı laboratoriyanı nəzərdə tuturdu - iş yoldaşlarımdan biri qoca hindliydi, istənilən vəziyyətdə və şəraitdə meditasiyanın mümkünlüyünü mənə başa salmışdı, saatlarla kürslar keçmişdi. Hətta ayaqüstə yatan vaxtlarım da olub. Bir də görmüşəm ki, həyətimizdə, köhnə əncir ağacının dibindəyəm. Atam-anam da sağdır. Mən əncir ağacının dibində uzanmışam, qarşımda buğlanan çay var, əlimdə çoxlu hominid şəkilləri tutmuşam. Onlar dirilir, ağaca dırmaşır, biri göyə uçur. Nənəm də hardansa peyda olur, kəlmeyi-şəhadətini oxuyur, «dünyanın axırıdır» - deyir, məni uşaq kimi dalına atır, qaçmaq istəyir, birdən yerə yıxılır, başım əncir ağacının gövdəsinə dəyir. Ayılıram və görürəm ki, həmin qoca hindu alnıma şappıldadır ki, ayılım… İmranbəy söhbətinin şirin yerində gülür, sanki ölənlərinin hamısı dirilib gəlib və indi toyunda qol götürüb oynayırlar. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 34 - Maraqlıdır, - deyirəm. Çalışıram ki, o, xatirələrindən ayılsın və söhbətinə davam eləsin. -Əlbəttə, maraqlıdır. Harda qalmışdım? - deyə soruşur. - Hindli səni şappıldadan yerdə. - Yox, ondan əvvəl nəsə danışırdım axı? -Bir anlığa fikirləşdi. - Hə, yadıma düşdü, sümüyə baxan yerdə. Mən o sümüyü oğurlaya bilərdim, amma bundan tez duyuq düşə bilərdilər. Həm də əldə edəcəyim məhlulun ölmüş hüceyrələri dirildib- diriltməyəcəyini dəqiq bilmirdim. Mənə hormonoid lazımıydı. Dedeqonusu tapmışdım, daha doğrusu, onu özümlə Amerikadan gətirmişdim, amma cift mayesi yoxumuydu. Nə baxırsan? - deyə gözlərini üzümə zillədi, - təzədən evlənib, bəşəriyyətin sirrini arvadıma deməyəcəkdim ki? Belə işlərdə həkimlər kara gəlir. Mən onlarla çox işləmişəm: Amerikada da, burada da. Dillərini də yaxşı bilirəm. Uzağa getmədim. Yaşadığım evin yanındakı doğum evindən bir həkim tapdım, yaşlı qadın idi, cəmi 200 dollara mən istəyəni tapıb gətirdi. Yoxladım, tərkibi mən deyən idi, həkim aldatmamışdı. Müsəlmana ümid olmaq olar? Amerikalılar demiş, «etibar elə, amma şübhələn»... İşimi ehtiyatlı tutmuşdum və bir neçə ay əvvəl üçüncü azı dişimi çəkdirmişdim. Dişim öləndən sonra onu soyuducunun, bax, elə bu soyuducunun, - deyə küncdə qoyulmuş xırda və qədim «Morozka»nı göstərdi, - buzluğuna qoymuşdum. Soyuducunu da ordan - «Cındır bazarı»nı nəzərdə tuturdu,- almışam. Bilirdim ki, buz hüceyrələri uzun müddət ölməyə qoymur. Alt çənə sümüyü də uzun müddət buzlaqda qalmışdı, su çəkiləndən sonra isə rütubətli mağarada ömür sürmüşdü, lap sonralar onu tapmışdılar, cəmi 40-50 il bundan qabaq. Onun tarixini bilirsən, yəqin? - Onu kim bilmir ki... - Ay sağ ol. Mən də eyni yolu seçdim. Dişim soyuducuda bir ay qaldıqdan sonra onu çıxardım və döşəmənin sökülmüş yerindən torpağa basdırdım. Bir neçə həftə keçəndən sonra onu çıxardım, hermetik şüşəyə yerləşdirdim, axırda isə dişin hüceyrə toxumalarını oyub çıxardım və xüsusi məhlula qoydum. Elə işləmək lazımıydı ki, toxumalar zədələnməsin. Bir neçə gün keçdi, toxumada heç bir dəyişiklik olmadı. Ümidimi tamam itirmişdim. Şöbə müdirilə şərab vurmaqda davam edirdim, az qala depressiyaya düşəcəkdim. Həmkarım da elə bilirdi ki, kiməsə vurulmuşam. Mən də zarafata salırdım, məsələnin mahiyyətindən uzaqlaşdırmaq üçün ağlasığmaz sevgi macəraları quraşdırırdım. Üstündən iki həftəyə yaxın bir vaxt keçəndən sonra toxumanın qızardığını və canlandığını www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 35 gördüm. Ölmüş hüceyrə dirilmişdi. Eşidirsən, dirilmişdi!? Özü də necə! Bir müddətdən sonra o böyüməyə və şüşəyə yerləşməməyə başladı, mən onu məhv elədim. Çünki həmin hüceyrə mənim dişimdən götürülmüşdü. Deməli, mənim klonlaşdırılmış surətim yarana bilərdi. Təsəvvür edirsən, balaca-balaca imranbəylər neft quyularının yanındakı çala-çuxurda ora-bura qaçışır, toyuq balaları kimi zibilliklərdə eşələnir, Azıxantrop da çaşır, hansını tutacağını bilmir. Halbuki ona mən lazımam, mən, - dedi, sinəsinə döydü və güldü, sonra söhbətinə davam elədi. - Təbii ki, bu, mənə lazım deyildi. Əsas məsələ Azıxantropun çənə sümüyündəydi. Bəli, bəli, çənə sümüyündə... Nədənsə istəyimə çatacağıma, sağlam hüceyrə tapacağıma əmin idim. Bir gecə mən onu dəyişdim. Azıxantropa oxşar çənə sümüyünü Tarix İnstitutunun başqa bölməsindən oğurladım, əslində oğurlamağa da ehtiyac yox idi, çünki onlara nəzarət olunmurdu və gətirib əslilə dəyişdim. Bu, əlbəttə müvəqqətiydi. İşimi qurtarandan sonra onu yerinə qaytaracaqdım. Mən o qədər də qansız adam deyiləm, ürəyim yumşaqdı, razı olmaram ki, kimsə mənim güdazıma getsin. Həmin ərəfədə bizim evləri sökməyə başladılar. Mən Bakıda qeydiyyata düşməmişdim. Evin sənədləri də ölmüş əmimin adınaydı. Ona varisliyimi sübut edən sənəd yalnız mənə qalan və notariusda təsdiqlənən kağızıydı. Vur-tut saralmış bir vərəq... Bizim evləri alan iş adamı ilə uzun çənə-boğazdan, get-gəldən sonra o, mənə evin dəyərindən qat-qat aşağı pul verdi. Əclaf, çox xəsis adam idi. Amma o yazıq hardan biləydi ki, bir azərbaycanlı balası bəşəriyyətin doğuş nöqtəsini axtarır, paralanmış vətəni, şair xalqı, qaraqaş-qaragöz milləti naminə böyük kəşflərə baş vurub, hətta bu yolda canını da qurban verməyə hazırdır. O isə. O isə bir qəpiyindən belə keçmək istəmirdi. Nə isə... Bu pul eksperimentləri keçirmək üçün kifayət edərdi. Mən belə düşünürdüm. Nəinki düşünürdüm, hətta inanırdım da. Amma belə olmadı. Bəli, bəli, belə olmadı... Pulu alandan sonra bura köçdüm. Kimsəsiz bir binadır. Qonşularım siçovullar və çaqqallardır. Sonuncular gecələr mənə qonaq gəlirlər. Hərdən tülkülər da buralarda sülənir. O qədər çoxdular ki, sülək itlərin hamısını buradan qovublar... İmranbəyin söhbəti mənə cansıxıcı və uzun gəldi. Günəş çoxdan batmışdı. Zirzəminin bacasından düşən işıq yox olmuşdu. İçəri qaranlıq idi. Çölə çıxmaq olardı. - Çölə çıxaq, havam çatmır, - dedim. Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|