Kitab Avropa Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti Şərq Ölkələri Meşə Sektorunda Hüquq Tətbiqi və İdarəetmə Sisteminin Təkmilləşdirilməsi proqramının ikinci fazası
Yüklə 1,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycanın gənc meşəçiləri
- Şəkil 4.
22 I FƏSİL MƏKTƏB MEŞƏÇİLİYİNİN YARADILMASI • Məxfilik və özündən razılıq hissi dəstənin üzvü olan digər yoldaşlarınızın narazılığına səbəb ola bilər. Meşənin sirləri barədə bildiklərinizi dostlarınızla bölüşün. Azərbaycanın gənc meşəçiləri Ümummilli lider Heydər Əliyevin xüsusi diqqət və qayğısı sayəsində Azərbaycanda yaşılıqların artırılması, xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin yaradılması, təbii sərvətlərin qorunması üçün həyata keçirilən tədbirlər müdrik və uzaqgörən siyasətin nəticəsidir. Ulu öndərin əkilən hər bir ağacı “təbiətin bəzəyi”, “insanların sağlamlığı” adlandıraraq insanları yaşıllıqları artırmağa səsləyən çağırışı müasir gənclik üçün örnəkdir. Onun müdrik sözləri hər bir vətəndaşın həyat amalına çevrilərək dünyanı sarıyan ekoloji böhrandan çıxış yolunu göstərir: “...Təbii sərvətlərə qayğı ilə yanaşılması, genofondun qorunması, ekoloji sağlamlıq və digər ekoloji problemlər ayrılıqda hər bir dövləti düşündürsə də, problemləri yalnız birgə səylərlə həll etmək mümkündür. Təbiətin ölkəmizə bəxş etdiyi zəngin sərvətlərə xüsusi qayğı ilə yanaşmaq, belə misilsiz xəzinələri bəşəriyyətin gələcəyi naminə qorumaq üzərimizə düşən başlıca vəzifələrdəndir”. Ulu öndərin layiqli davamçısı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi altında bu gün ölkədə həyata keçirilən geniş miqyaslı tədbirlər ətraf mühitin yaxşılaşdırılmasına və təbii sərvətlərin davamlı istifadəsinə yönəlməklə hər birimizin ekoloji məsuliyyətini artırır. Təbiətin nadir incilərinin qorunub saxlanması və ekoloji problemlərin həlli istiqamətində ölkə rəhbərliyinin böyük diqqəti və qayğısı sayəsində düşünülmüş və məqsədyönlü işlər həyata keçirilir. Respublikamızda səhralaşmaya qarşı mübarizə, meşələrin artırılması və bərpası, təbii sərvətlərin davamlı istifadəsi, alternativ enerji mənbələrinin istifadəsi, ekoloji tarazlığın bərpa edilməsi, əhalinin mənalı istirahətini təşkil etmək üçün görülən işlər təbiətin qorunub saxlanmasına və insanların sağlamlığına xidmət edir. Ölkəmizidə yaşıllaşdırma, yenidənqurma və abadlaşdırma işləri böyük vüsətlə davam edir. Gənc meşəçilər də böyük həvəslə bu işlərdə yaxından iştirak edirlər. Şamaxı rayonunun meşələri Böyük Qafqaz dağlarının cənub ətəklərində yerləşir. Meşələr müalicəvi bitkilərlə, yabanı meyvə və giləmeyvələrlə zəngindir. Fıstıq, vələs, palıd, göyrüş, ağcaqayın, qaracöhrə, cır alma və s. bitkilər meşə florasını təşkil edir. Təbii halda bitən fındıq, qoz, palıd, fıstıq, şam, əzgil, yemişan, zoğal, ardıc və s. 23 MƏKTƏB MEŞƏÇİLİYİNİN YARADILMASI IFƏSİL bitkilər meşələrin bəzəyidir. Şamaxı rayonunun Şərədil kəndi rayon mərkəzindən 20 km məsafədə Ağsu yolunun kənarında uca Təngi dağının ətəyində yerləşir. Şərədil kənd orta məktəbinin “Gənc meşəçilər” dəstəsinin yaxınlıqdakı “Təngi” meşəsində yarat dığı ekoloji cığır meşəyə istirahətə gələnlərin və turistlərin flora və fauna ilə yaxından tanışlığına imkan verir. Marşrut boyu cığır tullantılardan təmizlənərək ekoloji turizm həvəskarlarının təbiət obyektlari ilə tanış olması üçün məlumat lövhələri yerləşdirilib. Bu işdə meşəbəyi uşaqlara yaxından kömək edir. Meşədə bitən 300500 yaşlı palıd ağacları gənc meşəçilər tərəfindən himayəyə götürülüb. Məktəyanı sahədə əkilmiş çinar, tut, palıd və ağaclara müntəzəm qulluq edilir. Məktəblilər tərəfindən məktəbin həyətində bir ha sahədə bütün dünyada şöhrət tapmış qədim “Mədrəsə” üzüm sortu becərilir. Meşədə ekoloji tədqiqatlar zamanı məktəblilər heyvanların davranışını müşahidə edərək ekosistemdə onların yeri və rolu haqqında məlumat toplayırlar. Müşahidələr zamanı xüsusi təyinedicilərdən və fotoaparatdan istifadə olunur. Şamaxı Rayon Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzi nin, Sabir adına qəsəbə orta mək təbi nin, Avaxil kənd orta məktəbinin və digər kənd məktəb ləri nin gənc meşə çiləri tarla qoru yu cu meşə zolaq ları nın salın ma sında, əhali arasın da təbliğat və yaşıllaşdırma iş lərin də yaxından iştirak edirlər. Şamaxı rayonu Keçmədin kənd orta məktəbinin “Gənc meşəçilər dəstəsinin üzvləri teztez təbiətin qoynunda olur, Pirqulu meşələrini füsunkar təbiətini öyrənməklə təbiətin gözəlliyindən xüsusi zövq alırlar. Meşələrin bütün komponent lərinin öyrənilməsini qarşıya məqsəd qoyaraq məktəblilər xüsusi fəaliy yət planı üzrə tədqiqatlar aparırlar. Məktəb meşəçiliyində “Meşə həyat dır: Onu öyrən, sev, təbliğ et və qoru!”, “Meşənin faunası və florası”, “Planetin yaşıl ciyərləri”, “Su dirilik mənbəyidir”, “Meşələr müharibə təhlükəsindən qorunmalıdır” mövzularında məşğələlər keçirilir. Şahdağ Milli Parkının, Şamaxı Rayonu Meşə Mühafizəsi və Bərpası Müəssisəsinin əməkdaşlarının iştirakı ilə teztez görüşlər, məktəb konfransı təşkil olunur. Məktəbyanı sahədə meşə bitkiləri üzərində təcrübə işləri aparılır, bitkilər toxum və qələm vasitəsilə artırılır. Şamaxı rayonunun meşə təsərrüfatının işçiləri məktəblilərə meşəçilik üzrə tövsiyələr verir, tədqiqatların aparılmasına köməklik göstərirlər. Şəkil 4. Şamaxı rayonunun gənc meşəçiləri 24 I FƏSİL MƏKTƏB MEŞƏÇİLİYİNİN YARADILMASI Hacıqaqbul rayonu Ə.Ağayev adına Kolanı kənd orta məktəbinin “Gənc meşəçilər” dəstəsi Kür çayının kənarında olan Tuqay meşələrinin öyrənilməsində və qorunmasında iştirak edirlər. Düzənlik tipli meşələrə Azərbaycanda Tuqay meşələri deyilir. Hacıqabul rayonunun Kür çaynım sahilində yerləşən kəndləri tuqay meşələri ilə əhatə olunmuşdur. Tuqay meşələrində ağyarpaq qovaq, söyüd, uzunyarpaq palıd, tut ağacları, böyürtkən, qaratikan kolları və s. bitkilər üstünlük təşkil edir. Kolanı kənd məktəbinin “gənc meşəçilər” dəstəsinin üzvləri tuqay meşələrinin flora və faunasını tədqiq edir, son illərdə meşələrin tükənməsi səbəblərini araşdırırlar. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Meşə Mühafizəsi və Bərpası Müəssisəsinin əməkdaşları ilə birlikdə Hacıqabul rayonunun Meynəman, Talış, Kolanı və Abdulabad kəndlərinin məktəbliləri tuqay meşələrinin bərpa olunmasında və Hacıqabul magistral avtomobil yolunun kənarının yaşıllaşdırılmasında yaxından iştirak edirlər. Hər həftənin şənbə günlərində gənc meşəçilər ağacların əkilməsində, yeni tingliklərin yaradılmasında meşəçilərə köməklik göstərirlər. Xüsusi tingliklərdə artırılan bitkilərdən tuqay meşələrinin bərpa edilməsində istifadə edilir. Gənc meşəçilər meşələrin qorunmasında fəallıq göstərərək əhali arasında təbliğat aparırlar. Böyük Qafqazın cənub yamac larında yerləşən İsmayıllı rayonunun dağlıq və dağətəyi hissəsi meşələrlə örtülüdür. Bu ərazidə yaradılmış İsmayıllı Dövlət Qoruğu və Şahdağ Milli Parkı Böyük Qafqazın cənub yamac larının şərq hissə si nin təbiət komplekslərini qorumaq, xüsu silə bitki və heyvanat aləmini, torpaq örtüyünü mühafizə edib zənginləşdirmək məqsədi daşıyır. İsmayılllı Rayon Ekoloji Tərbiyə və Təcrübəçilik Mərkəzinin gənc meşəçiləri meşə bitkilərini toxumla artıraraq 1150 ədəd akasiya, palıd, fıstıq ağaclarından ibarət məktəb tingliyi yaratmışlar. Dərnək üzvləri rayonda teztez keçirilən bir sıra ekoloji tədirlərdə iştirak edir, əhali arasında meşələrin qorunmasına dair təbliğat və maarıfləndirmə tədbirləri həyata keçirirlər. Meşə tingliyində becərilən ağaclar meşəsalma və meşəbərpası işlərində geniş istifadə olunur. İsmayıllı rayonunun Tircan, Cülyan, İvanovka və digər kənd məktəblərinin gənc meşəçiləri il ərzində meşələrin qorunmasına aid bir çox tədbirlərdə iştirak edirlər. Meşə ağaclarının məktəbyanı sahədə artırılması ənənəvi şəkildə davam etdirilir. Məktəblilər tez Şəkil 5. İsmayıllı r. ETTMin meşə tingliyi Yüklə 1,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|