AMERIKA BIRLƏŞMIŞ
ŞTATLARI
KONSTİTUSİYASINA
DƏYİŞİKLİKLƏR
(sonstitiitional amendments)
I
dəyişiklik
Konqres hər hansı bir din yaradan və ya ona sərbəst etiqad olunmasını
qadağan edən, söz və mətbuat azadlığını, habelə vətəndaşların dinc niyyətlə
toplanma və öz şikayətlərini hökumətə bildirmək üçün ərizə vermə
hüquqlarını məhdudlaşdıran heç bir qanun verə bilməz.
II
dəyişiklik
Azad bir dövlətin təhlükəsizliyi üçün yaxşı təşkilatlanmış milisə
ehtiyac olduğundan, xalqın silah saxlama və gəzdirmə hüququ pozula
bilməz.
III
dəyişiklik
Heç bir əsgər, sülh dövründə heç vaxt, müharibədə isə qanunla nəzərdə
tutulan halları çıxmaqla, sahibinin icazəsi olmadan hər hansı bir evdə
yerləşdirilə bilməz.
IV
dəyişiklik
Vətəndaşların özlərinin, mənzillərinin, kağız və əşyalarının əsassız
axtarış və həbslərdən mühafizə hüququ pozulmamalıdır. Axtarış və həbs
haqqında order, kifayət qədər əsas olmadan, and və ya vədlə
təsdiqlənmədən verilə bilməz; bu zaman, orderdə axtarışın yeri, həbs
(müsadirə) olunacaq şəxs və əşyalar dəqiq təsvir edilməlidir.
V
dəyişiklik
Heç kim əsas təsdiq olmayınca və ya böyük jüri tərəfindən ittiham
edilməyincə, ağır və ya ləkəgətirici bir cinayətə cəlb edilə bil-
/. "Hüquqlar haqqında BiU” adı olan 10 dəyişiklik 15 dekabr 1791-ci ildə
qüvvəyə niinınişdir
500
məz. Piyada qoşunlarında və ya hərbi donanmada, yaxud müharibə zamanı
və ya cəmiyyət üçün təhlükə anında həqiqi xidmətə çağırılan milis
təşkilatlarında qaldırılan işlər bu hökmə daxil deyildir. Heç kimin həyatı və
ya cismani toxunulmazlığı eyni bir cinayətə görə iki dəfə təhlükəyə məruz
qala bilməz; heç kim, hər hansı bir cinayət işində, öz əleyhinə şahidlik
etməyə məcbur oluna bilməz: heç kim qanuni bir proseduraya riayət
edilmədən, həyatından, azadlığından və ya şəxsi əmlakından məhrum edilə
bilməz. Xüsusi mülkiyyətdə olan heç bir əmlak tam qarşılığı ödənilmədən
ictimai mənafe üçün alına bilməz.
VI
dəyişiklik
Bütün cinayət təqibi hallarında, təqsirləndirilən şəxs cinayətin
törədilmiş olduğu ştatın və qanunla öncədən müəyyən edilmiş bölgənin
bitərəf jürisi tərəfindən, gecikmədən və açıq olaraq mühakimə edilmək,
ittihamın mahiyyət və səbəbini özünə bildirilməsini tələb etmək, əleyhinə
ifadə verən şahidlərlə üzləşmək, lehinə olan öz şahidlərinin bütün qanuni
yollarla gətirilməsini və öz müdafiəsi üçün vəkil yardımını tələb etmək
hüququna malikdir.
VII
dəyişiklik
Ümumi hüquq' (Sommon Law) normalarına əsaslanan və iddia məbləği
iyirmi dolları aşan mübahisələrdə, jüri-tərəfindən mühaki- , mə olunmaq
hüququ saxlanılır, lakin jürinin baxmış olduğu iş, ümumi hüquq normalarına
əsaslanmırsa. Birləşmiş Ştatların heç bir məhkəməsi tərəfindən baxıla
bilməz.
VIII
dəyişiklik
Qədərindən artıq girovlar tələb edilə və ya həddən çox pul cəriməsi
qoyula, yaxud sərt və qeyri-adi cəzalar verilə bilməz.
1.1978-ci ildə qüvvəyə minmişdir
501
IX
dəyişiklik
Bu Konstitusiyada müəyyən hüquqlar sadalanışı, xalqın malik olduğu
digər hüquqların inkar edilməsi və ya az əhəmiyyətli olması kimi yozula
bilməz.
X
dəyişiklik
Bu Konstitusiya ilə Birləşmiş Ştatlara verilməyən və ayrı-ayrı ştatlara
qadağan olunmayan səlahiyyətlər müvafiq olaraq ştatların və ya xalqındır.
XI
dəyişiklik
Birləşmiş Ştatların məhkəmə səlahiyyəti, ştatlardan, birinə qarşı başqa
bir ştatın vətəndaşlarının və ya xarici dövlətin vətəndaşlarının, yaxud
təbəələrinin qaldırdığı və ya davam etdirdiyi hər cür hüquq və ədalət işlərini
əhatə etməsi şəklində yozula bilməz.
XII
dəyişiklik
Seçicilər öz yaşadıqları ştatda toplanaraq, ən azı biri bu ştatın sakini
olmayan prezident və vitse-prezidenti gizli səslə seçirlər. Seçicilər Prezident
və vitse-prezident olaraq səs verdikləri şəxslərin adlarını iki bülletendə
göstərir, prezident və vitse-prezident olaraq səs verdikləri şəxsləri və bu
şəxslərdən hər birinin toplamış olduğu şəxslərin miqdarını müəyyən edən
ayrıca bir siyahı hazırlayaraq imzalayır və həmin siyahını möhürlü zərfin
içində Birləşmiş Ştatların hökumət mərkəzinə - Senat sədrinin adma
göndərirlər.
Senatın sədri Senat və Nümayəndələr palatası üzvlərinin iştirakı ilə
bütün möhürlü zərfləri açaraq səsləri sayır. Əgər prezidentlik üçün ən çox
səs alan şəxsin topladığı səs miqdan bütün təyinatlı seçicilərin yarıdan
çoxunu təşkil edirsə, o, prezident olur. Əgər heç kim belə bir səs çoxluğu
əldə etməmişsə. Nümayəndələr Palatası dərhal toplanaraq, prezident
seçkilərindən maksimum üç ən çox səs alan namizədlər arasından birini
gizli səsvermə ilə prezident seçir. Ancaq
502
Dostları ilə paylaş: |