Qasim haciyev
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
6 uyğun yeniləşdirmişdisə, bu böyük işləri layiqincə davam etdirən Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Ə liyevin şəxsi təşəbbüsü və göstərişi ilə son dövrlərdə burada tikilmiş olimpiya idman kompleksi, Heydər Ə liyev muzeyi, akademik Zərifə Ə liyeva adına orta məktəb, ictimai binalar, istehsal müəssisələri, salınmış parklar və görülmüş çoxsaylı abadlıq işləri və s. Bərdə üçün daha geniş inkişaf perspektivləri açmışdır. Bütün bunlar Bərdənin müasir quruculuq tarixidir və gələcək xüsusi tədqiqatların mövzusudur. Bunlarla yanaşı, aşağıdakıları da qeyd etməyi özümüzə borc bilirik: Bərdənin qədim tarixini və zəngin ənənələrini yaşadan əhalinin gözündə doğma şəhərin inkişaf edib çiçəklənməsində əvəzsiz tarixi rolu olan Ulu Öndər Heydər Əliyev və cənab İlham Əliyev misilsiz insanlardır. “Qarabağın bütün guşələri, o cümlədən Bərdə mənim üçün daha doğma, daha əzizdir” deyən Ulu Öndərin Bərdəyə məhəbbəti ilə Bərdəni Azərbaycanın dilbər guşəsi adlandıran, onun Azərbaycanda xüsusi yeri olduğunu, həmçinin hər bir azərbaycanlı üçün doğma yer, doğma məkan olduğunu vurğulayan cənab İlham Əliyevin Bərdənin çox inkişaf edib gözəlləşməsindən, abadlaşmasından keçirdiyi xüsusi fərəh arasında birbaşa bağlılıq var. Sürətlə inkişaf edən Bərdədə böyük işlər görülməsinə şad olduğunu dəfələrlə bildirən cənab İlham Ə liyev xalqımızın ümummilli lideri Heydər Ə liyevin Bərdəyə göstərdiyi qayğı və xüsusi münasibətə dərin hörmətlə yanaşdığını və buna sadiq olduğunu dönə-dönə nümayiş etdirir. Bərdəlilər xalqımızın Ulu Öndəri Heydər Ə liyevin yolunu saxlayanları, Heydər Əliyev kursuna sadiq və etibarlı insanları da ağırlayır, yüksək qiymətləndirirlər. Bu cür ali keyfiyyətlərə malik insanlar hörmətli cənab Prezident İlham Əliyevin komandasında yetərincədir. Bu komandada Heydər Ə liyev kursuna sadiqliyi ilə 7 seçilən və Qarabağ camaatının, eləcə də bərdəlilərin xüsusi rəğbət bəslədiyi Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban xanım Əliyevanı, Daxili İşlər Naziri cənab Ramil Usubovu qeyd etməmək, düşünürük ki, ilk növbədə elimizin istəyinə qarşı ədalətsizlik olar – el gözü tərəzidir. 2006-cı ilin ortalarında Bərdə İH başçısının AMEA- nın prezidenti akademik M.K.Kərimova Bərdə şəhərinin salınma tarixi barədə məlumat almaq üçün müraciəti ilə əlaqədar olaraq AMEA Tarix İnstitutunun direktoru AMEA-nın müxbir üzvü, professor Y.M.Mahmudovun, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun direktoru tarix elmləri doktoru M.A.Rəhimovanın razılığı ilə tarixçi və arxeoloqlardan (AMEA- nın müxbir üzvü, t.e.d., professor İ.A.Babayev, t.e.d.Q.Ə.Hacıyev, t.e.d. A.M. Məmmədov) ibarət elmi-tədqiqat qrupu yaradıldı və Bərdə şəhərinin əsasının qoyulduğu tarixi dəqiqləşdirmək məqsədilə şəhərin qədim yerində arxeoloji qazıntı işləri aparıldı. Bərdə şəhərinin 2500 il tarixə malik olması sübuta yetirildi. Təqdim olunan bu əsər «Bərdə şəhərinin tarixi (e.ə. III əsr– b.e. XVIII əsri)» monoqrafiyasından fərqli olaraq Azərbaycanın əzəli-əbədi torpağı olan Qarabağ bölgəsinin qədim şəhəri Bərdənin yaranması və inkişafına dair yeni materialların da daxil edildiyi antik, orta əsrlər və yeni dövr (e.ə. IV əsr – b.e. XIX əsri) tarixini əks etdirən ikicildliyin I cildidir. Üzərində iş gedən II cild də yaxın zamanlarda işıq üzü görəcəkdir. Məqsədimiz doğma vətənimizin, qədim və zəngin tarixə malik şəhərimizin tarixini obyektiv yazıb oxuculara təqdim etməkdir. Buna nə dərəcədə nail olduğumuzu isə hörmətli həmkarlardan və oxuculardan eşitmək ümidindəyik. Yeri gəlmişkən, vaxtında araşdırılmaması səbəbindən erməni ideyapərdazları pərxaşlıq 8 yazılarında Bərdəni də uydurma «Şərqi Ermənistan», «əzəli erməni torpaqları» daxilinə «qatmışlar» və bu saxtakarlıqları genişləndirməkdə davam edirlər. Söz yox ki, erməni təbliğatçılarının yazdıqları o qədər cəfəngdır ki, tarixdən az-çox xəbərdar olan hər kəs həmin yazıları oxusa, onların uydurma olduğunu anlamaqda çətinlik çəkməz. Biz təmkin və dözüm nümayiş etdirərək ermənilərin yazdıqları cəfəngiyatlara detallarına qədər cavab vermək fikrindən yan keçirik. Onlara ən tutarlı cavab Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin qədim şəhərlərindən biri olan Bərdənin obyektiv, elmi mənbələrə əsaslanaraq yazılmış bu tarixidir. Güman edirik ki, onlar da bu əsəri oxuyub uydurduqları yalanlardan usanarlar – beş min illik dövlətçilik tarixi olan türk torpaqlarında özlərinə qədim məskən axtarmazlar. 9 GİRİŞ Azərbaycan dünyanın ən qədim yaşayış məskənlərindəndir. Azərbaycan həm də ulu tarixə malik şəhərlər diyarıdır. Həmin şəhərlərdən biri də vaxtilə ölkənin siyasi, iqtisadi və mədəni mərkəzi – paytaxtı olmuş Bərdədir. Bərdə orta əsrlərdə Yaxın və Orta Şərqin nəhəng şəhərlərindən olmuşdur. Azərbaycanda qədim və orta əsr şəhərlərinin yaranması və əsas inkişaf xüsusiyyətləri, şəhərin quruluşu, ictimai həyatı, hərbi-strateji mövqeyi, inzibati-idarə üsulu, sənətkarlıq və ticarəti, mədəniyyəti, xarici əlaqələri və şəhər həyatı ilə bağlı digər məsələlər tarix elmimiz üçün vacib, habelə mühüm elmi axtarışlar tələb edən məsələlərdir. Mənbələr, arxeoloji materiallar və etnoqrafik müşahidələr əsasında aparılmış tədqiqat Bərdənin çoxəsrlik və zəngin tarixə malik olması qənaətinə gəlməyə imkan verir. Cənubi Qafqazda, qədim və beynəlxalq ticarət yollarının kəsişdiyi yerdə yaranaraq inkişaf etmiş Bərdə şəhəri Azərbaycan xalqının iqtisadi, siyasi və mədəni həyatında mühüm rol oynamışdır. Bərdə orta əsrlərdə, mənbələrin dili ilə desək, «Arranın anası» olmuşdur.Yeri gəlmişkən, ərəb mənbələrində indiki Cənubi Azərbaycan “Azərbaycan”, Albaniya isə “Arran” adlandırılmışdır. Əsər Bərdə şəhərinin eramızdan əvvəl I minilliyin sonundan bizim eranın XIX əsrinədək tarixini əks etdirir. Bu dövr Bərdə şəhərinin yaranma, formalaşma, inkişaf mərhələlərini əhatə edir. Şəhərin yarandığı və fəaliyyət göstərdiyi antik və orta əsrlər dövrü tarixinin tədqiqinə qanunauyğun bir maraq oyanır. Bu baxımdan qeyd olunan xronoloji çərçivə daxilində Bərdənin ümumi tarixini elmi əsasda tədqiq etmək mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanda şəhər tarixinin tədqiqinə son dövrlərdə başlanılmışdır. Bu, hər şeydən Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|