17
2)
Qrup çalışması
3)
Səlahiyyət və məsuliyyət dövrü
4)
Qazanc mübadiləsi
5)
Məlumat mübadiləsi
6)
Əlaqə
7)
Geri bildiriş.
Yerindən rəhbərlik (adem-i mərkəziyyətçi rəhbərlik), işçilərin rəhbərlikdə daha
aktiv olaraq söz sahibi olduqları bir rəhbərlik quruluşunu ifadə edir. Bütün güc və
səlahiyyətlərin mərkəzdə toplandığı bir təşkilatdan fərqli olaraq adem-i mərkəziyyətçi
bir təşkilatda çalışanlar problemləri çox daha asan həll edilə bilər.
Qrup çalışması, bir digər ümumi iştirak rəhbərliyi texnikasıdır. Təşkilatda müxtəlif
iş qrupları yaratmaqla işçilərin idaretməyə qatılmaları təmin edilə bilər.
Səlahiyyət və məsuliyyət bölgüsü də ümumi iştirak rəhbərliyinin əsas ünsürlərindən
biridir. Əsasən, yerindən rəhbərliyin höküm sürdüyü bir təşkilatda səlahiyyət və
məsuliyyətlər alt təbəqələrə verilir. Bundan əlavə təşkilata bağlı bölmələr ya da şöbələr
arasında da mütləq vəzifə və xidmət təyini həyata keçirilməsi son dərəcə əhəmiyyət
daşımaqdadır.
Bir təşkilatda yalnız vəzifə və səlahiyyət bölgüsü deyil, eyni zamanda maaş
bölgüsü də əhəmiyyət daşıyır. Təşkilat işçilərinin əməklərinin qarşılığında ödəniş, maaş
ödənilməsindən başqa müəssisənin əldə etdiyi qazancda müəyyən ölçülər və meyarlar
çərçivəsində iştirak etmələri son dərəcə əhəmiyyətli bir motivasiya vasitəsi olmaqdadır.
Qazanc mübadiləsi nəticəsində, işçilər təşkilatı daha çox sahiblənərlər.
Toplam iştirak rəhbərliyi texnikalarından bir digəri də ünsiyyətdir. Ünsiyyətin
güclü olduğu şirkətlərdə idarəçi və işçilər problemləri birlikdə diaqnoz edir və
problemlərə birlikdə həll axtarmaqa çalışırlar. Təşkilatda idarəçilərin çalışanlarla üz-üzə
18
danışıqlar etməsi, ayın müəyyən günlərində iclarlar keçirməsi və qrup işinə daha çox
ə
həmiyyət verməsi sayəsində təşkilatda ünsiyyət güclənir.
Məlumat mübadiləsi də ümumi iştirak rəhbərliyi texnikalarından biridir. Təşkilatda
mövcud məlumatların mütləq bütün təşkilat işçiləri tərəfindən paylaşılması əhəmiyyət
daşımaqdadır. Məlumat mübadiləsi, təşkilatda iştirakı və ünsiyyəti gücləndirən
tətbiqlərdən biridir.
Ə
laqə vasitələri adı verilən texnika da təşkilatda iştirakçı rəhbərlik fəlsəfəsinin
tətbiq göstərən texnikalardan bir başqasıdır.
Buraya qədərki şərhlərimizdən ümumi iştirak rəhbərliyinin əsas ünsürlərini
yekunlaşdırmış oluruq. ndi, ənənəvi rəhbərliyə iştirak üsulları ilə yeni rəhbərlik
anlayışındakı iştirak texnikalarından biri olan iş qruplarını bir arada qiymətləndirməyə
çalışaq.
Ə
nənəvi təşkilatlarda rəhbərliyə iştirak üsulları arasında məlumat mübadiləsi,
sorğular, geri bildirim, təklif sistemləri və bənzəri tətbiqlər edilərək işçilərin rəhbərliyə
iştirakları təmin edilməyə çalışılır. Məsələn, təşkilatda yığıncaqlar, seminarlar təşkil
edib, elanlar asaraq, , üz-üzə danışıqlar edərək və s. üsullarla “məlumat mübadiləsi”
təmin edilə bilər. Bununla yanaşı, işçilərin idarə və idarəçilər haqqındakı fikirlərini
müəyyən etmək üçün sorğular təşkil edilə bilər. Bundan əlavə müxtəlif təklif sistemləri
ilə təşkilat işçilərinin rəhbərliklə əlaqədar təklif və şikayətləri müəyyən edilə bilər.
Yuxarıdakı tətbiqlərə əlavə müasir təşkilatlarda “iş qrupları” yaradılması və təşkilat
üzvlərinin bu iş qruplarında aktiv olaraq vəzifə almaları çox böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Təşkilatda başlıca aşağıdakı növdə iş qrupları yaradılaraq işçilərin rəhbərliyə aktiv
olaraq iştirakı təmin edilə bilər.
19
Vəzifə qrupları: Müəssisədə müəyyən vəzifələri icra etmək üzrə yaradılmış rəsmi
olmayan könüllü kiçik iş qruplarıdır. Məsələn; Təşkilatda Təklif nkişaf qrupları, ş
Təhlükəsizliyi qrupları, Məhsuldarlıq nkişaf ş Qrupu vs. qruplar yaradıla bilər.
20
1.3
Sinergetikanın müəssələrdə və şirkətlərdə tutuduğu yer. Müəssələrdə
komanda işinin ,Motivasiya və Liderlik.
Günümüz müəssisələri, dünyada sürətlə dəyişən mühitə, rəqabət şərtlərinə
uyğunlaşma təmin və ayaqda qala bilmək məqsədiylə dəyişmələri yaxından təqib
etməkdə və meydana gələn bu dəyişmələrə özlərini adaptasiya etməyə çalışırlar. Bu
dəyişmələrin böyük əksəriyyəti əhəmiyyətli və gözardı edilə bilməz xüsusiyyətdədir.
Komanda çalışması tətbiqləri bu dəyişikliklər içərisində ən çox diqqəti çəkənlərdən
biridir. Bu gün demək olar ki, bütün müəssisələrin missiya ifadələrində sıx bir şəkildə
komanda və komanda çalışması anlayışlarının yer alması da bu anlayışa verilən
ə
həmiyyətin bir ifadəsidir. Son illərdə komanda işini tətbiq təşkilatların sayında sürətli
bir artım görülməkdədir. Ölkəmiz üçün isə komanda və komanda çalışması tətbiqləri
çox yeni anlayışlar olub, bu mövzuda edilən araşdırmalar dünya ilə müqayisədə olduqca
məhdud qalmaqdadır. Komanda çalışması tətbiqlərindən yararlanan müəssisələrin əsas
məqsədlərindən biri də komandanın yüksək performans göstərməsidir. Komandanın
performansına təsir edən komanda çalışması ilə əlaqədar bir çox faktor var. Bu işdə; sıra
çalışması ilə komanda performansı arasındakı əlaqə, komanda işinə bağlı motivasiya,
ünsiyyət, liderlik, uyğunlaşma və heterojenlik faktorları ələ alınaraq araşdırılmağa
çalışılmışdır.
Müəssisələrdə rəhbərliyin diqqət mərkəzindəki əsas meyarlar məhsuldarlıq və
fəaliyyətdir. nsana və texnologiyaya edilən investisiyaların əsas məqsədi məhsuldarlıq
və fəaliyyəti təmin edən performansı yükseltmektir. Performansın yükseldilməsi isə
böyük ölçüdə qabiliyyətli və təcrübəli insanların birlikdə və uyğun bir şəkildə işinə
bağlıdır. Müasir dövrdə personalın iş qabiliyyətini artırmaq müəssisələrin performansını
artırmaqla ekvivalentlilik təşkil edir. şçilərin performansını artırmaq üçün istifadə
edilən və son illərdə inkişaf edən ən aktual tətbiqlərdən biri də heç şübhəsiz qrup
Dostları ilə paylaş: |