89
2.2.2. Saul Nasıl Öldü?
Saul’un ölümüyle ilgili Kitab-ı Mukaddes’te tam dört farklı bilgi vardır.
I.
Samuel 31/1-6’daki bilgilere göre Saul intihar etmiştir. II. Samuel 1/8-10’daki bilgilere
göre Saul’u bir Amelekli öldürmüştür. II. Samuel 21/12’deki bilgilere göre Saul’u
Filistli’ler öldürmüştür. I. Tarihler 10/13-14’deki bilgilere göre ise Saul’u Rab
öldürmüştür.
I. Samuel 31/1-6, II. Samuel 21/12 ve I. Tarihler 10/13-14’ü tevil etmek
mümkündür. Şöyle ki, I. Samuel 31/1-6’en anlıyoruz ki Saul, Filistli okçular tarafından
vurulup ağır yaralandıktan sonra sünnetsiz Filistliler’in gelip kendisine kılıç saplamasını
ve onların eliyle ölmesini istememiştir. Bundan dolayı Saul kılıcını çekip kendisini
üzerine atarak intihar etmiştir. Saul intihar etse de ölümüne Filistliler sebep olduğu için
II. Samuel 21/12’de Saul’ü Filistliler’in öldürdüğü söylenmiş olabilir. Saul’ün ölümü
nihayetinde Rabbin takdiri olduğu için de I. Tarihler 10/13-14’de “Rab öldürdü” denmiş
olabilir.
Saul’ü bir Amelekli’nin öldürmesi meselesine gelince bu olay Kitab-ı
Mukaddes’te şöyle anlatılır:
“Saul'un ölümünden sonra Amalekliler'e karşı kazandığı zaferden dönen
Davut Ziklag'da iki gün kaldı. Üçüncü gün, Saul'un ordugahından giysileri
yırtılmış, başı toz toprak içinde bir adam geldi. Adam Davut'a yaklaşınca
önünde yere kapandı. Davut, "Nereden geliyorsun?" diye sordu. Adam,
"İsrail ordugahından kaçıp kurtuldum" dedi. Davut, "Ne oldu? Bana anlat"
dedi. Adam askerlerin savaş alanından kaçtığını, birçoğunun düşüp
öldüğünü, Saul'la oğlu Yonatan'ın da ölüler arasında olduğunu anlattı. Davut,
kendisine haberi veren genç adama, "Saul'la oğlu Yonatan'ın öldüğünü
nereden biliyorsun?" diye sordu. Genç adam şöyle yanıtladı: "Bir raslantı
sonucu Gilboa Dağı'ndaydım. Saul mızrağına dayanmıştı. Atlılarla savaş
arabaları ona doğru yaklaşıyordu. Saul arkasına dönüp beni görünce
seslendi. "Ben de, 'Buyrun, buradayım' dedim. "Saul, 'Sen kimsin?' diye
sordu. "'Ben bir Amalekli'yim' diye yanıtladım. "Saul, 'Ne
olur üstüme var ve
beni öldür!' dedi, 'Çünkü çektiğim acılardan kurtulmak istiyorum.' Bu
yüzden varıp onu öldürdüm. Çünkü yere düştükten sonra yaşayamayacağını
90
biliyordum. Başındaki taçla kolundaki bileziği aldım ve onları buraya,
efendime getirdim.”
379
Açıklamalı Kutsal Kitap yukarıdaki pasajda Amelekli’nin anlattığı bu öykünün
uydurma olduğunu söyler:
“Amelekli, muhtemelen Davut’un kendisini ödüllendireceğini
umarak Saul’ün ölümüyle ilgili bu öyküyü uydurmuştu.”
380
Açıklamalı Kutsal Kitap’a
göre Amelekli’nin anlattığı bu öykü uydurma ise “Kitab-ı Mukaddes’e niçin girmiştir”?
Sorusu gündeme gelmektedir.
2.2.3. Yişay’ın kaç oğlu vardı? Yedi mi sekiz mi?
Kitab-ı Mukaddes’in bir yerinde Yişay’ın yedi oğlu olduğu söylenirken Kitab-ı
Mukaddes’in bir başka yerinde onun sekiz oğlu olduğu söylenir. Bu durumda ister
istemez
“Yişay’ın kaç oğlu vardı? Yedi mi sekiz mi?” sorusu kafalara takılır. Bu
sorunun cevabını bulmak o kadar zor olmasa da Kitab-ı Mukaddes’te neden çelişkili
ifadelerin yer aldığını anlamıyoruz.
I. Tarihler kitabında Yişay’ın yedi oğlu olduğu söylenmektedir:
“Yişay’ın yedi
oğlu oldu: Birincisi Eliav, ikincisi Avinadav, üçüncüsü Şima, dördüncüsü Netanel,
beşincisi Radday, altıncısı Osem, yedincisi Davut.”
381
Kitab-ı Mukaddes’in başka bir
yerinde ise
“İşay’ın sekiz oğlu vardı.”
382
denilerek onun sekiz oğlu olduğu
bildirilmektedir. Kitab-ı Mukaddes’te ikinci bilgiyi destekleyen yine şu ifadeler yer
almaktadır:
“Böylece Yişay yedi oğlunu da Samuel’in önünden geçirdi. Ama Samuel,
‘Rab bunlardan hiçbirini seçmedi’ dedi. Sonra Yişay’a ‘oğullarının hepsi
bunlar mı?’ diye sordu. Yişay, ‘Bir de en küçüğü var sürüyü güdüyor.’ dedi.
Samuel, ‘Birini gönder de onu getirsin. O buraya gelmeden yemeğe
oturmayacağız. Yişay birini gönderip oğlunu getirtti. Çocuk kızıl saçlı,
yakışıklı, gözleri pırıl pırıl bir delikanlıydı. Rab, Samuel’e ‘Kalk onu
meshet. Seçtiğim kişi odur’ dedi.”
383
379
Kitab-ı Mukaddes, II. Samuel, 1/1-10.
380
Açıklamalı Kutsal Kitap, II. Samuel, 1/1-10’un açıklaması.
381
Kitab-ı Mukaddes, I. Tarihler, 2/13-16.
382
Kitab-ı Mukaddes, I. Samuel, 17/12.
383
Kitab-ı Mukaddes, I. Samuel, 16/10-13.
91
Yukarıda Samuel’in önünden geçen Yişay’ın yedi oğluna sürü güden oğlu Davut
da ilave edildiğinde sayı sekiz etmektedir. O halde bu pasajın (I. Samuel 16/10-13)
İşay’ın sekiz oğlunun olduğunu söyleyen pasajla (I. Samuel 17/12) örtüştüğünü,
dolayısıyla İşay’ın sekiz oğlu olduğunu söyleyebiliriz. Ancak I. Samuel 17/12 ve I.
Samuel 16/10-13, I. Tarihler 2/13-16 ile tutarsızlık arz etmeye devam etmektedir. Bu
tutarsızlığı Açıklamalı Kutsal Kitap şu şekilde tevil etmektedir: “I. Samuel 16/10-13’te
Davut’un sekizinci oğul olduğu belirtilirken, bu metinde Davut’un, tercih edilen sıra
olarak yedinci oğul oluşunun vurgulanması amaçlanır.”
384
Çünkü “İsrail’de yedi rakamı,
eksiksizliği ve kusursuzluğu simgelediği düşünülürse, yedi oğula sahip olmak aile için
bereketin doruk noktası sayılırdı.”
385
I. Samuel 16/10-13’te Davut’un sekizinci oğul olduğu belirtilmesine rağmen,
Açıklamalı Kutsal Kitap,
“I. Tarihler 2/13-16’da Davut’un, tercih edilen sıra olarak
yedinci oğul oluşunun vurgulanması amaçlanmıştır” demektedir. Bu böyle ise I.
Tarihler 2/13-16’da Davut yedinci sırada sayıldıktan sonra Yişay’ın sekizinci oğlu
sekizinci sırada sayılabilirdi. Bu durumda I. Tarihler 2/13-16 ile I. Samuel 17/12
arasında çelişki gözükmez ve
“Yişay’ın kaç oğlu vardı? Yedi mi sekiz mi?” sorusu
gündeme gelmezdi.
2.2.4. Davut’un Yeruşalim ve Hevron’da Doğan Çocukları Kimlerdir?
Davut’un Yeruşalim’de doğan çocuklarının adları II. Samuel 5/13-16’de
Şammua, Şovav, Natan, Süleyman, Yivhar, Elişua, Nefeg, Yafia, Elişama, Elyada ve
Elifelet diye sayılırken, I. Tarihler 3/5-8’de Yeruşalim’de doğan çocuklarının adları
şöyle sayılıyor: Şima, Şovav, Natan, Süleyman, Yivhar, Elişama, Elifelet, Nogah,
Nefeg, Yafia, Elişama, Elyada ve Elifelet.
I. Tarihler 14/3-7’e göre Davut’un
Yeruşalim’de doğan çocuklarının adları ise şunlardır: Şammua, Şovav, Natan,
Süleyman, Yivhar, Elişua, Elpelet, Nogah, Nefeg, Yafia, Elişama, Beelyada ve Elifelet.
Görüldüğü gibi II. Samuel 5/13-16’de Davut’un çocuk sayısı on
bir iken, I. Tarihler 3/5-
8 ve I. Tarihler 14/3-7’de Davut’un çocuk sayısı on üç kişi olarak gözüküyor. Pasajları
karşılaştırdığımızda I. Tarihler 3/5-8 ve I. Tarihler 14/3-7’de Elifet isminin iki defa
geçtiğini Nogah isminin II. Samuel 5/13-16’de geçmediğini fark ediyoruz. Açıklamalı
384
Açıklamalı Kutsal Kitap, I. Tarihler, 2/10-17’nin açıklaması.
385
Açıklamalı Kutsal Kitap, Rut, 4/15’in açıklaması.