.............................................................................................................
İmamların siması tarix guşəsində
43
ə
llərinə keçirdilər. Axırda da Həzrət Əlinin (ə) şəhadətindən sonra Müavi-
yənin başçılığı ilə hökumət başına gəldilər.
Düzdür, bu dəstənin əsas başda olanları və idarəedici qüvvələri öz çirkin
məqsədlərini (daxildən slama zərbə vurmaq planını və insanları «cahiliyyət»
dövrünün adət-ənənələrinə qaytarmaq fikirlərini) üzə çıxarmadılar, ancaq
onların gördükləri işlər bunu açıq-aşkar bəyan edir. Eləcə də, onlar öz
aralarında təşkil etmiş və söz-söhbətlərinin kənara çıxmamasını güman
etdikləri məclislərdə öz məqsədlərini açıb söyləyirdilər. Misal üçün qeyd
etmək olar ki, bu dəstənin başında duran Əbu Süfyan Osmanın (Bəni–
Üməyyənin birinci xəlifəsi) xilafət başına gəldiyi birinci gün Bəni–Üməyyə
Osmanın evinə yığışıb qapını bağladıqları vaxtda dedi: «Sizdən başqa burada
kimsə var?» (Artıq o vaxt Əbu Süfyanın gözləri tutulmuşdu.) Dedilər:
«Xeyr.» Əbu Süfyan dedi:
« ndi ki, hökumət sizin əlinizə düşüb, onu bir top kimi bir-birinizə ötürün.
Çalışın ki, hökumət Bəni–Üməyyədən qırağa çıxmasın. Mən and içirəm
ə
qidə bəslədiyim şeyə, nə əzab var, nə hesab-kitab, nə Cənnət var, nə
Cəhənnəm, nə də Qiyamət.»
1
Həmin bu Əbu Süfyan Osmanın xəlifəlik dövründə bir gün Ühüd
qəbiristanlığının ətrafından keçirdi. O, təpiklə Həmzənin qəbrinə vurub dedi:
«Dünən sizinlə uğrunda qılıncla vuruşduğumuz şey bu gün bizim
uşaqlarımızın əlindədir və onlar onunla oynayırlar.»
2
Müaviyə
nin slama zidd olan hə
rə
kə
tlə
ri
Müaviyə ibn Əbu Süfyan öz xəlifəlik dövründə bir gecə (öz valilərindən
biri olan) Müğeyrə ibn Şübə ilə oturub söhbət edərkən özünün slamı aradan
aparmaq arzusunu açıqlamışdır. Bu xəbər Müğeyrənin oğlu Mütərrif
tərəfindən faş edildi. Mütərrif deyir: «Atam Müğeyrə ilə birlikdə Dəməşqdə
Müaviyənin qonağı idik. Atam tez-tez Müaviyənin sarayına gedər və onunla
söhbət edərdi. Qaldığımız yerə qayıtdıqda, onun ağıl-kamalından danışar,
onu tərifləyərdi. Ancaq bir gecə Müaviyənin sarayından qayıdanda gördüm
ki, atam bərk narahatdır. Başa düşdüm ki, onun narahatlığına səbəb olan bir
hadisə baş vermişdir. Narahatlığının səbəbini soruşduqda, mənə dedi:
1
Şə
rhi nə
hcül-bə
lağə
bn Ə
bil Hə
did, c. 2, sə
h. 44-45
2
Qamusur-rical, c.10, sə
h. 80
İmamların siması tarix guşəsində
.....................................................................................................................
44
«Oğlum, mən indi dünyanın ən çirkin adamının yanından gəlirəm.» Dedim:
«Məgər nə olub?» Cavab verdi: «Müaviyə ilə tək oturmuşduq, ona dedim:
“ ndi ki, öz arzuna çatıb hökuməti ələ keçirmisən, heç olmasa ömrünün
axırlarında camaatla ədalət və yaxşılıqla davran, Bəni–Haşimlə bu qədər
bədrəftar olma. Axı onlar necə olsa, yenə sənin qohumlarındırlar, bundan da
ə
lavə, onlar indi elə bir vəziyyətdədirlər ki, daha onlardan sənə bir xətər
yetişməz.»
Müaviyə cavab verdi: «Əsla, əsla! Əbu Bəkr xəlifə oldu, ədalətlə
davrandı, ölümündən sonra təkcə adı qaldı. Ömər də on il xəlifə oldu,
zəhmətlər çəkdi, ancaq ölümündən sonra təkcə qalan adı oldu. Sonra
şə
rafətdə heç kəs ona çata bilməyən bizim Osman qardaşımız xəlifə oldu. O
ölən kimi adı da özü ilə dəfn olundu. Ancaq slam aləmində hər gün bu
Haşimi kişinin (Peyğəmbərin (s)) adını beş dəfə çəkərək «əşhədu ənnə
Muhəmmədən rəsulullah» deyirlər. ndi (o üç nəfərin adının itib batdığı,
lakin Məhəmmədin (s) adının yaşadığı) bu vəziyyətdə onun adını itirib
batırmaqdan başqa hansı yol var?»
Müaviyənin küfr simasının üzərindən pərdə götürən bu söz rəvayətçilər
tərəfindən (Abbasi xəlifəsi) Məmunun qulağına çatdıqda, o, slam ölkəsinin
hər tərəfinə əmr verir ki, camaat Müaviyəni lənətləsin.
1
Bunlar Əməvilərin slamı dağıtmaq fikrini və onların
mürtəce bir hərəkətə
başçılıq etdiyini göstərir.
Yezid – slam cə
miyyə
tinin nankor siması
Belə bir ailədə tərbiyə alaraq bu cür adamların mədəniyyəti ilə böyümüş,
slam dini adı ilə camaata başçılıq etmək istəyən Yezidin dinə zərrə qədər də
olsun etiqadı yox idi.
Yezid təcrübəsiz, şəhvətpərəst, taətsiz, ehtiyat və uzaqgörənliyi olmayan
bir gənc idi. O, ağılsız, qorxu bilməyən, kefcil, əyyaş və düşüncəsi az olan
bir insan idi. Hakimiyyətə gəlməzdən əvvəl həvayi-həvəs, nəfsani meyllər
ə
lində əsir olmuş Yezid, hakimiyyətə gələndən sonra heç olmasa atası kimi
slamın zahirinə də əməl etmədi. O, ruhunun qorxmazlığı və həvayi-nəfs
nəticəsində slamın müqəddəs işlərini də açıqcasına ayaq altına ataraq
1
Mürucuz-zə
hə
b, c.3, sə
h, 454