Microsoft Word tagizade orxan doc
Yüklə 0,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Biz bunu nec
40
- informasiya axınları
Şə
Öz mahiyyətinə görə planlaşdırma funksiyası aşağıdakı üç əsas suallara cavab verir:
istehsalat, elmi tədqiqatlar və işləmələr, əmək resursları kimi vacib sahələrdə təşkilatın güclü və zəif tərəflərini qiymətləndirməlidirlər. Bütün bunlar o məqsədlə edilir ki, təşkilat real olaraq nə əldə edə bilər. 2. Biz hansı istiqamətdə hərəkət emək istəyirik? Rəqabət, müştərilər, qanunlar, siyasi amillər, iqtisadi şərait, texnologiya, təchizat, sosial və mədəni dəyişikliklər kimi təşkilatı əhatə edən mühitdə imkan və təhlükələri qiymətləndirərək, rəhbərlik, təşkilatın məqsədlərinin necə olacağını və bu məqsədlərə nail olmaqda təşkilata nəyin mane olmacağını müəyyən edir.
Rəhbər işçilər həm ümumi şəkildə, həm də komkret olaraq müəyyən etməlidirlər ki, təşkilatın üzvləri həmin təşkilatın məqsədlərinə çatmaq üçün nə etməlidirlər. Planlaşdırmanın fasiləsiz həyata keçirilməsinini ikinci səbəbi, - gələcəyin daimi qeyri-müəyyənliyidir. Ətraf mühitdə baş verən dəyişiklik və yaxud yeridilən mühakimələrdə buraxılan səhv nəticəsində hadisələr rəhbərliyin istədiyi kimi, yəni işlənilmiş planlarda nəzərdə tutulduğu kimi cərəyan etməyə bilər. Buna görə də planlara yenidən baxmaq, onları reallıqla uzlaşdırmaq lazımdır.. Təşkil etmək – hər hansı bir qurum, struktur yaratmaq deməkdir. Təşkilat tərəfindən öz planlarını yerinə yetirmək və bununla da öz məqsədlərinə nail olmaq üçün lazım olan və struktur halına salına bilən çoxlu elementlər mövcuddur. Bu cür elementlərdən biri iş, təşkilatın konkret vəzifələridir. Sənaye inqilabı o məsələnin dərk edilməsindən başlamışdır ki, işin lazımi qaydada təşkili zamanı işçilər qrupu daha böyük nailiyyətlər əldə edə bilirlər. şin təşkili elmi idarəetmə hərakatının diqqət mərkəzində olmuşdur. 41
Rəhbər həmişə yadında saxlamalıdır ki, planlar nə qədər gözəl tərtib olunmuş olsalar da və təşkilatın strukturu nə qədər mükəmməl olsa da, əgər kimsə təşkilatın faktiki işini yerinə yetirmirsə, bunların heç bir mənası yoxdur. Motivləşdirmə funksiyasının vəzifəsi də ondan ibarətdir ki, təşkilatın üzvləri öz işlərini onlara verilmiş vəzifələrə əsasən və planlarla uyğun olaraq yerinə yetirsinlər. Rəhbərlər özləri də bunu dərk etmədən motivləşdirmə funksiyasını həmişə həyata keçirmişlər. Beləliklə, motivləşdirmə - sadəcə bir məsələ olmaqla, özlüyündə göstərilən səylərə əsasən müvafiq pul mükafatların təklif olunmasından ibarətdir. Elmi idarəetmə məktəbinin motivləşdirməyə yanaşması buna əsaslanırdı. Rəhbər hər nə isə eləyirsə, bunun hamısı gələcəyə doğru istiqamətlənib. Rəhbər məqsədə hansısa bir vaxtda nail olmağı planlaşdırır, bu vaxt da gün, həftə və yaxud ay, il və ya gələcəkdə daha uzaq məqam ola bilər. Bu vaxt ərzində çox şey, o cümlədən, əlverişsiz dəyişmələr baş verə bilər. şçilər öz vəzifələrini plana uyğun olaraq yerinə yetirməkdən imtina edə bilərlər. Rəhbərlik tərəfindən seçilən yanaşmanı qadağan eləyən qanunlar qəbul oluna bilər. Bazarda yeni güclü rəqib yarana bilər və bu da təşkilata öz məqsədlərinə çatmaqda çətinliklər yaradar. Və yaxud insanlar sadəcə olaraq öz vəzifələrini yerinə yetirən zaman səhvə yol verə bilərlər. Nəzarət – təşkilatın həqiqətən nail olmaq istədiyi məqsədlərin təmin olunması prosesidir. Standartların müəyyən olunması – müəyyən eduilmiş vaxt kəsiyi ərzində nail olunacaq məqsədlərin dəqiq müəyyən edilməsidir. Bu da planlaşdırma prosesi zamanı işlənilmiş planlara əsaslanır. kinci baxış – müəyyən vaxt ərzində həqiqətən ə ldə edilmiş nəticələrin ölçülməsi və əldə olunanların gözlənilən nəticələrlə müqayisə olunmasından ibarətdir. Əgər bu iki mərhələ düzgün yerinə yetirilibsə, təşkilatın rəhbərliyi nəinki mövcud problemlər haqqında məlumatlanıb, o, həm də bu problemlərin həlli yollarını da bilir. Uçot müəssisənin bütün bölmələri üzrə aparılmalıdır və o, uçot göstəricilərinin dinamikasını əks etdirməlidir ki, bu da istehsalın inkişaf meyllərinin təhlili alətini tətbiq etməyə imkan verəcəkdir. Daimi xüsusi diqqət müəssisənin maliyyə fəaliyyətinə nəzarətə həsr edilir. Hazırda auditor yoxlamaları – maliyyə fəaliyyətinin təftişi geniş tətbiq olunur və bunu müvafiq lisenziyaya malik olan səlahiyyətli və 42
müstəqil (xarici) auditor təşkilatı yerinə yetirir. Bu cür yoxlamadan əsas məqsəd maliyyə hesabat göstəricilərinin düzgünlüyünün, onların işin faktiki vəziyyətinə uyğunluğunun müəyyən edilməsi və qoyulmuş vergilər üzrə ödənişlərin aparılması, həmçinin konsultasiya yardımının edilməsidir. Audit - obyektiv və nəzarətin ən təsirli metodlarından biridir, çünki o, təkcə müəssisənin fəaliyyətinin hər hansı bir tərəfinin təhlilini deyil, vəziyyətin tam, açıqlanmış mənzərəsini verə bilir. darəetmənin dörd funksiyası - planlaşdırma, təşkil olunma, motivləşdirmə və nəzarət – iki ümumi xarakteristikaya malikdirlər: onların hamısı qərarların qəbul edilməsini tələb edir, və onların hamısı üçün düzgün qərarın qəbul edilməsi və həmin qərarın təşkilatın digər üzvləri tərəfindən başa düşülən olması üçün kommunikasiya, informasiya ilə mübadilə lazımdır. Buna görə də, həm də bunun səbəbindən bu iki xarakteristika bütün dörd idarəetmə funksiyalarını bir-biri ilə bağlayır, onların qarşılıqlı asılılığını təmin edir. Kommunikasiyaları və qərarların qəbul edilməsini çox vaxt bağlayıcı proses də adlandırırlar. darəetmənin adları sadalanan dörd funksiyasından başqa, müəssisə, bir-biri ilə qarşılıqlı bağlılıqda olan əhəmiyyətli məsələlər kompleksini: maliyyə fəaliyyətinin, kadr siyasətinin, işçi heyətinin öyrədilməsi və ixtisasının artırılmasının idarə edilməsi, elmi-tədqiqat və konstruktor problemlərinin həll edilməsi və s. kimi məsələləri də həll etməlidir. stehsalın idarə edilməsi funksiyaları arasında xüsusi yeri marketinq tutur ki, bunun da vəzifəsi istehsalın bazarın ehtiyaclarına və tələbinə uyğunlaşdırılmasından ibarətdir. Metodoloji nöqteyi-nəzərdən idarəetmə funksiyalarının öyrənilməsi, ölkənin iqtisadiyyatında baş verən dərin prosesləri əks etdirən idarəetmə konsepsiyalarının məzmununda baş verən dəyişikliklərə istiqamətlənməlidir. Məlumdur ki, marketinq ifadəsi (vurğunu birinci hecada etmək lazımdır, bəziləri səhvən vurğunu ikinci hecada qoyurlar) ingilis sözü olan market – bazar sözündən yaranmışdır. Müasir marketinqin dünya iqtisadiyyatı üçün aktuallığı keçən ə srin 60-cı illərində aydın oldu. Elmi-texniki tərəqqi bazara yeni yüksək keyfiyyətli mallar yeritdi ki, bu da satış problemini xeyli kəskinləşdirdi. stehsalçı artıq mücərrəd, şəxsiyyətsizləşdirilmiş istehlakçı üçün deyil, müəyyən bazara işləməyə Yüklə 0,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|