24
5) Təsirli Bir Əlaqə: Komanda öz içində, rəhbərliklə və digər vahidlərlə qarşılıqlı
təsirli bir ünsiyyət içərisində olmalıdır.
6) Yüksək Dərəcədə Məlumat mübadiləsi: Komanda problem həll etmə üsulları
mövzusunda təlim və qaynaqlara çatma və toplama mövzusunda bacarıqlı olmalıdır.
Bu cür xüsusiyyətlərə sahib olan üzvlərdən ibarət komandaların məqsədlərinə daha
asan çatacağı və daha yüksək performans göstərəcəyi düşünülməkdədir. Həm təşkilat
içərisində həm də təşkilat xaricində olan bir mübarizədə ya komanda olaraq qazanılır ya
da fərdlər olaraq məğlub olunur. Bir komandanın gücü və keyfiyyəti çətin zamanlarda
bir-birinə verdiyi dəstəklə aydın olmaqdadır. Çətin vəziyyətlərdə bir-birini
günahlandıran insanların daha sonra birlikdə işləmə şansı azalmaqdadır (baltası, 2003:
38). Müvəffəqiyyətli komandalarda komandanın üzvlərinin bir-birinə son dərəcə bağlı
olduğu görülməkdədir. Komandanın dərhal hər üzvü, komandanın məqsədinə çatması
üçün lazımlı olan məlumata, bacarıqlara və təcrübələrə sahib olmağa və komandaya
kömək etməyə uyğun və istəkli olmalıdır.
Bu günün dəyişən və inkişaf edən ətraf şərtləri müəssisələrin özlərini
müvəffəqiyyətə aparacaq işlər etmələrini zəruri etməkdədir. Komanda çalışması yolu ilə
biznes bir tərəfdən işçilərinin motivasiyasını yüksəldərkən, digər tərəfdən də işçilərin
aralarındakı bağlılığı gücləndirməkdə, təşkilat içərisindəki ünsiyyət problemlərinin
aradan qaldırmaqda və beləcə də personalının həm fərdi həm də komanda olaraq
performansını yüksəltməkdədir. Dəyişən iş dünyasındakı inkişaflar, komanda işini çox
daha əhəmiyyətli hala gətirmişdir. Mal və xidmət bazarındakı qloballaşma, yeni
texnologiyaların sürətlə inkişafı və eyni ölçüdə sürətlə yayılması, başda ABŞ-da olmaq
üzrə işçi qüvvəsinin demoqrafik xarakteristikalırındaki dəyişmə, inkişaf etməkdə olan
ölkələrdəki daha ucuz iş qüvvəsi varlığı və dünya daxilində inkişaf edən istehlakçı
tələbi, müəssisələrin yaşaması üçün işləmə formalarını dəyişdirmişdir (ÇET N, 2001:
25
279). Günümüzə qədər, ənənəvi rəhbərlik mərkəzli klassik təşkilat modelləri olaraq;
formalaşmış və hissələrə ayrılmış təşkilat anlayışları tətbiq edilirdi. Müəssisələrin
yüksək əlavə dəyərli əsas məhsulların xidmətinə yönəlmələri, strateji əməkdaşlıq
meydana gətirmələri və proses texnologiyalarının fəaliyyətini artırmağa dönük işlər
etməsi qrup yanaşmasına bağlı fikirləri gücləndirməkdədir (YILMAZ, 1999: 53).
Komanda işində məlumat mübadiləsi çox vacibdir. Komanda üzvləri tərəfindən ortaq
şə
kildə təyin olunan və paylaşılan bir fikir; qarşılıqlı həmrəylik və məlumat
mübadiləsinin mənimsənməsini təmin etməkdədir. Bu da işçilərin iş təminini və
motivasiyasını artırmaqdadır. Hal-hazırda, işçilərin ən böyük tələblərindən biri də
işlərində xoşbəxt olmalarıdır (BLANCHARD VƏ CAREV, 1996: 22-23). Komandalara
dörd baxımdan ehtiyac duyulur. Bunlar aşağıda sıralanmışdır (KATZENBACH VƏ
D GƏRLƏR , 1998: 23):
1) Komandalar, qrupdakı hər hansı bir fərdin bacarıq və təcrübəsindən daha üstün
tamamlayıcı bacarıq və qabiliyyətləri bir araya gətirir. Bacarıqların və işin necə
ediləcəyi mövzusundakı məlumatın geniş bir mənada birləşməsi; komandaların
yenilənmə, keyfiyyət və müştəri xidmətləri kimi çox yönlü çətinliklərlə daha asan baş
edə bilmələrini təmin etməkdədir.
2) Komandalar, qəti hədəf və yanaşmaları bərabər şəkildə inkişaf etdirmək
surətiylə, real zaman çərçivəsində həllini və təşəbbüsü dəstəkləyərək ünsiyyət təmin
etməkdədirlər. Komandalar dəyişən hadisələr və tələblərə qarşı həssas yəni elastik
olduqları üçün yeni məlumat və yeniliklərə; daha tez, daha doğru, daha sürətli və təsirli
olaraq uyğunlaşmağı bacarmalıdırlar.
3) Komandalar, işin iqtisadi və inzibati istiqamətlərini inkişaf etdirən bənzərsiz bir
ictimai ölçü yaradır.
4) Komandaların fəaliyyətləri onlar üçün bir əyləncə halına gələ bilməkdədir.
Komanda müvəffəqiyyəti üzvlərin motivasiyasını və bağlılıqlarını artırmaqdadır.
26
Təşkilatlarda qrup işinin seçilməsinin əsas məqsədi; müəssisə strategiyaları
istiqamətində yüksək performans təmin etməkdir. Ancaq bu günə qədər həyata keçirilən
bir çox araşdırma nəticəsində komanda işinin müvəffəqiyyətlə tətbiqinin asan olmadığı,
bir çox səhvlərin edildiyi və ya qrup işiylə birlikdə ortaya çıxan sinergetik gücdən
kifayət qədər faydalanılmadığı təcrübələrdə görülmüşdür. Komanda işindən təsirli bir
şə
kildə faydalanmağı bacaran müəssisələrdə görülən nəticələrdən bəzilərini aşağıdakı
şə
kildə sıralamaq mümkündür (Yedievli və ERSEN, 1997: 29-30):
1) Texnologiyanın yaxından təqib edilməsi,
2) Yeniliklərdə artım görülməsi,
3) Keyfiyyətin və istehsalın artması,
4) Xərc dərəcələrinin düşməsi,
5) Qərar alma prosesinin sürətlənməsi,
6) şçilərin daha rahat və etibarlı bir mühitdə işinin təmin edilməsi,
7) Məhsuldarlıq və motivasiyanın artıraraq əmək dövr sürətinin və işə
məzuniyyətlər nisbətlərinin düşməsi v.s.
Müasir müəssisələrdə insanları motivasiya etmək, işçilərin qabiliyyətlərini
artırmaq, məlumatlarını paylaşmalarını təmin etmək və performanslarını yüksəltmək
üçün komanda işinə əhəmiyyət verilməsi sanki bir zərurət halına gəlmişdir.
Hal-hazırda müəssisələrin böyük bir əksəriyyəti qrup işlərinə böyük əhəmiyyət
verir. Bu gün bir çox təhsil və məsləhət şirkəti qrup çalışması mövzusunda təhsil verrir.
Müəssisələrin qrup işinə bu cür əhəmiyyət vermələrinin əsas səbəblərindən biri,
komanda işinin personal performansı üzərində müsbət təsirinin olduğunun
düşünülməsidir. Müvəffəqiyyətli bir qrup çalışması tətbiqiylə işçilərin performansı və
buna bağlı olaraq da müəssisənin ümumi müvəffəqiyyət səviyyəsi arta bilər.
Dostları ilə paylaş: |