Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 13
Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və
təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il
13/33
Yekun variant
Şəkil 13.15 EL2 Kondensat ixrac boru kəmərinin partlaması ssenarisinin 1-ci günündə
suda həll olmuş karbohidrogenin konsentrasiyası
Sahilə çıxan kondensatın miqdarı, sahilə çıxma vaxtı və mümkün yerləri
Modelin nəticələri proqnozlaşdırır ki, sahilə yaxın EL2 ssenarisindən təxminən 360 ton, daha
uzaq məsafəli EL1 ssenarisindən isə daha az kondensat qalığı sahilə çıxacaq.
Sahilə yaxın EL2 ssenarisindən sahil xətti çöküntüsü dağılma yerinə yaxın daha çox olacaq,
baxmayaraq ki, bəzi çöküntülər şimal və cənub istiqamətində baş verəcək (Şəkil 13.16).
Şəkil 13.16 Qışda EL2 kondensat ixrac boru kəmərinin partlaması ssenarisi ilə
nəticələnən sahilboyu çöküntülər
Sahilboyu çöküntü
Yüngül çöküntü
Orta çöküntü
Ağır çöküntü
Məsafə
Dərinlik (m)
Məsafə (km)
Həll olmuş
konsentrasiyalar
(ppm)
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 13
Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və
təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il
13/34
Yekun variant
13.10.6.4 Platformadan dizel ehtiyatının itkisi ssenarisinin nəticələri
SDB-PR platformasından 123m3 dizel yanacağı axdığı təqdirdə dəniz səthində tez bir
zamanda yayılaraq nazik təbəqə yaradacaq.
Modelləşdirmə göstərdi ki, dağılma nəticəsində
5µm və ya daha qalın dizel təbəqəsi ilə örtülən dəniz sahəsi yayda təxminən 42km2, qışda isə
13km2 təşkil edəcək. 13.16a və 13.16b saylı şəkillərdə qış və yay ayları üçün modelləşdirmə
nəticələri təqdim edilir ki, ehtimallara görə, dəniz səthində yaranan təbəqə SDB
platformasından müvafiq qaydada 13km və 42km məsafəyə qədər görünəcək.
Şəkil 13.16a Dəniz səthində orta vaxt üzrə dizel təbəqəsinin maksimal qalınlığı (Qış)
Qeyd: Bu – təbəqənin qalınlığını deyil, məhz simulyasiya ərzində istənilən mərhələdə yaranan maksimal qalınlığı
göstərir, yəni bu kadr deyildir.
Şəkil 13.16b Dəniz səthində orta vaxt üzrə dizel təbəqəsinin maksimal qalınlığı (Yay)
13.16c və 13.16d şəkillərində müvafiq qaydada qışda buraxılmadan 24 və 48 saat sonra dizel
dağılmasının modelləşdirilmiş qalınlığını və su sütununda konsentrasiyanı göstərir.
Qalınlıq (µm)
5 - 50 µm
50 - 200 µm
> 200 µm
Qalınlıq (µm)
5 - 50 µm
50 - 200 µm
> 200 µm
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 13
Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və
təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il
13/35
Yekun variant
Şəkil 13.16c Dizel dağılmasının qalınlığı - dağılmadan i) 24 saat və ii) 48 saat sonra (qış)
Şəkil 13.16d Dizelin su sütununda konsentrasiyası - dağılmadan i) 24 saat və ii) 48 saat
sonra (Qış)
Həll olunmuş
konsentrasiya (ppm)
Şaquli proyeksiya
Məsafə (km)
i) dağılmadan 24 saat
sonra
i) dağılmadan 24 saat
sonra
ii) dağılmadan 48 saat
sonra
Dizel təbəqəsinin
qalınlığı um
Dizel təbəqəsinin
qalınlığı um
Həll olunmuş
konsentrasiya (ppm)
Şaquli proyeksiya
Məsafə (km)
ii) dağılmadan 48 saat
sonra
D
əri
nl
ik
(m)
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 13
Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və
təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il
13/36
Yekun variant
Dağılmadan müəyyən vaxt keçdikdən sonra dizel dəniz səthindən atmosferə buxarlanma və
su sütununa təbii dispersiya yolu ilə yox olacaq. Şəkil 13.16e qış və yay şəraitləri üçün nisbi
dizel proporsiyalarının davranışı təqdim edilir.
Şəkil 13.16e i) qış və ii) yay şəraitləri üçün dağılan dizelin davranışı
Şəkil 13.16e-də göstərildiyi kimi, buraxılan dizel tutumunun böyük hissəsi qısa zamanda
havaya buxarlanır və ya təbii yolla su sütununa dispersiya olunur, sonra isə bioparçalanmaya
uğrayır. Həyata keçirilmiş modelləşdirmə göstərdi ki, bütün buraxılan dizel bu proseslər
vasitəsilə qışda təxminən 2 gün ərzində, yayda isə 11/2 gün ərzində dəniz səthindən yox
olacaq.
i) Qış
Bioparçalanma
Buxarlanmış
Səth
Dispersiya
olunmuş
Sahilə çıxma
Çöküntü
ii) Yay
