45
2. MƏHKƏMƏLƏRƏ ŞİKAYƏTLƏRİN VERİLMƏSİ
Seçicilər, namizədlər, qeydə alınmış namizədlər, siyasi partiyalar,
siyasi partiyalar blokları, seçicilərin təşəbüs qrupları, onların vəkil
edilmiş şəxsləri və səlahiyyətli nümayəndələri, seçicilərin təşəbbüs
qrupları, müşahidəçilər, seçki komissiyaları və onların üzvləri,
habelə qanunla müəyyən edilmiş qaydada seçkilərdə iştirak edən
qeyri-hökumət təşkilatları Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarından,
hərəkətindən, hərəkətsizliyindən və Mərkəzi Seçki Komissiyası
sədrinin hərəkətindən və hərəkətsizliyindən şikayətçinin yaşayış
yerinin və ya olduğu yerin yerləşdiyi ərazi üzrə apellyasiya
məhkəməsinə şikayət verə bilərlər.
Şikayət qərarın dərc edildiyi və ya alındığı, hərəkətin,
hərəkətsizliyin baş verdiyi gündən və ya bu haqda məlumat
alındığı gündən başlayaraq 3 gün müddətində verilir.
Əgər şikayətin verilməsi müddəti ötürülübsə, şikayətdə və ya
şikayətə əlavə edilən ayrıca vəsatətdə bunun üzrlü səbəbdən baş
verməsi ilə bağlı onun bərpa edilməsi xahiş edilə bilər. Məhkəmə
müddətin buraxılmasından üzrlü və ya üzrsüz səbəbdən baş
verdiyini,
müddətlərin
bərpasının
və
ya
uzadılmasının
mümkünlüyünü və başqa məsələləri yoxlamalıdır (İnzibati
Prosessual Məcəlləsinin 24-cü maddəsi). Prosessual müddətin bərpa
olunması barədə vəsatət verilməmişsə, həmin müddət keçdikdən son-
ra verilən şikayətlərə və sənədlərə baxılmır və onları verən şəxsə
qaytarılır.
Seçki hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı iddia ərizələri apellyasiya
instansiyası məhkəmələrinə Seçki Məcəlləsi və İnzibati Prosessual
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada verilir.
Seçki Məcəlləsinin 112.3-cü maddəsinə və İnzibati Prosessual
Məcəllənin
130-cu
maddəsinə
müvafiq
olaraq
seçki
hüquqlarının pozulması ilə bağlı iddia ərizəsi şikayətçinin
yaşayış yerinin və olduğu yerin yerləşdiyi ərazi üzrə apellyasiya
məhkəməsinin inzibati-iqtisadi kollegiyasına verilir.
46
Seçki Məcəlləsinə və İnzibati Prosessual Məcəlləsinin 46-cı
maddəsinə uyğun olaraq iddia ərizəsində aşağıdakılar göstərilməlidir:
Ərizənin verildiyi məhkəmənin adı;
İddiaçının və cavabdehin adları və ünvanları;
İddiaçının öz tələbini əsaslandırdığı faktlar və digər sübutetmə
vasitələri;
Mübahisənin düzgün həll edilməsi üçün zəruri olan digər
məlumatlar və iddiaçının vəsatətləri;
Əsli və ya surəti iddia ərizəsinə qoşulmaqla, mübahisələndirilən
inzibati akt və şikayət instansiyasına şikayət verildiyi hallarda
şikayət instansiyasının qərarı;
İddiaçının (ərizəçinin) tələbi.
Ərizəyə əlavə olunmuş sənədlərin siyahısı.
“Dövlət rüsumu haqqında” Qanunun 9.1.12-ci maddəsinə görə, inzi-
bati hüquq münasibətlərindən doğan mübahisələr üzrə işlər kimi seç-
ki hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı işlər üzrə vətəndaşlar dövlət rüsu-
mu ödəməkdən azaddırlar.
Apellyasiya
məhkəməsinin
inzibati-iqtisadi
kollegiyasında
şikayətlərə baxılması Seçki Məcələsinə və İnzibati Prosessual
Məcəllənin 130-cu maddəsinə müvafiq olaraq tənzimlənir.
Qanunla seçki hüquqlarının müdafiəsinə dair işlər üzrə daxil
olmuş iddia ərizəsinə məhkəmə tərəfindən 3 gün müddətində,
səsvermə gününə 30 gündən az müddət qalırsa 2 gün müddətində
(lakin səsvermə günündən gec olmayaraq), səsvermə günü və
həmin gündən sonra daxil olmuş iddia ərizəsinə isə dərhal
baxılmalı və onun mahiyyəti üzrə qərar qəbul edilməlidir.
Məhkəmə tərəfindən iddia ərizəsinə ərizəçinin, müvafiq seçki
komissiyasının və ya digər maraqlı şəxslərin iştirakı ilə baxılır.
Məhkəmə iclasının vaxtı və yeri haqqında lazımi qaydada xəbərdar
edilmiş göstərilən şəxslərin məhkəməyə gəlməməsi işə baxılmasına
və onun həll edilməsinə mane olmur.
47
İş üzrə yazılı formada tam məhkəmə qərarı onun nəticəvi
hissəsinin elan olunduğu vaxtdan 24 saatdan, səsvermə gününə
30 gün qalmış və ondan sonra qəbul edilmiş qərarlar isə 18
saatdan gec olmayaraq təqdim olunmalıdır.
Apellyasiya məhkəməsinin qərarından həmin qərarın tam formada
təqdim olunduğu gündən 3 gün müddətində Ali Məhkəmənin
İnzibati-İqtisadi Kollegiyasına şikayət verilə bilər. Bu şikayətə 3
gün müddətində, səsvermə gününə 30 gündən az müddət qalırsa
2 gün müddətində (lakin səsvermə günündən gec olmayaraq),
səsvermə günü və həmin gündən sonra daxil olmuş ərizələrə isə
dərhal baxılmalıdır.
Ali Məhkəmə mübahisə ilə bağlı işə şikayət həddində baxır və yalnız
apellyasiya instansiyası məhkəməsi tərəfindən maddi və prosessual
hüquq normalarının düzgün tətbiq edilməsini yoxlayır.
3. İNZİBATİ XƏTA HESAB EDİLƏN SEÇKİ HÜQUQ
POZUNTULARI ÜZRƏ ŞİKAYƏTLƏRİN VERİLMƏSİ
İnzibati Xətalar Məcəlləsinə (İXM) görə ictimai münasibətlərə qəsd
edən, hüquqazidd olan, təqsirli sayılan (qəsdən və ya ehtiyatsızlıq
üzündən törədilən) və inzibati məsuliyyətə səbəb olan əməl (hərəkət
və ya hərəkətsizlik) inzibati xəta hesab olunur.
İnzibati xətaya yol vermiş şəxs barəsində inzibati tənbeh cəzası tətbiq
edilir. İnzibati tənbeh məsuliyyət tədbiridir və inzibati xəta törədən
şəxsi qanunlara əməl edilməsi ruhunda tərbiyələndirmək, habelə həm
inzibati xəta törətmiş şəxs, həm də başqa şəxslər tərəfindən yeni
inzibati xəta törədilməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyır.
İnzibati Xətalar Məcəlləsi ilə aşağıdakı seçki hüquq pozuntuları
inzibati xəta hesab olunur:
Seçkiqabağı və ya referendumla bağlı təşviqatın aparılması
qaydalarının və müddətinin pozulması
