Microsoft Word Sosial inkisaf?n t?min edilm?sinin regional aspektl?ri docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
27 • Yerli idarəetmə orqanları; • Büdcədənkənar fondlar; • Dini və xeyriyyə təşkilatları. Dövlətin sosial siyasətində əsas yeri əhalinin gəlirlərinin effektiv mexanizmlərini tətbiq olumasının formalaşması durur.Onun əsas tərkibi iqtisadi cəhətdən daha aktiv olan əhaliyə ləvazimatlar yaratmağa imkan verən lazımlı şərait yaratmaqdır. Sosial müdafiə daha həssas qruplara (təqaüdçülərə invalidlərə işsizlərə çoxuşaqlılara və s.) maddi və digər dəstəyin göstərilməsini birləşdirir.Vətəndaşların sosial müdafiə sferasında ən önəmli yeri məşğulluğun təmin edilməsi durur. Sosial siyasət səhiyyə təhsil mədəniyyət əmtəə və xidmətlərlə təminatı yaşayış şə rtləri onların sonrakı inkişafını və maksimum əlçatan olmasını birləşdirir. -səhiyyə - dövlət səhiyyə orqanlarında qarantlı səhiyyə köməyinin həcminin artırılması, maliyyə mənbələrini məqsədəuyğun şəkildə istifadə etməklə səhiyyə müəssələrinin iqtisadi inkişafına kömək etmək, səhiyyə müəssələrində maddi- texniki bazanın möhkəmləndirilməsi və dərman təminatının yaxşılaşdırılması; -təhsil - iqtisadi artıma aktiv təsir göstərməyə qadir olan əhalinin intelektual potensialını elmi və mədəniyyəti formalaşdırmaq, təhsil-tərbiyə mərkəzlərində rasional şəbəkənin yaradılması, təhsil müəsissələrində maddi-texniki bazanı yeniləmə və genişləndirmə və çoxvariantlı peşəkar təhsil sistemini inkişaf etdirmək; -mədəniyyət - xidmətin səviyyəsinin və keyfiyyətinin səviyyəsinin artırmaq, mədəniyyət və incəsənət ərazilərinin sadə əhalinin istifadə edə bilməsinə şərait yaratmaq, maddi-texniki bazanı təzələmək və möhkəmləndirmək; -gənclərlə siyasət- özündə təhsili, peşəkar hazırlığı ,məşğulluğu yaşayış şərtlərini yaxşılaşdırmağı, təhsil alan tələbələrə, talantlı gənclərə dəstəyin göstərilməsi və 30 yaşına kimi olan oğlan və qızların əmək fəaliyyətinə daxil olmasını adaptasiya etmək . 28 Gəlirlərin digər xeyir və xidmətlərin həcmini qruplar üzrə ayrılması həyat səviyyəsini müəyyən edir.Həyat səviyyəsi sosial–iqtisadi kateqoriya kimi əhalinin rifah halını istehlak baxımından səciyyələndirir.Həyat səviyyəsinə insanın istehlak sahəsindəki fəaliyyəti ilə əlaqədar baxılır.Həyat səviyyəsinin göstəriciləri sistemi gəlirlər və insanın müxtəlif təlabatlarını ödəyən maddi nemətlər və xidmətlərin ə hali tərəfindən istehlakı haqqında bu və ya digər dərəcədə tam məlumat verir, eyni zamanda qərarlaşmış təlabatların inkişaf etdirilməsi və ödənilməsi səviyyəsini səciyyələndirir.Həyat səviyyəsinin yüksədilməsi ə halinin rifah halının artırılmasının maddi əsasını təşkil edir. BMT-nin təklifinə əsasən həyat səviyyəsi geniş göstəricilər sistemi vasitəsilə əks olunur.Bu sistemə daxil olan göstəricilərdən aşağıdakıları göstərmək olar: -səhiyyənin vəziyyəti; -təhsilin səviyyəsi; -orta ömür müddəti; -əhalinin məşğulluq səviyyəsi; -əhalinin alıcılıq qabiiyyəti; -siyasi həyata daxil olma. Hazırda həyat səviyyəsini əks etdirən vahid ümumiləşdirici yoxdur.BMT həyat səviyyəsini əks etdirən hər hansı tip inteqral göstəricilərindən imtina etmişdir.Bununla belə həyat səviyyəsini beynəlxalq miqyasda müqayisə etmək məqsədilə 1990-cı ildən başlayaraq BMT-də yeni göstəricilərdən istifadə edildilir.Bu insan potensialının inkişaf indeksi və ya qısaca desək insan inkişafı indeksi göstəricisidir. nsan inkişafı indeksi dörd problemi əhatə etməklə üç göstərici ilə ölçülür. nsan inkişafının mühüm problemlərinə aşağıdakılar aiddir: -gəlirlərin və iqtisadi artımın yüksədilməsinə yönəldilmiş iqtisadi fəaliyyətin nəticəsi olan məhsuldarlıq ; -qabiliyyətlərin tədbiq edilməsində və nemətlərdən istifadə edilməsində bərabərlik kimi düşülən bərabərlik; 29 -yalnız indiki nəsillər üçün deyil, həm də gələcək nəsillər üçün siviliziasiya imkanlarına açmağı təmin edən sabitlik; -inkişafın yalnız insanların mənafei üçün deyil, həmdə onların səyi nəticəsində həyata keçirilməsini nəzərdə tutan imkanların genişləndirilməsi. Sosial siyasətdə əsas yeri əhalinin gəlirlərini formalaşdırmaqdır.Bir çox dövlətlərdə sosial dövlət termini geniş yayılmaşdır. Sosial dövlət insanın lazımlı yaşamasına və inkişafına şərait yaradır. Sosial siyasətin inteqral obyekti kimi sosial sfera tutur. Keçid dövründə meydana çıxan sosial problemlərin həlli yolları sosial siyasət kimi məsəslələri ön plana çəkir.Cəmiyyət sosial qruplardan təşkil olunmuşdur.Sosial qrupların qarşılıqlı əlaqəsi labüddür.Bu əlaqələrin konkret formaları müxtəlifdir: münaqişə, ittifaq, güzəştli partnyorluq ,düşmənçilik, müharibə(vətəndaş) , zorakılıq, hədə və qorxu formaları. Ümumiyyətlə isə bunlar siyasət adlandırılır.Siyasət müxtəlif sahələrə bölünür.Əgər sosial qruplar iqtisadiyyatla əlaqədar üzləşirlərsə bu iqtisadi siyasətdir.Əgər bu üzləşmə təbii mühitin vəziyyəti və istifadəsi səbəbindəndirsə bu ekoloji siyasətdir.Mədəni demoqrafik maarif və s. siyasətlərdə mövcuddur. Sosial siyasət ictimai rifah insanların maddi sosial və intelektual təlabatlarının ödənilməsi insana hörmətin formalaşdırılması və cəmiyyətdə sabitlik ilə bilavasitə bağlı olan siyasət başa düşülür.Öz daxili təbiətinə görə sosial siyasət insanın inkişafına yönəldilmişdir.Sosial siyasətin mühüm xüsusiyyəti odur ki o, əsasən dövlət büdcəsi vasitəsilə rifahların bölüşdürülməsi və istehlakı ilə təmasda olur.Deməli sosial siyasət maliyyə-büdcə siyasəti ilə o cümlədən dövlətin vergi siyasətilə birbaşa əlaqədardır.Sosial siyasət bölgü siyasəti vəzifəsinin daşıdığından insan amilinin güclü təsirinə məruzdur.Sosial siyasət əhalinin ümumilikdə həmdə ayrı- ayrılıqda onu təşkil edən təbəqələrin sosial – demoqrafik sosial icmaların sosial vəziyyətlərin saxlanması və dəyişdirilməsi səbəbindən irəli gələn qarşılıqlı ə laqəsidir.Sosial siyasətin əsas mövzusu əhalinin bu və ya digər hissəsini və ümumilikdə bu və ya digər hissəsinin və ümumilikdə bütün xalqın sosial Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|