Publication1
Yüklə 0,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 83 A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/1
- A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/01
- Argentinadakı fəaliyyəti haqqında
83 A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/1 1949‐cu ildə Amerikada səyahətdə olan Sürəyya Ağaoğlu orada kimsəsiz uşaqlar üçün yaradılmış mərkəzi görür və qayıtdıqdan sonra belə bir mərkəzi Türkiyədə də yaratmağı qərara alır. Qayıtdıqdan sonra yuxarıda adı çəkilən uşaq fondunu yaradır. 1960‐cı ildə Ekrem Alicanın liderliyi ilə yaradılan Yeni Türkiyə Partiyasında siyasi fəaliyyətə başlayır və partiyanın İstanbul şöbəsinin sədri olur. 1960‐ci il hərbi çevrilişi zamanı qardaşı Səməd Ağaoğlu hərbi tribunal tərəfindən mühakimə olunduğundan Sürəyya xanım qardaşının vəkili olmuşdur. Qeyd edək ki, Sürəyya xanımın qardaşı Səməd Ağaoğlu 1950‐1958‐ci illərdə Türkiyənin Baş nazirinin müavini, əmək naziri və ticarət naziri vəzifələrində işləmişdir. “Londonda gördüklərim” və “Bir ömür belə keçdi” adlı kitablarında çox sayda hüquqi məqalələr yazıb. 1950‐ci ilin əvvəllərində alman hüquqşünas Verner Taschenberqer ilə evlənən Sürəyya xanımın evliliyi 1960‐cı ilədək davam edib. Bu evlilikdən onların övladı olmayıb. Sürəyya xanım Ağaoğlu təkcə hüquqşünas deyildi. O, həm də mətbuat aləmində tez‐tez imzası görünən bir publisist idi. "Bir ömür də belə keçdi" kitablarında Sürəyya xanım öz ailələrinin timsalında Azərbaycandan uzaq
düşmüş mühacirlərin həyatından, ictimai‐siyasi fəaliyyətindən bəhs edir. Sürəyya xanımla bağlı vikipediya olan bir məlumatda oxuyuruq: "1921‐ci il iyulun 18‐də erməni qatil Torlakyan İstanbulun "Pera‐Palas" hotelinin önündə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin daxili işlər naziri Behbud xan Cavanşiri üç güllə ilə qətlə yetirir və həbs olunur. Həmin vaxt İstanbul İngilis işğalı altında olduğundan cani cinayət hadisəsindən 20 gün sonra İngilis hərbi tribunalında mühakimə edilir. Sürəyya Ağaoğlu hüquqşünas tələbə kimi iştirak etdiyi bu tarixi məhkəmənin yekunu barədə "Bir ömür də belə keçdi" adlı memuarında yazır: "Nəhayət, məhkəmə bitdi. Prokuror qatil üçün ölüm cəzası istədi. Bu tələb hətta bizi çaşdırdı. Lakin prokuror 24 saat içərisində Türkiyədən uzaqlaşdırıldı. Yerinə gələn prokuror isə müttəhimə bəraət istədi və qatil Torlakyan gecə ikən qaçırıldı". Məhkəmədən illər sonra Sürəyya Ağaoğlu Londonda olarkən prokuror Rickatson Hatt ilə görüşür. Görüş zamanı həmin prokuror məlum məhkəmənin sədri ilə Çində görüşdüyünü və sədrin ona türklərin bu davada haqlı olduğunu söyləyir. Sürəyya xanım 73 il ayrılıqdan sonra 1983‐cü ildə ilk dəfə Bakıya gəlib. Lakin o zaman Şuşaya gedə bilməyib. 1989‐cu ildə Bakıda atası Əhməd bəy Ağayevin anadan olmasının 120 illiyi ilə əlaqədar yubiley tədbirinə dəvət alan Sürəyya Ağaoğluna ölüm vətənə gəlməyə imkan vermir. Sürəyya Ağaoğlu 1989‐cu il dekabrın 29‐da İstanbulda qatıldığı “Qadın hüquqları və çağdaşlaşma” adlı iclasdan çıxarkən pilləkənlərdən yıxılaraq beyninə qan sızması səbəbindən vəfat etmişdir. Bu gün Türkiyədə onun adını daşıyan neçə‐neçə küçə adları var. Yaratdığı Sürəyya Ağaoğlu Uşaq Dostları Fondu isə hələ də fəaliyyət göstərir.
A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ 2013/01 84 LUİS‐MORENO OKAMPO KİMDİR?” ‐ ARAŞDIRMA Beynəlxalq Haaqa Cinayət Məhkəməsinin baş prokuroru, 2011‐ci ilin cəsarətli və aparıcı yüzlərlə mütəfəkkirlərindən biri, Foreign Policy və The Atlantic nəşrlərinin versiyasına görə Beynəlxalq Şəffaflıq təşkilatının əməkdaşı‐ Luis‐Qabriel Moreno‐Okampo. Onu
çoxlu tənqid
edir, tərifləyirlər, lakin o, heç vaxt darıxdırıcı olmadı və həmişə qabağa getdi. Moreno‐Okampo 1952‐ci ildə Argentinada anadan olub, Buenos‐Ayres Universitetinin Hüquq
məktəbini bitirib və 1980‐ci ildə Argentina Ədliyyə Nazirliyinə texniki işçi olaraq daxil olub. O, 1985‐ci ildə 1976‐1983‐cü illərdə ölkədə hakimiyyətdə olmuş Argentina xuntasının üzvləri üzərində aparılan məhkəmə prosesi zamanı baş dövlət ittihamçısının köməkçisi işləyərkən məşhurlaşdı. Təəcüblü deyil ki, bu, Latın Amerikası tarixində yeganə prosesdir ki, müttəhimlər kürsüsündə dövlətə faktiki rəhbərlik edənlər idi. 1988‐1992‐ci illərdə Moreno‐Okampo nazirlərə, federal hakimlərə və yüksək vəzifəli hərbiçilərə qarşı korrupsiya və hərbi cinayətlərlə bağlı ad qazanmış "10 nömrəli iş"in ittiham aktını elan etmişdi. Sonra o, böyük korporasiyalar üçün antikorrupsiya proqramları və mürəkkəb arbitraj mübahisələri üzrə ixtisaslaşmış şəxsi hüquq firmasının (Moreno Ocampo və Wortman Jofre) əsasını qoydu. Bundan başqa, bu firma öz hesabına siyasi korrupsiya və buna bənzər işlərdə iştirak edirdi. 1990‐cı ilin sonlarında “Xalq məhkəməsi‐yığıncağı” realiti‐şousunda iştirak edirdi. Bundan başqa, o, müəllimlik edir, BMT‐də və Dünya Bankında konsultasiya verir, məqalələr və kitablar yazırdı. Onun həyatında başlıca işi 16 iyun 2003‐cü ildə başladı. Həmin vaxt o, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin və Prokurorluğun tarixində ilk dəfə olaraq birinci və daimi prokuror seçildi. 9 illik fəaliyyəti dövründə o prokurorun ofisini bir neçə əməkdaşın və stajorun çalışdığı naməlum idarədən hamının hesablaşdığı quruma çevirdi. Ancaq Moreno‐Okamponun prokurorluğu dövründə məhkəmə heç bir hökm çıxartmayıb. Beynəlxalq cinayət məhkəməsində iş qaldırılmış və ittiham olunan ilk müttəhim Tomas Lyubanqa barəsində hökm yalnız 2012‐ci il iyulunda – Luis Moreno‐Okamponu öz postunda onun müavini Fatu Bensuda əvəz etdikdən 1 ay sonra çıxarılmışdır.
Xunta iştirakçılarının işi ilə bağlı proses mənim həyatımı tamamilə dəyişdi, ona görə ki, buna qədər mən qanunların nəzəri tərəfi ilə daha çox məşğul olmuşdum və mən o zaman başa düşdüm ki, həqiqətdə hər şey başqa cürdür. Cinayətkarlar hakimiyyətin nümayəndələri idilər. Cinayəti polislər törətmişdilər. Ümumiyyətlə, mənim anam da daxil olmaqla həmvətənlərimin əksəriyyəti cinayətkarları müdafiə edirdilər. Onlar fikirləşirdilər ki, xunta onları partizanlardan müdafiə edir. Belə ki, bu, olduqca çətin idi, üstəlik, cinayət işinin həcminə görə biz məhkəməyə 800 şahid təqdim etmişdik. Bu, mənim qanun haqqındakı təsəvvürümü tam şəkildə dəyişdi, həmçinin məhkəməyə iri həcmli şahid ifadələrinin verilməsi ilə bağlı təcrübəmi dəyişdi. Lakin proses başlayanda ən maraqlısı, mən anladım ki, bu proses bütün xalqa dərs oldu. Mənim anam prosesdən iki həftə sonra mənə zəng edərək dedi: “Sən haqlı idin. Mən hələ də general Videlanı yüksək qiymətləndirirəm, lakin o türmədə yatmalıdır”. Məhz buna görə mən ədalət mühakiməsinə inanıram. Müqəssirlərin tanıdılması vacibdir, amma ən vacib olanı, insanların nəyin baş verdiyini görmələri daha mühümdür. Yüklə 0,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|