“Azərbaycan
Respublikasında
1995-1998-ci
illərdə
dövlət
mülkiyyətinin
özəlləşdirilməsinin Dövlət Proqramı” təsdiq olunmuşdu.
Heydər Əliyevin birbaşa göstərişi ilə müvafiq dövlət orqanları tərəfindən təcili
olaraq hökumətin iqtisadi proqramı işlənib hazırlanmış və həyata keçirilməyə
başlanmışdı. 1995-1996-cı illər ərzində makroiqtisadi sabitliyin təmin olunması və
iqtisadiyyatda struktur dəyişikliklərinin aparılması tədbirlərini nəzərdə tutan iki
hökumət proqramı müvəffəqiyyətlə həyata keçirilmişdir.
Çox böyük əhəmiyyəti olan beynəlxalq kontraktların bağlanması, dünya
ölkələri ilə iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi, Azərbaycana investisiya axınının
güclənməsi, iqtisadi inteqrasiyanın dərinləşməsi və s. məhz Heydər Əliyevin müdrik
daxili və xarici siyasətinin məntiqi nəticəsi kimi mümkün olmuşdur. Bütün bunlar
Azərbaycanın sabahına inam yaratmış, respublikamızın ümdə problemlərinin həllinə,
ə
halinin rifahının yüksələcəyinə böyük ümidlər doğurmuş, xalqın iqtisadi fəallığının
artmasına təsir etmişdir.
Dünya təcrübəsi göstərir ki, islahatların müvəffəqiyyəti düşünülmüş,
ə
saslandırılmış strategiya və taktikadan başqa, bir çox sosial-siyasi və ideoloji
amillərdən də asılıdır. Azərbaycandakı iqtisadi və siyasi durum, müxtəlif siyasi
qüvvələr arasındakı ziddiyyətlər nəzərə alınmaqla islahatların müvəffəqiyyətlə həyata
keçirilməsini aşağıdakı şərtlər mümkün etmişdir:
- sosial-iqtisadi proseslərin dağılmış idarəolunma mexanizmlərinin
təkmilləşdirilmiş formada bərpası;
- mərkəzi idarəetmə aparatı ilə ərazi bölgələri arasındakı fəaliyyət
mexanizminin təkmilləşdirilməsi;
- islahatların sosial bazasının genişləndirilməsi və onun tərəfdarlarının
kütləviliyinin təmin olunması.
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev tərəfindən müəyyən
edilmiş demokratik, dünyəvi dövlət quruculuğu və sosial yönümlü bazar prinsiplərinə
ə
saslanan sosial-iqtisadi inkişaf siyasəti artıq on ilə yaxındır ki, möhtərəm Prezident
lham Əliyevin rəhbərliyi altında uğurla davam etdirilir. Bu siyasət Azərbaycanın
bölgədə iqtisadi cəhətdən lider dövlətə çevrilməsi və dünya iqtisadi sisteminə uğurla
inteqrasiya etməsi, ölkədə sosial problemlərin həlli və əhalinin həyat səviyyəsinin
yaxşılaşdırılması, yoxsulluğun sürətlə azaldılması, işsizlik problemlərinin həlli və
infrastrukturun yenidən qurulması istiqamətində mühüm dövlət proqramlarının ardıcıl
həyata keçirilməsi üçün möhkəm təməl yaratmışdır. 2003-cü ildən bəri ümumi daxili
məhsul 3 dəfə, qeyri-neft sektorunda ümumi daxili məhsul isə 2,4 dəfə artmışdır. Son 9
ildə Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatları 28,8 dəfə artaraq, 46 milyard dolları
ötmüşdür. Yoxsulluğun səviyyəsi 44,7 faizdən 6 faizə, işsizlik isə 5,2 faizə qədər
azalmışdır. 2003-2012-ci illərdə Azərbaycan iqtisadiyyatına yönəldilən 128,3 milyard
dollar investisiyadan 65,7 milyard dollarını daxili investisiyalar təşkil etmiş və xarici
ticarət dövriyyəsi 6,4 dəfə artmışdır. “Qlobal Rəqabətlilik Hesabatı”nda ölkəmiz 144
ölkə arasında 46-cı, MDB məkanında isə ardıcıl olaraq dörd ildir ki, birinci yerdədir.
Ulu öndərin əsasını qoyduğu inkişaf strategiyasını uğurla davam etdirən
Prezident lham Əliyevin səyi ilə tarixən qısa müddət ərzində Azərbaycanın keçid
iqtisadiyyatını arxada qoymasına nail olunmuşdur. Ölkədə həyata keçirilən mükəmməl
islahatlar konsepsiyasının müəllifi kimi Prezident lham Əliyev iqtisadi inkişafın
Azərbaycan modelini yaratmışdır. Bu, ölkəmizin ümumi siyasətinin ayrılmaz tərkib
hissəsi olmaqla, Azərbaycanın iqtisadi tərəqqisinə, dünya birliyində köklü mövqeyinin
möhkəmlənməsinə, inkişaf etmiş güclü dövlətlər sırasında yer almasına xidmət edir.
Bu gün ölkə əhalisinin sosial rifahının yaxşılaşdırılması, yeni iş yerlərinin
getdikcə artması və yoxsulluğun əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması dövlət başçısı lham
Ə
liyevin həyata keçirdiyi siyasətin nəticəsidir. Yürüdülən uğurlu, qətiyyətli siyasət,
həyata keçirilən makroiqtisadi layihələr Azərbaycan iqtisadiyyatının daha da
yüksələcəyindən xəbər verir. Ayrı-ayrı dövlət proqramlarında nəzərdə tutulan
tədbirlərin həyata keçirilməsi Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafında vacib mərhələ
olmaqla, ölkənin iqtisadi inkişafında və əhalinin rifah halının yaxşılaşdırılmasında
getdikcə mühüm rol oynayır.
Keçid dövrü kimi səciyyələnən ictimai-iqtisadi formasiya dəyişikliyi
mərhələsini geridə qoyan müstəqil Azərbaycanın bütövlükdə regionun ən aparıcı
dövlətlərindən birinə çevrilməsi ilk növbədə elmi əsaslar üzərində gerçəkləşdirilən milli
iqtisadi inkişaf modelinə əsaslanır. Beynəlxalq maliyyə qurumlarında da maraqla
qarşılanaraq ciddi elmi müzakirələrə səbəb olan bu model özünəməxsus cəhətləri ilə
ə
lverişli coğrafi və geoiqtisadi məkanda yerləşən respublikamızı yeni iqtisadi fenomenə
çevirmiş, sabit inkişaf yoluna çıxarmışdır.
Ümumiyyətlə, son illərdə respublikada sosial-iqtisadi inkişaf sahəsində
həqiqətən də köklü inqilabi nəticələr əldə edilmişdir. Konkret proqramlar əsasında
həyata keçirilmiş genişmiqyaslı tədbirlər nəticəsində Azərbaycanda müasir dövlət və
cəmiyyət formalaşmaqdadır. Ölkədə yol, nəqliyyat, kommunal təchizat, elm, təhsil,
səhiyyə, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları, qısası, bütün sosial-iqtisadi,
mədəni və digər sahələri əhatə edən nəhəng infrastruktur layihələri reallaşdırılıb,
Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyi tam, ərzaq təhlükəsizliyi isə əsasən təmin edilib. Bu
dövr ərzində iqtisadiyyatımız üç dəfə, dövlət büdcəsi 20 dəfə artıb, 50 milyard dollar
həcmində valyuta ehtiyatı formalaşıb. Hazırda ölkənin enerji potensialı güclənib, qeyri-
neft sektoru, sənaye sürətlə inkişaf edir. Respublikada makroiqtisadi sabitlik qorunur,
inflyasiya birrəqəmli səviyyədə saxlanılır. Ötən dövrdə minlərlə müəssisə, 2 mindən
artıq müasir məktəb, çoxsaylı səhiyyə ocaqları, olimpiya idman kompleksləri,
mədəniyyət obyektləri tikilib istifadəyə verilib. Azərbaycanın şəhər, qəsəbə və
kəndlərində irimiqyaslı quruculuq-abadlıq işləri həyata keçirilib, onların siması
müasirləşib.
Ölkədə qəbul olunan dövlət proqramları, konsepsiya və strategiya xarakterli
sənədlər, onların əməli surətdə icra olunması bu siyasətin reallaşdırılması mexanizmi
kimi vacib əhəmiyyət kəsb edir. Qeyd etmək lazımdır ki, hazırda ölkəmizdə 60-a yaxın
dövlət proqramı, strategiya və konsepsiya fəaliyyətdədir. Bütün bu mühüm hüquqi-
normativ və proqram sənədlərinin yeni konsepsiya ilə əsaslı şəkildə əlaqələndirilməsi
ə
ldə olunacaq nailiyyətlərin təminatçısına çevriləcəkdir.
Müasir və perspektiv inkişaf meyillərini nəzərə alsaq, yeni qəbul olunan
konsepsiyaya əsasən ölkənin uzunmüddətli inkişafı istiqamətini aşağıdakı kimi
sistemləşdirmək məqsədəuyğun olardı.
Birincisi - güclənməkdə olan qlobal rəqabət təsirləri yalnız ənənəvi əmtəə,
kapital, texnologiya və əmək bazarlarını əhatə etməməli, həmçinin milli idarəetmə və
innovasiya sisteminə, insan potensialının inkişafına da nüfuz edərək Azərbaycanın
Dostları ilə paylaş: |