Microsoft Word Yazisma ders vesaiti docx
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
60 1) açıq sənədlər – istənilən istifadəçi üçün açıq olan informasiyanı əks etdirən sənədlər; 2) tanışlıq imkanı məhdudlaşdırılan sənədlər – məxfi informasiyanı əks etdirən sənədlər. Bu cür sənədlər ş ifrlənmiş teleqramla diplomatik kuryer vasitəsilə yaxud məxfi kanallar vasitəsilə çatdırılır. Yuxarıda sadalananlar arasından xüsusilə bilavasitə diplomatik yazışmaya – xarici yazışma sənədləri üzərində dayanmaq istərdim, çünki onlara qarşı tələblər diplomatik sənədlərin digər meyarlar üzrə təsnifatlarda yerinin müəyyənləşdirilməsində mühüm rol oynayırlar. Rəsmi sənədlərin böyük əksəriyyətini xarici yazışma sənədləri təşkil edir. Müvafiq qaydalara uyğun olaraq hazırlanan bu qrup sənədlərin məntləri üçün ehtiyatlılıq, təmkinlilik, xüsusi termin və ifadələri bilmə, yerli adətləri və qaydaları bilmə xasdır. Onlar daha böyük oxucular dairəsi, çox vaxt ictimaiyyət üçün nəzərdə tutulduqları üçün onlarla tanışlıqda xüsusi bir məhdudiyyətlər qoyulmur. fadələr, cümlə quruluşları, verilən məna və siqnallar dəfələrlə yoxlanılır. Sənədin 61 açıqlığı guman olduğundan artıq olsa belə, vəziyyətdən çıxmaq, vurulan zərəri tələfiyyə etmək nisbətən asandır (təbii ki, xarici yazışmada daha az istifadə olunan yarımrəsmi və qeyri-rəsmi yazışma sənədlərinə bura aid etmək olmaz). Qurumdaxili yazışmada tanışlığa məhdudluq səviyyəsi xeyli yüksədir və bu, ilk növbədə sənədlərin xüsusiyyətləri və onlara qarşı qoyulan tələblərdən irəli gəlir. Eyni xarici siyasət xəttini yürüdən, eyni xarici qurumun müxtəlif qollarını təmsil edən şəxslər arasında yazışma zamanı xüsusi ehtiyatlılığa, təmtəraqlığa ehtiyac yoxdur. Fikir, məlumat yığcam, lakonik, aydın və dəqiq ifadə edilməlidir. Əsas məsələ ətrafında söz «oyunları» da lazım deyil, əksinə, birmənalılıq təqdir edilir. Aydındır ki, yerli şərait, siyasi xadimlər və s. haqqında mərkəzə məlumat verən, öz qiymətləndirmələri, proqnoz və təkliflərini təqdim edən səfirliklərin, yaxud konkret, aydın və bəzən qarşı tərəfin, və ya beynəlxalq ictimaiyyətin birmənalı qarşılamayacağı tapşırığı verən mərkəzin sənədləri məxfilik qrifi daşıyırlar. Onların ictimaiyyətə 62 aşkar edilməsi çox vaxt diplomatik skandallara, hətta iki və ya daha çoxtərəfli münasibətlərin tamamilə soyuqlaşmasına gətirib çıxara bilər. Maraqlıdır Son dövrlərin diplomatik sənədlərlə bağlı ən böyük skandalı, şübhəsiz, Vikiliks lahiyəsi ilə bağlıdır. Qeyd edilən beynəlxalq sosial şəbəkə lahiyəsi əsas məqsədi olaraq informasiyanın sızması nəticəsində aşkar olunan sənədlərin təhlili və izlənilməyən nəşri elan edilib. stənilən şə xs anonim mənbə qismində çıxış edə bilər. lk sədası ABŞ-ın hərbi kəşfiyyat xarakterli sənədlərin saytda verilməsi ilə bağlı olsa da, bizə aid məsələ bir neçə ay sonra baş verdi: 2010-cu ildə noyabr ayının sonlarında saytda ABŞ-ın 250 minə yaxın məxfi, daxili diplomatik yazışmanın sənədləri yerləşdirildi. Mərkəzi serverdən sızan materiallarda nəinki ABŞ diplomatlarının, hətta xarici liderlərin, partiya rəhbərlərinin və s. bir-birləri yaxud qonşu siyasi xadimlər haqqında onlara açıqladığı (və heç də həmişə çox müsbət 63 olmayan) fikirlər də öz əksini tapır. Sənədlərdən bəzi parçalara nəzər salaq: 1) «The Quardian» qəzeti məxfi məktublardan məlum etdi: a) Səüdiyyə Ərəbistan liderləri gizli şəkildə ABŞ hakimiyyətindən rana nüvə zərbəsi vurmasını istəyirlərmiş; b) Rusiya hakimiyyətinin mütəşəkkil cinayətkarlıqla əlaqələri varmış; c)ABŞ-ın KXDR-ın süqutundan sonra vahid Koreya dövləti yaratmaq planları mövcuddur. 2) Beynəlxalq ictimaiyyəti ayrı-ayrı siyasi xadimlərin, diplomatların tərəfdaşları haqqında söylədikləri fikirlər daha böyük marağa səbəb oldu. Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|