5
i. Daxili nəzarət sistemi...........................................................110
ii. Risk-əsaslı yanaşma ............................................................113
iii. Şübhəli əməliyyatların ifşa edilməsinin texnikası ...............121
1) lkin şübhələrin təsdiqlənməsi üçün görülən əlavə
eyniləşdirmə tədbirləri
...................................................121
2) Əməliyyatın şübhəli olub-olmamasına dair qərarın qəbul
edilməsi
..........................................................................129
D. Beynəlxalq əməkdaşlıq ................................................................132
IV. SON SÖZ...........................................................................................140
S YAHI I ..................................................................................................143
S YAHI II.................................................................................................148
S YAHI III ...............................................................................................150
CƏDVƏL I ...............................................................................................153
FATF-ın 40 Tövsiyəsi ...............................................................................157
FATF-ın 9 Xüsusi Tövsiyəsi .....................................................................199
Cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın
leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə
haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu .........................................204
ABREV ATURALAR VƏ QISALTMALAR ...........................................222
ST FADƏ ED LM Ş ƏSAS MƏNBƏ VƏ ƏDƏB YYAT S YAHISI .....224
6
ÖN SÖZ
“Çirkli pulların yuyulması” söz birləşməsi bizim hüquqi və iqtisadi
lüğətimizə yeni daxil olmağa başlasa da, əslində qloballaşan dünyada uzun
müddətdir ki, ən çox təhlükə yaradan cinayətlərdən biri hesab olunur.
Qeyri-qanuni yolla pul vəsaitlərinin əldə edilməsi və onların
toplanması əslində istənilən cəmiyyətin siyasi, iqtisadi, ictimai və sosial
həyatına ciddi zərbə vurur. Odur ki, cəmiyyətdə sosial ədalət prinsipinin
bərqərar olunmasını istəyən vətəndaş həm qeyri-qanuni yolla pul vəsaitlərinin
və digər varidatın əldə edilməsinə, həm də onun leqallaşdırılmasına qarşı öz
imkanları və səlahiyyətləri daxilində amansız mübarizə aparmalıdır. Əlbəttə
ki, bunun üçün insanların ilk növbədə, qeyri-qanuni yolla əldə edilən pul,
onun leqallaşdırılması yolları barədə maarifləndirilməsinə böyük ehtiyac
vardır. Bu sahədə maarifləndirilmə dedikdə mən heç də hər bir şəxsin çirkli
pulların yuyulmasına qarşı mübarizə aparmalı olduğunu nəzərdə tutmuram.
nsanları bu sahədə maarifləndirməklə biz bir tərəfdən cinayətkar qruplar
tərəfindən qeyri-qanunu yolla əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və digər əmlakın
leqallaşdırılması üçün onlardan istifadə olunmasını minimumlaşdıra, digər
tərəfdən də vətəndaşları belə qeyri-qanuni hərəkətlərdən müəyyən qədər
çəkindirə bilərik. Maarifləndirmə istiqamətində indiyədək müəyyən addımlar
atılmışdır; 2001-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
banklara Volfsberq prinsiplərinin tətbiqini tövsiyə etməyə, 2002-ci ildən isə
Azərbaycan Bank Tədris Mərkəzi bank əməkdaşları üçün davamlı olaraq,
“Pulların yuyulmasına qarşı mübarizə tədbirləri” mövzusunda təlim kursları
aparmağa başlamışdır.
Bütövlükdə cəmiyyətin qeyri-qanuni yolla pul vəsaitlərinin əldə
edilməsi və onların yuyulmasına qarşı maarifləndirilməsi üçün geniş oxucu
dairəsini əhatə edəcək, məsələnin mahiyyəti və ciddiliyini asan başa düşülən
tərzdə izah edə biləcək kitaba böyük ehtiyac var idi. Bununla bağlı hesab
edirəm ki, hazırkı kitabın ərsəyə gətirilməsi ilə də bu missiyanın öhdəsindən
layiqlə gəlinmiş və nümunəvi vətəndaş mövqeyi ortaya qoyulmuşdur.
Kitab, qeyri-qanuni yolla pul vəsaitlərinin əldə edilməsi
mənbələrindən tutmuş ona qarşı mübarizə üzrə beynəlxalq normalar və yerli
qanunvericiliyə qədər bir çox məsələləri özündə əks etdirir.
Müəllif kitabda qeyri-qanuni yolla əldə edilmiş pul vəsaitlərinin
terrorizm ilə əlaqəsini geniş işıqlandırmaqla, bunun adi bir cinayət hadisəsi
7
deyil, bugünkü dünyanı daha çox narahat edən geniş-əhatəli və qlobal cinayət
olmasının mahiyyətini oxucuya çatdırır.
Artıq 5 ildən artıqdır ki, bu mövzuda təlim kursları aparan bir şəxs
kimi deyə bilərəm ki, kitabda beynəlxalq normalara və müxtəlif ölkələrin bu
sahədəki qanunvericiliyinə, habelə mövzu üzrə müxtəlif müəllif və digər
araşdırıcıların materiallarına çox yerində istinad edilmiş, konkret təkliflər
irəli sürülmüşdür.
Qeyri-qanuni yolla pul vəsaitlərinin və digər varidatın əldə
edilməsinin, habelə onun yuyulmasının ictimai bir bəla olmasını, qüvvədə
olan qanunvericiliyə əsasən bu bəlaya qarşı mübarizə üçün hüquq-mühafizə
orqanlarının, maliyyə sektorunun və ümumilikdə ictimai məsuliyyətinin
artırılmasının, habelə pulların yuyulmasının cinayət kimi tanınmasının
zəruriliyini nəzərə alaraq, bu mövzunun hüquqi və iqtisadi yönümlü təhsil
ocaqlarında tədris olunmasını, əlinizdəki kitabın bir dərs vəsaiti kimi
istifadəsini tövsiyə etməklə yanaşı müəllifə bu sahədə araşdırmalarını davam
etdirməyi arzulayıram.
Hörmətlə,
Azərbaycan Bank Tədris
Mərkəzinin Direktoru Cavanşir ABDULLAYEV
Dostları ilə paylaş: |