59
inteqrasiya prosesi sürətlənmiş və son nəticədə hər bir vətəndaşının rifahının
yüksəldilməsi ilə bağlı müsbət dəyişikliklər baş vermişdir
40
.
Son dövrlərdə dövlət idarəçiliyində aparılan islahatlar müasir tələblərə uyğun
idarəetmə mexanizmlərinin qurulmasını ehtiva edir. Belə ki, qloballaşan məkanda
informasiya mübadiləsinin sürətlənməsinə təkan verən internet portallarından
istifadə etməklə dövlət idarəçilyi xeyli təkmilləşmişdir. Yarandılmış vertual mühit
vətəndaşların daha tez problemlərini həll etməyə rəvac vermişdir. Çox tədqirə layiq
proses kimi qeyd etmək lazımdır ki, son zamanlarda “Asan xidmət” vətəndaşların
istifadəsinə verilmişdir. Bu xidmət daxilində ölkə vətəndaşları və ya xarici
vətəndaşların problemlərinin və digər məsələlərinin qısa müddət ərzində az xərclə
həll edilməsini həyata keçirir. “ASAN xidmət” mərkəzləri Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial nnovasiyalar
üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-
ci il 13 iyul tarixli 685 nömrəli Fərmanına əsasən yaradılmışdır.
Müasir dövrdə dövlətin respublikamızda həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan,
bütün sosial, iqtisadi, hüquqi və siyasi dəyişikliklərin reallaşdırılmasının ilkin şərti
iqtisadi müstəqil likdir. Geniş mənada, başa düşülən iqtisadi müstəqillik an layışı
ölkənin bütün ərazisində bütün xalqın mənafeyi naminə müvafiq dövlət və qeyri -
dövlət strukturlarının müstəqil sosial-iqtisadi siyasət və xarici iqtisadi fəaliyyəti
həyata keçirə bilməsi imkanı və hüququnu nəzərdə tutur.
Azərbaycan respublikamızda iqtisadi təhlükəsizliyin təmin edilməsiobyektiv
həyati zərurət hesab etmək olar. Bu problemi şərh etməzdən əvvəl qeyd etmək
lazımdır ki, hər bir ölkə üçün iqtisadi təhlükəsizlik problemi iqtisadi sistemin
inkişafının ayrı-ayrı mərhələlərində konkret tarixi məna kəsb edir. Azərbaycan üçün
iqtisadi təhlükəsizlik məsələsi XXI əsrin ən başlıca problemlərindən biri hesab
edilməlidir.
40
Xalq qəzeti məqalə- “Prezident lham Əliyev: Azərbaycan iqtisadiyyatı sürətli inkişaf tempini saxlaya bilmişdir”
Bakı 2015
60
3.2. Dövlə
t idarə
çiliyinin üslubunun tə
kmilləş
dirilmə
si
Bu gün dövlət idarəçiliyinin üslubunun təkmilləşdirilməsi ehtiyacı daha da
geniş şəkildə büruzə verir. Belə ki, dövlət idarəçiliyinin prinsipial olaraq yeni
üslublarını kommunikasiyanın, hakimiyyət orqanlarının və vətəndaşların sosial
ünsiyyətinin yeni formalarında əks etdirmək lazımdır.
Müasir dövrdə siyasi liderlik xüsusiyyətləri nümayiş etdirmək, digər tərəfdən
isə, siyasi davranış üslubu milli siyasi stereotiplərindən, ənənə iləyenilikçiliyin,
Azərbaycan mentallığının bütün incəliklərini bilməyin həm sosial-iqtisadi inkişaf,
həm də qlobalplanlaşdırma problemlərini eyni dərəcədə qavramağa və həll etməyə
qadir olan idarəetmə tipiningeniş dünyagörüşü ilə son dərəcə uğurlu sintezi,
uzlaşması haqqında fikir doğurdu
41
.
Rəhbərlik üslubu – üsulların, metodların və rəhbərin praktik fəaliyyətinin
formalarının nisbətən möhkəm sistemidir. Bundan başqa, idarəetmənin üslubu tərzi
dedikdə hazırlıq və idarə qərarlarının reallaşdırması prosesində rəhbərin
davranışının üsulu anlaşılır.
Dövlə
t idarə
çiliyinin üslubu
— mürəkkəb hadisədir, çox elementli sistem. O,
təşkilati normativlər, informasiyalar və sosial proseslərin müəyyən sintezinə
ə
saslandırılmışdır və dövlət idarəçiliyinin texniki parametrlərini, yəni, obyektiv
başlanğıclarda ölçüsü, gen fondu, intellektual inkişaf, ictimai cəhətdən psixoloji güc
və insan potensialının tarixi təcrübəsi, başqa sözlə, idarəetməyə cəlb edilmiş
subyektiv amil kimi başa düşülür. Həmçinin iddia etmək olar ki, üslub obyektiv və
subyektiv birliyin spesifikasını, cəmiyyətinin xüsusi idarəetmə sferasını əks etməni
təşkil edir.
Məhz üslub vasitəsilə idarəetmə elm kimi özünü göstərmir, həm sənət, həm
də isti intuisiya, yalnız təcrübə deyil, həm də evristika duyğusu kimi özünü göstərir.
Üslub idarəetmənin hər bir iştirakçısına imkan verir ki, müəyyən
41
XXI əsrdə milli dövlətçilik, Ramiz Mehdiyev, Bakı 2003, səh 27
61
edilmişstrukturlara, normalara, formalara, metodlara və başqa idarəetmə
elementlərinə söykənərək, tam ölçüdə öz yaradıcılıq mahiyyətini açmağa imkan
verir.
Dövlət idarəçiliyinin üslubu altında belə fikrə gəlmək olar ki, ictimai
cəhətdən effektiv və daim inkişaf edən üsulların, vasitələrin, formaların və vəzifəli
şə
xslərin gündəlik fəaliyyəti metodlarının real istifadə edilən sistemini anlamaq
lazımdır və bütovlükdə dövlət hakimiyyəti orqanlarına və yerli muxtariyyətə uyğun
olan prinsiplərə əsaslanan və təmin edən rasional idarəetmə işlərinin demokratik
aparmasınıdır. Cəmiyyətin başqa sferalarındakı işin üslubundan onun fərqi hər
ş
eydən əvvəl vəzifəli şəxslərin sosial fəallığında və orqanların müvafiq
görünüşündədir. Dövlət idarəçiliyinin bu və ya digər üslub verən mənbələrin
çoxtərəflisi asılılığı, dövlət idarəçiliyinin məqsədli, funksional və təşkilati
qurğusunukiçiltmək olmaz.
Dövlət idarəçilikdə iştirak edən əsas subyektlərdən biridir. Lakin dövlətlə
yanaşı digər idarəçilik subyektləri də mövcuddur. Dövlətdən başqa bütün digər
idarəçilik subyektləri “vətəndaş cəmiyyəti”nin bir hissəsini təşkil edirlər.
“Yaxşı idarəçiliyi” xarakterizə edən səkkiz əlamət vardır: ( Sxem 6)
Sxem 6