Microsoft Word kitab-yeniforma-17. 12. 2009+UzQabi doc
Yüklə 3,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
27 Bu variantların əksəriyyətində vergidən yayınma və ya dövlət büdcəsindən müəyyən əvəzləşdirmələr alınması halları yer alır. Misal üçün, ucuz bir malı daha bahalı kimi göstərib daha da yüksək əlavə dəyər vergisini (bundan sonra – ƏDV) ödəməklə ölkəyə idxal etmək olar. Daha sonra şişirdilmiş qiyməti olan bu malı ölkə daxilində daha yüksək qiymətlə öz kontrolu altında olan bir neçə şirkət arasında bir-birinə satdırmaqla malın qiymətini daha da şişirtmək olar. Bütün bu proses nəticəsində xeyli miqdarda ƏDV dövlət büdcəsinə ödənilir. Pulları yuyan şəxs üçün bunun nə xeyri olacağını soruşsanız, həmin malın yenidən ixrac edilə bildiyini nəzərə alandan sonra cavabını özünüz tapa biləcəksiniz. Belə ki, sözügedən mal yenidən ixrac edilərsə, malın üzərində yığılmış bütün ƏDV malı alan xarici şəxsə qaytarılır. Xarici şəxs də “öz adamı” olduğu üçün vergidən yayınmış pullar nəticədə pulları yuyanın sərəncamına keçəcəkdir. Bu cür qanunsuz yollarla əldə edilmiş vəsaitin yuyulması yenidən gömrük orqanlarında və yenidən hüquqpozmalar, habelə müəyyən qeyri- leqal gəlirin əldə edilməsi ilə müşayiət olunur. Ədəbiyyatda bu üsullara hətta “karusel” deyilir. 53 Bir qayda olaraq, bu cür sxemlərdə gömrük orqanları nümayəndələrinin birbaşa iştirakı vardır. Ən maraqlısı da odur ki, ortada nə malın (xidmətin), nə də pulların tədavülü ola bilər; milyonlar həcmindəki əməliyyatlar bir otaqda bir neçə şəxs tərəfindən bir sıra fiktiv sənədləri düzüb qoşmaqla “həyata keçirilə bilər”. • Vəzifəli və ya hər hansı başqa şəxslər qeyri-hökumət təşkilatları yaratmaqla (və ya kontrola almaqla) onlara qrant verə bilər. Qrantlar verildiyi zaman onların qanuniliyinə çətin ki, kimsə şübhə edər (fikirləşə bilərlər ki, qanunu pozmaqla pulu “qazanan” şəxslər çətin ki, onları asanlıqla kiməsə bağışlayar), şübhə etsələr də, bunu çox araşdırmaz (fikirləşə bilərlər ki, hər nədirsə, pullardan xeyirli məqsədlər üçün istifadə olunur). Qrantı almış bu cür QHT aldığı qrantla istənilən əməliyyatı həyata keçirə bilər – ya PY prosesini davam etdirəcək, ya da qrantı onu vermiş şə xsin xeyrinə xərcləyəcək. крупной контрабанде и отмывании денег направлено в суд , http://www.businesspress.ru/newspaper/article_mId_34_aId_447519.html, номер 17 (464) от 25.04.2008. 53 Bax: FATF, Laundering the Proceeds of VAT Carousel Fraud, 23.02.2007; Aleksey Komaxa, məqalə, http://www.business.ua/i641/a21920. 28 • Təbii ki, ən asan, ən tanınmış və ən qədim PY üsulu kazino və qumar oyunları keçirən digər müəssisələrdən keçir. Bu barədə danışmağa da dəyməz; o yerdən ki heç bir iqtisadi və ya maliyyə məntiqinə ə saslanmadan, sadəcə bəxtə görə (və ya guya bəxtə görə) pul qazanmaq mümkündür, həmin yerdə istənilən məbləğdə və istənilən qədər çirkli pulların yuyulması asan olur. 54 Bəzən bunun üçün heç də kazino rəhbərləri ilə əlbir olmağa ehtiyac da olmur. Misal üçün, iki dost kazinoda ruletka oynayır. Onlardan biri qırmızıya, digəri isə qaraya pul qoyur. “Zero” və ya “Double Zero” düşməsə (bunun ehtimalı da çox azdır), onlardan birinin pulu ikiqat artır, beləliklə, pullar yuyulmuş olur. • Çirkli xırda pul banknotlarının daha böyük banknotlara dəyişdirilməsi və çirkli pul banknotlarının başqa banknotlara və ya digər valyutaya dəyişdirilməsi də valyuta əməliyyatları vasitəsilə həyata keçirilən PY-ni ifadə edir. o Biri milli, digəri isə xarici valyutada iki bank hesabını açıb milli valyutada bank hesabına milli valyutanın qoyulması, daha sonra həmin valyutanı nağdsız qaydada xarici valyutaya çevirib xarici valyutada hesabına köçürülməsi və nəhayət, xarici valyutanın nağd olaraq hesabından çıxarılması bu qəbildən PY-nin üsuludur. o Valyuta əməliyyatları ilə bağlı PY-nin bu üsulundan yuxarıda söz etdiyimiz həvalə üsulu ilə birgə də istifadə edilə bilər. 55 Misal üçün, bir şə xs əlindəki qeyri-qanuni pulların “A” valyutasını başqa bir ölkənin (B) valyutasına çevirtdirmək istəyir. Bu məqsədlə o, “B” ölkəsinin “qara bazar”ının brokerinə müraciət edərək pullarını həmin ölkənin valyutasına dəyişdirir. Broker isə “A” valyutasını buna ehtiyacı olan “B” ölkəsinin idxalçılarına verir. dxalçılar “A” valyutasını aldıqları malların müqabilində “A” ölkəsinə köçürürlər. dxal olunmuş mallar “B” ölkəsində satılandan sonra əldə olunmuş “B” valyutasındakı vəsaitlər brokerə qaytarılır vəssalam. Bütün bu əməliyyatlardan hamı razı qalır: 54 Xoşbəxtlikdən, qanunvericiliyimizlə bütün qumar oyunları qadağan edilmişdir (Bax: Azərbaycan Respublikasında iqtisadi cinayətkarlığa qarşı mübarizə sahəsində bəzi tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı , 21.01.1998). 55 Misal üçün, 90-cı illərdə Kolumbiya və ABŞ-ın dövlət rəsmilərinin rastlaşdıqları PY məsələsi barədə daha ətraflı bax: Money Laundering Mehtods – Black Market Colombian Peso Exchange , http://money.howstuffworks.com/money- laundering1.htm, 03.10.2008. Yüklə 3,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|