“KREDAQRO” QAPALI SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ BANK OLMAYAN KREDİT TƏŞKİLATI
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2015-Cİ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ
(Azərbaycan manatı ilə)
13
4. MÜHÜM MÜHASİBAT PRİNSİPLƏRİ (Davamı)
Digər maliyyə öhdəlikləri
Digər maliyyə öhdəlikləri ilkin olaraq bütün əməliyyat xərcləri çıxıldıqdan sonra ədalətli dəyər iləölçülür.
Digər maliyyə öhdəlikləri növbəti dövrlərdə effektiv faiz dərəcəsi metodundan istifadə olunmaqla
amortizasiya edilmiş maya dəyərində ölçülür və faiz xərcləri effektiv gəlir kriteriyasına əsaslanaraq
tanınır.
Effektiv faiz dərəcəsi metodu, maliyyə öhdəliyinin amortizasiya olunmuş maya dəyərinin hesablanılması
və faiz xərci məbləğinin müvafiq dövrlər üzrə paylaşdırılmasını nəzərdə tutur.Bu metod
maliyyəöhdəliyinin nəzərdə tutulan istifadə müddəti üzrə təxmin edilən gələcək ödəniləcək vəsaitləri və
yamüvafiq olduqda, daha qısa müddət üzrə maliyyə öhdəliyinin qalıq dəyərini dəqiq
diskontlaşdırandərəcədir.
Subordinasiyalı borc öhdəlikləri
Subordinasiyalı borc öhdəlikləri beynəlxalq maliyyə institutları qarşısında uzunmüddətli qeyriderivativ
öhdəlikləri əks etdirir və amortizasiya edilmiş dəyərdə uçota alınır.Subordinasiyalı borc öhdəlikləri ləğv
etmə zamanı bütün digər kreditor borclarından sonra ödənilir.
Banklara və digər maliyyə qurumlarına ödəniləcək vəsaitlər
Banklara ödəniləcək vəsaitlər, qarşı tərəflərin pul və ya digər bənzər aktivlərin Təşkilata
ötürülməsizamanı maliyyə vəziyyəti hesabatında tanınır.Qeyri-törəmə öhdəliklər amortizasiya olunmuş
mayadəyəri ilə ölçülür.Əgər Təşkilat öz borcunu satın alırsa, bu öhdəlik maliyyə vəziyyəti
hesabatındansilinir və ödənilən vəsaitlə öhdəliyin qalıq dəyəri arasında olan fərq mənfəət və zərər
hesablarındamüvafiq olaraq öhdəliklərin vaxtından tez icra edilməsinin nəticəsi kimi təqdim edilir.
Maliyyə öhdəliklərinin tanınmasına xitam verilməsi
Maliyyə öhdəliyinə yalnız bu öhdəliyin silinməsi, ləğv edilməsi və ya müddətinin başa çatmasıhallarında
xitam verilir.Tanınmasına xitam verilmiş maliyyə öhdəliyinin qalıq dəyəri ilə ödənilmişvə ya ödəniləcək
məbləğlərin cəmi arasındakı fərq dərhal mənfəət və zərər hesablarında tanınır.
Maliyyə aktiv və öhdəliklərin əvəzləşdirilməsi
Maliyyə aktivləri və öhdəlikləri yalnız aktiv və öhdəliklərin əvəzləşdirilməsi üçün müəyyən edilmiş
hüquq olduqda və ya eləcə də müqavilə üzrə əvəzləşdirməni aparmaq və ya eyni zamanda aktivi
realizasiya edərək öhdəliyi ödəmək niyyəti mövcud olduğu hallarda həyata keçirilə bilər. Maliyyə
aktivlərinin müvəqqəti olaraq qarşı tərəfə transfer edilməsi zamanı bu maliyyə aktivləri qarşı tərəfin
öhdəliyi ilə əvəzləşdirilmir.
Əməliyyat icarəsi
Əməliyyat icarəsi üzrə icarə ödənişləri icarə müddəti ərzində düz xətt üsulu ilə xərc kimi tanınır.Əgər hər
hansı digər sistematik üsul istifadəçinin aktivdən əldə etdiyi səmərənin zaman sxemini daha aydın şəkildə
təqdim etmək imkanını verirsə, onda həmin digər üsul istifadə olunmalıdır.Əməliyyat icarələri zamanı
yaranan şərti icarə ödənişləri öhdəlik daşıdığı dövrdə xərc kimi tanınır.
İcarə stimulları əməliyyat icarələrinə daxil olmaq üçün alındığı təqdirdə, belə stimullar öhdəlik
kimitanınır.Stimulların məcmu səmərəsi düz xətt üsulu ilə icarə ödənişinin azalması kimi tanınır.Əgərhər
hansı digər sistematik üsul istifadəçinin aktivdən əldə etdiyi səmərənin zaman sxemini dahaaydın şəkildə
təqdim etmək imkanını verirsə, onda həmin digər üsul istifadə olunmalıdır.
“KREDAQRO” QAPALI SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ BANK OLMAYAN KREDİT TƏŞKİLATI
MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
31 DEKABR 2015-Cİ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ
(Azərbaycan manatı ilə)
14
4. MÜHÜM MÜHASİBAT PRİNSİPLƏRİ (Davamı)
Əmlak, avadanlıq və qeyri-maddi aktivlər
Əmlak, avadanlıq və qeyri-maddi aktivlər, yığılmış amortizasiya və ehtimal edilən dəyər azalmaları üzrə
ehtiyatlar çıxılmaqla tarixi dəyəri ilə tanınır. Faydalı iqtisadi ömür təxminləri, qalıq dəyərləri və
köhnəlmə/amortizasiya metodları hər bir hesabat tarixində yenidən təhlil edilir və təxminlərdə olan
dəyişikliklərin təsiri prospektiv olaraq aşağıdakı dərəcələrdə tətbiq edilir:
Binalar7%
Mebel və qurğular20%
Kompüter və rabitə avadanlıqları25%
Nəqliyyat vasitələri 25%
Qeyri-maddi aktivlər10%
Mülkiyyətdə olan torpaq amortizasiya olunmur.
Təmir və saxlama xərcləri baş verdiyi zaman tanınır və kapitalizasiya kriteriyalarına uyğun gəlməsihalları
istisna olmaqla mənfəət və zərər hesablarında əməliyyat xərcləri kimi tanınır.
Ayrıca satın alınmış və müəyyən faydalı ömrü olan qeyri-maddi aktivlər yığılmış amortizasiya və ehtimal
edilən dəyər azalmaları üzrə ehtiyatlar çıxılmaqla tarixi dəyəri ilə tanınır.Amortizasiya qeyrimaddi
aktivlərin təxmin edilən faydalı ömrü ərzində düz xətt metodu ilə hesablanır.Faydalı ömür təxminləri və
amortizasiya metodları hər bir hesabat tarixində yenidən təhlil edilir və təxminlərdə olan dəyişikliklərin
təsiri prospektiv olaraq tətbiq edilir.Ayrıca satın alınmış və qeyri-müəyyən faydalı ömrü olan qeyri-maddi
aktivlər isə ilkin dəyərindən dəyərsizləşmə zərərlərinin məbləği çıxıldıqdan sonra alınan məbləğdə
tanınır.
Hər bir hesabat dövrünün sonunda Təşkilat öz əmlak, avadanlıq və qeyri-maddi aktivlərini dəyərsizləşmə
zərərlərinin baş verməsini təyin etmək məqsədi ilə təhlil edir.Əgər belə hal mövcud olarsa bu aktiv üzrə
əldə edilməsi mümkün olan məbləğ təyin edilir və dəyərsizləşmə zərərinin məbləği (əgər varsa)
hesablanır.Fərdi aktiv üzrə əldə edilməsi mümkün olan məbləğin təyin edilməsi mümkün olmadıqda
Təşkilat aktivin aid olduğu nağd pul əmələ gətirən biznes vahidinin qalıq dəyərini təhlil edir.
Satış üçün saxlanılan aktivlər.
Təşkilat uzunmüddətli aktivi o halda satış üçün nəzərdə tutulan kimi tanıyır ki, onun qalıq dəyəri
mütəmadi istifadə vasitəsilə deyil, əsasən satış əməliyyatı vasitəsilə qaytarılacaq. Bu halın baş verməsi
üçün uzunmüddətli aktiv hazırkı vəziyyətində dərhal satış üçün hazır olmalıdır, yalnız o şərtlərlə ki, belə
aktivlərin satılması üçün şərtlər sadə və adidir və onun satılması yüksək ehtimal edilməlidir.
Satış ehtimalı o zaman yüksək hesab olunur ki, Təşkilatın rəhbərliyi aktivin satılmasını və alıcının təyin
edilməsini planlaşdırsın. Bundan əlavə, uzunmüddətli aktiv onun cari ədalətli dəyərinə yaxın qiymətdə
satıla bilməlidir və əlavə olaraq satış üçün nəzərdə tutulan təsnifatlaşdırılma tarixindən bir il ərzində
uzunmüddətli aktivin satışı başa çatdırılmalıdır.
Satış üçün nəzərdə tutulduğu kimi təsnifatlaşdırılmış aktivləri Təşkilat qalıq dəyəri ilə və ya daha
aşağıdırsa satış üzrə xərclərin çıxılması ilə ədalətli dəyərində ölçür. Əgər aktivin vəziyyətindəki
dəyişikliklər və ya hadisələr satış üçün nəzərdə tutulan uzun müddətli aktivin dəyərinin aşağı düşməsini
işarə edirsə, Təşkilat aktivin dəyərsizləşməsi üzrə zərəri tanıyır. Əgər sonradan aktivin ədalətli dəyərində
artım müşahidə olunarsa, aktiv yalnız həmin aktiv üzrə toplanmış dəyərsizləşmə zərəri həcmində tanınır
və qeyd olunur.