Microsoft Word A. Shalala Dissertasiya docx
Yüklə 494,24 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.4. Mü əss əl ərd ə komanda i şinin sinergetikaya olan müsb ət t əsiri. Motivasiya v ə liderlik
21
çalışması tətbiqidir. Hal-hazırda işçilərindən daha məhsuldar nəticələri almaq üçün insan resursları üzərində sıxlaşan biznesdə, fərdi iş üsullarının kifayət qədər məhsuldar olmadığını düşünülməyə başlanılmışdır. Sıxlaşan rəqabət təzyiqləri mübarizə edən çox sayda müəssisə, komanda işinin daha yüksək məhsuldarlıq təmin etdiyini, əmək xərclərini saldığını, personalın performansını, müəssisəyə olan sədaqətini və motivasiyasını artırdığını qəbul edir. Müəssisələrin rəqabət üstünlüyünü təmin etmələri üçün, işçilərinin qabiliyyətlərindən daha çox faydalana və çalışanlar arasında sinergetik bir təsir yarada biləcəkləri qrup işlərinə yönəlməkləri lazımdır. Komanda işində fərdlərin birlikdə işləri nəticəsində sinergetik bir təsirin varlığı, səbəbindən komanda işinin fəaliyyətinin bir çox faktorla əlaqəsi var. Motivasiya, ünsiyyət, liderlik, uyğunlaşma və heterogenlik bu faktorların başında gəlməkdədir. Bu faktorları bir-birlərindən ayrı düşünmək mümkün deyil. Hər biri birbaşa ya da bilvasitə olaraq bir-birlərini təsir edir və bir bütün olaraq komandanın performansında əks olunmaqdadır. 22
və liderlik 1990-cı illərin başından etibarən iqtisadi və ictimai mühitin məruz qaldığı dəyişlik, müəssisələrin quruluşunda və rəhbərlik strategiyalarında da əhəmiyyətli dəyişikliklərə gətirib çıxarmışdır. Bu dəyişikliklər içərisində yer alan komanda çalışması tətbiqləri müəssisələrin əsas ehtiyacları arasında yer almağa başlamışdır. Bu gün müvəffəqiyyətli olan bir çox müəssisə söz birliyi etmişcəsinə, rəqabət üstünlüyünü təmin etmək üçün komanda çalışması tətbiqlərinin zərurəti üzərində dayanmaqdadır. Bütün bu inkişaf, komanda işinin tətbiqdə sürətlə yayılmasına və rəhbərlik tərəfindən dəstəklənməsi qaçınılmaz bir fəlsəfə və tətbiqi olaraq ortaya çıxmasına səbəb olmuşdur. Ədəbiyyatda komanda anlayışınının şərhi üçün bir çox tərif yazılmışdır. Bu təriflər arasında çox sayda bənzərliyin və bəzi kiçik fərqliliklərin olduğunu söyləmək olar. Yalnız tətbiqdə deyil nəzəriyyədə də fərqli komanda növləri və tərifləri ortaya çıxmışdır. Bu təriflərdən bəzilərinə aşağıda qısaca yer verilmişdir. Komanda, ortaq bir məqsədə və ortaq performansa hədəfə yönələn və məsul olduqları iş mövzusunda ortaq bir yanaşma təyin edən, bir-birlərini tamamlayan xüsusiyyətlərə sahib fərdlərin meydana gətirdiyi kiçik bir qrupdur (Straub, 2002: 9). Komanda, fərqli ixtisas sahələrindən gələrək bacarıqlarının birləşdirilməsi ilə bir vəzifəni yerinə yetirmək üzrə bir araya gələn insanlar birliyidir (DONNOLLEN, 1998: 20). Bir başqa tərifə görə isə komanda, əvvəldən təyin olunmuş hədəflərə çatmaq üçün bir araya gəlmiş, bir-birinə asılı və birlikdə hərəkət edən, iki və ya daha çox adamın meydana gətirdiyi birlikdir.Komanda tərifində üç əhəmiyyətli maddə diqqəti çəkməkdədir. Bunlardan ilki, komandanın yaradılması üçün iki və ya daha çox insana ehtiyac olmasıdır. kincisi, komandanı meydana gətirən kəslərin bir- birindən asılı olması və birlikdə hərəkət etməsidir. Üçüncüsü isə, komandanı meydana gətirən kəslərin müəyyən bir məqsədi reallaşdırmaq üzrə olsn işləridir (EREN, 2000: 443). Bir komandanın gücü; güc mənbələrini ən yaxşı şəkildə istifadə etmək məqsədiylə sinergetik bir şəkildə bir arada işləyə bilən bir qrupdan qaynaqlanmaqdadır. Sinergetik 23
şə kildə bir arada çalışan olduqca güclü bir komanda, komandadakı hər hansı bir adamın gücündən çox daha çox bir güc çıxarmaq məqsədiylə içindəki fərdi xüsusiyyətləri bir araya gətirir. Sinergiyanın ortaya çıxa bilməsi üçün iki başlıca şərtin reallaşmış olması lazımdır. Bunlar istək və bacarıqdır (HOOPES, 2000: 12). Komanda içərisində iştirak edən fərdlərin kifayət qədər məlumat və bacarığa sahib olması və birlikdə iş mövzusunda istəkli davranması lazımdır. Bir komandaya üzv olma yüksək səviyyədə fərdi doyumu təmin etməkdə, təşkilatın komandaya və üzvlərinə dəyər verməsi isə bu doyumu ən üst səviyyəyə çatdırmaqdadır. Şəxsi doyumun tam mənasıyla yaşanması isə personalın iş təminini və performansını artırır. Komandaların yüksək performans göstərməsi və məqsədlərinə çata bilməsi üçün bəzi xüsusiyyətlərə sahib olması lazımdır. Bu xüsusiyyətlər müəssisələrin böyüklüyü, üzvlərin vəziyyəti, təşkilati strukturu, işin xüsusiyyəti, rəhbərliyin fəlsəfəsi və digər faktorlarla əlaqəli vəziyyətlərə bağlı olaraq dəyişə bilər. Müvəffəqiyyətli bir komanda işinin təmin edilməsi üçün komandaların sahib olması lazım olan əsas xüsusiyyətlər aşağıda qısaca izah edilmişdir (KURT, 2001: 12): 1) Məqsəd yönlülük: Bir komandanın məqsədləri komanda üzvləri tərəfindən nə qədər mənimsənmiş və paylaşılmışdırsa müvəffəqiyyət nisbəti o dərəcə yüksək olur. 2) Doğru seçilmiş Üzvlərdən meydana gəlmə: Komanda məqsədlərinə uyğun doğru qabiliyyət və bacarığa sahib komanda üzvlərinə sahib olunması komandanın müvəffəqiyyətini böyük ölçüdə artırmaqdadır. 3) Mövzu Üzərində şləmək üçün kifayət qədər Zamana Sahib Olmaq: Əhəmiyyətli olan komandanın bir problemə ən qısa müddətdə həll tapması deyil, uzun müddətdə də olsa doğru həlli tapmasıdır. 4) Rəhbərliyin iştirakı: Rəhbərliyin komanda işinə qatılması yəni üzvlər tərəfindən rəhbərliyin dəstəyinin hiss edilməyi komanda işinin müvəffəqiyyəti üçün son dərəcə ə həmiyyətlidir. Yüklə 494,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|