Məsihin Kilsəsi üçün dua edirdi. Məryəm öz «Maqnifikat»
(«Qəlbim Rəbbi yüksəldir») mədhiyyəsi ilə Allahın
mərhəmətini mədh və tərif edir. Onun xahişi ilə Xilaskar
Qalileyanın Qana şəhərində ilk möcüzəsini edir; İsanın
əzabları zamanı Məryəm öz duası ilə Onunla birləşir,
çarmıxın yanında dayanaraq əzablarda öldüyü anda Onu
dəstəkləyir.
Oksigen və yeməksiz qalan insan bədəni öldüyü kimi,
sahilə atılmış balıq öldüyü kimi, susuz qalan bitki
quruduğu kimi dua etməyən insanın da qəlbini ölüm
gözləyir. Dua etməyən insan müharibə meydanında
silahsız əsgərə yaxud sükanı olmayan gəmini idarə edən
sükançıya bənzəyir.
Müqəddəslərin hamısı çox dua ediblər və başqalarını
da duaya çağırıblar. Müqəddəs İohann Xrizostom deyir:
«Dua etməmək və öz qəlbini məhv etmək eyni şeydir».
Müqəddəs Alfons Liquori də deyirdi ki, səmalarda xilas
olanlar əbədi həyatı dua etdiklərinə görə aldılar, məhkum
olunanlar isə dua etməkdən imtina etdiklərinə görə əbədi
alova düşdülər. Müqəddəs Fransisk Assizli deyirdi: «Dua
etməyən insandan xeyir gözləmə». Müqəddəs Tereza
Avilalı deyir ki, dua «hər cür lütfün qapısıdır». «Duadan
vacib şey yoxdur. Dua mümkün olmayanı mümkün edir,
ağır olanı yüngül edir. Dua edən insanın günah etməsi
mümkün deyil», – deyir Müqəddəs İohann Xrizostom.
«Mənsiz heç nə edə bilməzsiniz» (Yəh 15, 5); İsa «daim
dua etmək və heç ruhdan düşməmək» barədə təlim
verirdi (Luka 18, 1).
Mümkün qədər tez-tez dua etmək lazımdır. Hər gün
səhər və axşam dua etmək zəruridir. Qarşımızda olan
günə Allahdan xeyir-dua və lütf diləmək üçün səhər, Ona
~ 547 ~
547
minnətdarlıq etmək və günahlara görə bağışlanma
diləmək üçün axşam dua etmək lazımdır. Tovlanmalar
zamanı dua xüsusilə zəruridir, çünki insanın tovlanmaya
qalib gəlməsi və qəlbində lütfü qoruması üçün Allahın
köməyinə ehtiyacı var. İsa deyir: «Oyaq durub dua edin
ki, sınağa düşməyəsiniz» (Mat 26, 41). Həmçinin
həyatımız təhlükə altında olanda da dua etmək zəruridir.
Vacib qərar qəbul etməzdən, iş yaxud təhsilə
başlamazdan, səyahətdən və s. əvvəl duada Allahı
çağırmaq və Ondan aydınlıq, məsləhət və kömək diləmək
lazımdır.
Duanın şərtləri
Duamızın Allaha məqbul olması üçün
lütf
vəziyyətində dua etmək zəruridir yaxud ən azı buna
səy göstərməliyik.
Duanı övlada məxsus olan ehtiram və diqqətlə
etmək lazımdır. İmkan daxilində diqqətsizlik yaradan hər
şeydən çəkinmək lazımdır. Dua zamanı insan könüllü
olaraq kənar fikirlərə uyursa, diqqətsizlik günah olur.
Lakin kənar fikirlər könüllü deyilsə və insan mümkün
qədər daha diqqətlə dua etmək istəyirsə, onda günah
olmur.
Məsihçi duası təvazökar olmalıdır, çünki «Allah
məğrurlara qarşıdır, itaətkarlara isə lütf göstərər» (Yaq 4,
6). İnsan Allah qarşısında çox kiçik və zəif olduğunu dərk
edəndə, malik olduğu hər şeyi Allahdan aldığını dərk
edəndə təvazökarlıqla dua edir və bir sözlə Müjdədə
~ 549 ~
549
təsvir olunan, təvazökarlıqla Xilaskardan mərhəmət
diləyən yoxsula yaxud günahkara bənzəyir.
Allaha ümid və etibar edərək dua etmək lazımdır.
«Lütfkar Allahın taxtına cəsarətlə yaxınlaşaq ki, vaxtında
köməyə nail olmaq üçün mərhəmət alıb lütf tapaq» (İbr
4, 16), – deyir Müqəddəs Yazı. Həvari Yaqub öyrədir ki,
dua edən kəs «heç şübhə etmədən, imanla diləsin. Çünki
şübhə edən adam küləyin qaldırdığı və hərəkətə gətirdiyi
dəniz dalğasına bənzəyir» (Yaq 1, 6). Etibar ondan
ibarətdir ki, biz qeyd-şərtsiz olaraq iman edirik ki, Allaha
mümkün olmayan bir şey yoxdur və ona görə də O, əgər
bunu bizim xeyrimizə hesab edəcəksə, xahişimizi yerinə
yetirə bilər, çünki O xeyirxahdır və bizi Ata kimi sevir.
Dua israrlı olmalıdır. Çox vaxt Allah xahişlərimizi
yerinə yetirməyə tələsmir. O özümüzün heç nə edə
bilməməyimizi və heç nəyimizin olmadığını, amma hər
şeyi Ondan aldığımızı dərk etməyimizi istəyir. O istəyir ki,
Onun hədiyyələrini qəbul etmək üçün ürəklərimizi
mümkün qədər daha yaxşı hazırlayaq. Müqəddəs
Avqustin deyir: «Dilədiyini Allahdan dərhal almayanda
kədərlənmə. Bu o deməkdir ki, Allah sənin Ona duada
israrlığın vasitəsilə sənə xeyirxahlığını çoxaltmaq istəyir.
O arzumuzun duada təsdiqlənməsini istəyir. Beləliklə, O
bizə verməyə hazır olduğu şeyi qəbul etməyimizə bizi
hazırlayır». Çox vaxt biz dilədiyimizi bir neçə il sonra –
ruhani cəhətdən yetkin olandan sonra alırıq, çünki bu
halda biz Allahın ənamını daha böyük minnətdarlıqla
qəbul edə bilərik və onu daha yaxşı istifadə edə bilərik.
Bəzən duamız Allaha məqbul deyil, çünki biz
~ 551 ~
551
həddindən çox Ondan duada dilədiyimiz nemətə bağlı
oluruq və ona görə də bunu Allahın izzəti üçün deyil,
özümüz üçün diləyirik. Sadə sözlə desək, biz Allahdan
istifadə etmək, Onu iradəmizi yerinə yetirməyə razı
salmaq istəyirik. Bununla biz hər şeyi «baş-ayaq»
qoyuruq, çünki səylərimiz bizim üçün həmişə ali nemət
olan Allahın iradəsinin sədaqətlə icra edilməsinə
istiqamətlənməlidir. İsa Məsih deyir: «Atanız nələrə
ehtiyacınız olduğunu siz Ondan diləməzdən əvvəl bilir»
(Mat 6, 8). Dua vaxtı biz Rəbbin əzəldən müəyyən etdiyi
və bizə vermək istədiyi şeyi düşünməliyik. Rəbb yalnız
istəyir ki, biz onu ala bilək və onu ləyaqətlə qəbul etməyi
arzulayaq.
Duanın formaları
«Məsihçi ənənəsində üç əsas dua forması mövcuddur:
şifahi dua, meditasiya və seyrçi dua. Onların ümumi
xüsusiyyəti ürəyin cəmləşdirilməsidir» (KKK 2721).
İnsan bədən və candan ibarətdir, buna görə də öz
hisslərini ifadə etməyə ehtiyacı var. Eləcə də duanın
daha qüdrətli olması üçün bütün varlığınla dua etmək
lazımdır. Allah hər şeydən əvvəl ürəyimizin dərinliyindən
gələn duanı gözləyir, lakin onun zahiri ifadəsi də
əhəmiyyətlidir, çünki bu yolla o ürəkdə möhkəmlənir və
Allaha edilən mədh artır. Müqəddəs Müjdə bəhs edir ki,
İsa çox vaxt ucadan dua edirdi. Ürəyimizdəki dua sözlərlə
ifadə ediləndə müəyyən bir forma alır.
Şifahi dua yalnız dua edənin ürəyini dolduran şeyə
uyğun olanda həqiqi dua olur. Müqəddəs İohann
~ 553 ~
553
Dostları ilə paylaş: |