T. C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı

72 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İKİNCİ BÖLÜM 
KUR’AN-I KERİM VE KİTAB-I MUKADDES’E GÖRE HZ. 
DAVUT ANLATILARININ DİL, ÜSLUP VE TUTARLILIK 
BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRILMASI 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

73 
 
1.  KUR’AN-I  KERİM  VE  KİTAB-I  MUKADDES’E  GÖRE  HZ.  DAVUT 
ANLATILARININ DİL VE ÜSLUP BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRILMASI  
 
1.1. Kur’an-ı Kerim ve Kitab-ı Mukaddes’in Dil ve Üslup Özelliği 
 
Birinci  Bölümde  Kur’an-ı  Kerim  ve  Kitab-ı  Mukaddes  anlatılarını  olaylar  ve 
karakterler  bağlamında  karşılaştırdık.  Bu  bölümde  ise  Kur’an  ve  Kitab-ı  Mukaddes’te 
yer  alan  Hz.  Davut  anlatılarını  üslup  ve  tutarlılık  açısından  karşılaştırıp  iki  kitabın 
anlatıları arasında örtüşen ve farklılık arz eden  yerleri tespit etmeye çalışacağız. Bunu 
yaparken mümkün olduğunca indi yorumlardan kaçınacağımızı baştan belirtmek isteriz. 
 
Yalnız asıl konumuza geçmeden önce Kur’an’ın ve Kitab-ı Mukaddes’in dil ve 
üslubundan  kısaca  bahsetmenin  faydalı  olacağını  düşünüyoruz.  Kur’an’ın  üslûbu, 
insanların  telif  ettiği  eserlerin  üslûbuna  benzemediği  gibi  diğer  indirilmiş  kitapların 
üslûbu  ile  de  aynı  değildir.
331
  Kur’an’ın,  gerek  harflerin  ve  kelimelerin  seçiminde  ve 
gerekse  cümlelerin  kuruluşunda  kendisine  has  bir  üslubu  vardır.
332
  Öyle  ki  lafız 
manada; mana lafızda emin vatanını, tam sağlam yerini bulmuştur. Kur’an’ın üslubu dil 
ve beyan sanatının en ideal şeklini insanın önüne koymuştur.
333
 
 
Kur’an’ın  dil  ve  üslup  özelliği;  gönüllere  hoş  gelişi,  müşahede  ve  tefekküre 
davet  edişi,  insanın  madde  ve  ruhuna  hitap  edişi,  sözlerinin  yerli  yerinde  oluşu, 
tekrarlarının  usandırmayışı,  ayet  sonları,  ahlak  kaideleri,  devletlerarası  hukuk 
prensipleri,  geçmişi  aydınlatması,  hitapları,  ikna  sistemi  ve  iki  dünya  saadetini  temin 
eden prensipleri ile ortaya çıkar.
334
    
 
Kur’an’ın  etkileyici  dil  ve  üslubu  Arapça  bilen  ve  bilmeyen,  Müslim  ve 
gayrimüslim  çok  kimseyi  kendisine  hayran  bırakmıştır.  Kur’an’ın  dil  ve  üslubunun 
insanlar üzerinde ki etkisi ise en iyi şu sözlerle ifade edilebilir: 
“Kur’an dilinin Mekke toplumu üzerindeki etkisinin, sebeb-i nüzul bilgileri 
ışığında,  bazı  genel  ifadeli  ayetlere  de  yansıdığı  söylenebilir.  Bu  bilgilere 
                                                           
331
 İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usûlü, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1993, s. 159. 
332
 İsmet Ersöz, “Kur’an’ın Üslûp ve İ’cazı”, Diyanet Dergisi, DİB Yay., Ankara 1987, Cilt XIII, S. 1, s. 
25. 
333
 M. Abdullah Draz, En Mühim Mesaj Kur’an, Çev. Suat Yıldırım, Yeni Akademi Yay., İzmir 2006, s. 
116. 
334
 Cerrahoğlu, a.g.e., s. 161. 

---

74 
 
göre  Kur’an’ı  inkâr  edenler,  onun  büyüleyici  sözlerini  dinlemekten 
kendilerini  alamamaktaydı.  O  yüzden,  müşrikler  birbirlerinden  gizlenerek 
Kur’an dinliyorlardı. Yine Hz. Peygamber’in Kur’an’ı ne yüksek ne de alçak 
okunmamasını emreden Kur’an ayeti, inkârcıların birbirlerinden çekinmeleri 
nedeniyle  Kur’an  okunan  mekândan  uzaklaşmalarını  engellemek  ve  aynı 
zamanda  ürkmeden  dinlemelerini  izin  vermek  içindir.  Okunan  Kur’an 
ayetleri  karşısında  etkilenmeleri  nedeniyle  yeni  dini  kabul  etmiş  kimselere 
dair  rivayetler  kaynaklara  ayrıca  yansımıştır.  Bu  veriler  çerçevesinde 
diyebiliriz ki Kur’an’ın etkileyici üslubu, kesin bir fenomen olarak karşımıza 
çıkar.”
335
 
 
Kitab-ı  Mukaddes’in  dil  ve  üslubuna  gelince  Eski  Ahid’in  orijinal  metin  dili 
İbrânîcedir.
336
  Kitab-ı  Mukaddes’in  hıristiyanlara  ait  ikinci  bölümü  (Ahd-i  Cedîd)  ise 
Yunan dilinde yazılmıştır. Kitab-ı Mukaddes, ilk dönemlerden başlayarak pek çok dile 
çevrilmiştir.  Ahd-i  Atîk  önce  Ârâmîce’ye  ve  Yunancaya,  daha  sonra  Ahd-i  Cedîd’le 
birlikte Latince’ye tercüme edilmiştir. “Vulgate” (yaygın nüsha) ismi verilen bu Latince 
tercüme Roma Katolik kilisesinin yegâne makbul nüshası olarak kabul edilmiştir.
337
   
 
Kitab-ı  Mukaddes’te  farklı  edebi  türden  bölümler  ve  yazılar  bulunmaktadır.
338
 
Bu  bölüm  ve  yazıların  içerisinde  tarihi  anlatılar,  dua  ve  münacaatlar,  şiirler,  felsefi, 
hikmetli  ve  hüküm  bildiren  cümle  ve  pasajlar  vardır.  Kitab-ı  Mukaddes’te  tarihi 
anlatılar,  kronolojik  sıraya  göre  ve  birbiriyle  bağlantılı  olarak  anlatıldığından  Kitab-ı 
Mukaddes,  daha  çok  tarih  kitabı  özelliği  taşımaktadır.  Kitab-ı  Mukaddes’te  olaylar 
genellikle  üçüncü  şahıs  tarafından  anlatılmış  ve  olayların  ayrıntısına  çok  girilmiştir. 
Kişi, yer ve zaman isimlerine çokça yer verilmiştir. Kitab-ı Mukaddes’in, kişileri tenkit 
üslubu oldukça ağır olmuştur.  
 
Kitab-ı Mukaddes’te, dua, ilahi ve münacaatlar çok uzundur. Bu açıdan Kitab-ı 
Mukaddes  Kur’an’a  benzememekle  birlikte;  dua  ve  münacaatlarda  Rab’be  hitap 
                                                           
335
 Selim Türcan, İlk Dönem Kur’an Tasavvuru ve Dönüşümü, Anakara Okulu Yayınları, Ankara 2010, s. 
153. 
336
  “Eski  Ahid’in  orijinal  metin  dili  İbranca,  Batı  Sami  dillerindendir.  Önemli  diyalekleri  Kenanca, 
Fenikece  ve  Ugaritçe’dir.  Arapça’  da  olduğu  gibi  İbranca’da  da  sesli  harfler  yazılmaz.  Zamanların 
ifâdesinde  fakirlik  göstermesine  rağmen,  aksiyon  ve  kavram  zenginliği  çok  yüksektir.  Yazı,  kare 
şeklindedir ve sağdan sola doğru ilerler. Yanlış okunmasının önüne geçmek için, sesli harflerin eksikliği 
(Arapçadaki harekelerin yeri) noktalama işaretleriyle giderilir.” Sarıkçıoğlu, a.g.e., s. 275. 
337
 Daha geniş bilgi için bkz. Harman,
 
“Kitâb-ı Mukaddes”, DİA, c. 26, s. 76.   
338
 Bu hususta daha geniş bilgi için 29 nolu dipnota müracaat ediniz. 

---