51
İnzibati xətalar haqqında işlərə baxılarkən qərar çıxarılır. İnzibati
xəta haqqında iş üzrə qərar onun baxılmasından dərhal sonra elan
olunur. Qərarın surəti 3 günədək müddətdə barəsində qərar qəbul
edilmiş fiziki şəxsə, hüquqi şəxsin nümayəndəsinə və zərər çəkmiş
şəxsə verilir. Barəsində qərar çıxarılmış fiziki şəxs, yetkinlik yaşına
çatmayanların qanuni nümayəndəsi, hüquqi şəxsin nümayəndəsi,
zərərçəkmiş şəxs, habelə müdafiəçi və nümayəndə tərəfindən inzibati
xətalar haqqında işlər üzrə qərarlardan şikayət, prokuror isə protest
verə bilər.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə hakimin qərarından qərarın surəti
təqdim edildiyi və ya alındığı gündən on gün müddətində apellyasiya
instansiyası məhkəməsinə şikayət və ya protest verilə bilər.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə qərardan verilən şikayət və ya protest
həmin qərarı qəbul etmiş hakimə verilir. Hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) qərarın çıxarıldığı gündən üç gün müddətində şikayəti
və ya protesti iş üzrə bütün materiallarla birlikdə apellyasiya
instansiyası məhkəməsinə, göndərir. İnzibati xətalar haqqında işlər
üzrə qərardan verilən şikayət və ya protest daxil olduğu gündən on
gün müddətində baxılır.
4. CİNAYƏT ƏMƏLİ HESAB EDİLƏN SEÇKİ HÜQUQ
POZUNTUSU ÜZRƏ ŞİKAYƏTLƏRİN VERİLMƏSİ
Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsi ilə seçki hüquqlarını
pozan aşağıdakı əməllər cinayət əməli hesab edilir:
Vətəndaşın seçki hüquqlarının həyata keçirilməsinə
maneolma;
Vətəndaşı namizədin lehinə imza atmağa məcburetmə və ya
namizədin müdafiəsi üçün imza yığılmasına maneolma;
Vətəndaşı öz iradəsinə zidd səs verməyə məcburetmə və ya
onun səs verməsinə maneolma;
52
Namizədlərin, siyasi partiyaların, siyası partiyalar
bloklarının seçki (referendum) kampaniyalarına müdaxilə
etmə və ya onu pozma;
Seçkiqabağı kütləvi tədbirlərin keçirilməsinə mane olma;
Seçkilərdə (referendumda) başqalarının əvəzinə səs
verilməsinə şərait yaratma;
Seçki (referendum) komissiyalarının işinə müdaxilə etmə və
ya təsir göstərmə və ya seçki komissiyası üzvünün öz
vəzifələrini yerinə yetirməsi ilə bağlı fəaliyyətinə müdaxilə
etmə;
Seçki komissiyasının üzvü tərəfindən seçki (referendumda
iştirak) sənədlərini saxtalaşdırılma və ya saxta sənədləri
təqdim etmə, bilə-bilə səsləri düzgün hesablamama,
səsvermənin nəticələrini düzgün müəyyənləşdirməmə və ya
səsvermənin gizliliyini pozma;
Başqa şəxslər tərəfindən seçki sənədlərini saxtalaşdırma,
saxta sənədlər təqdim etmə, başqa şəxslərin yerinə səs vermə,
bir şəxs tərəfindən seçki qutusuna birdən artıq seçki bülleteni
atma;
Seçkinin (referendumun) nəticələrinə təsir məqsədilə vəzifə
səlahiyyətlərindən sui-istifadə etmə.
Bu cinayət əməlləri üzrə hüququ pozulan seçicilər, namizədlər,
qeydə alımış namizədlər, siyasi partiyalar, siyasi partiyalrın
blokları,
müşahidəçilər,
seçki
komissiyaları
və
seçki
komissiyalarının üzvləri şikayət verə bilərlər.
Şikayətdə aşağıdakılar göstərilməlidir
Şikayətin əvvəlində şikayətin verildiyi prokurorluq orqanının adı,
şikayət verən şəxsin adı, ünvanı ilə bağlı məlumatlar göstərilir.
Şikayətin məzmununda cinayət əməli hesab edilən seçki hüquq
pozuntusunun qısa təsviri, bunu təsdiq edəcək hallar, pozuntunun
şikayətçinin hüququnu necə pozması və şikayətin araşdırlmasına dair
53
şikayətçinin xahişi göstərilir.
Şikayətin sonunda şikayətçi onu imzalayır və tarix qoyur.
Şikayətçi şikayətə pozuntu ilə bağlı sübutedici sənədlər əlavə edilə
bilər.
Şikayətin pozuntunun baş verdiyi vaxtdan dərhal və ya daha tez
müddətə verilməsi məqəsdəuyğundur.
Cinayət əməli hesab edilən seçki hüquq pozuntularından şikayət
prokurorluq orqanına verilir.
Bunlarla yanaşı, seçki prosesində baş verən və seçki hüquq
pozuntuları ilə bağlı olmayan cinayət əməlləri ilə bağlı adidiyyatı
orqana - polisə, prokurorluğa və ya digər hüquq mühafizə orqanına
şikayət verilə bilər.
5. SEÇKİ HÜQUQ POZUNTUNA DAİR ŞİKAYƏTLƏRİN
ARAŞDIRILMASI VƏZİYYƏTİ
Şikayətlərin araşdırılması təcrübəsinin təhlili göstərir ki, seçki
komissiyalarında və məhkəmələrdə şikayətlərə baxılması bir qayda
olaraq, obyektiv və ədalətli aparılmır.
Seçki komissiyalarında şikayətlərin araşdırılması təcrübəsinin təhlili
şikayətlərinin araşdırılmasında aşağıdakı problemlərin olduğunu
göstərib:
Ərizəçilərə bir qayda olaraq, seçki komissiyalarında
şikayətlərə baxılması vaxtı barədə məlumat verilmir: Seçki
Məcəlləsinin 112-1.7-ci maddəsinə görə seçki komissiyası
ərizəçiyə şikayətə baxılma yeri və vaxtı barədə 1 gün əvvəl
məlumat verməlidir. Lakin seçki komissiyaları şikayətlərə baxılma
yeri və vaxtı barədə ərizəçilərə demək olar ki, məlumat vermirlər.