İmamların siması tarix guşəsində
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
| ............................................................................................................. İmamların siması tarix guşəsində 1 İmamların siması tarix guşəsində ..................................................................................................................... 2 mamların siması tarix guşəsində Tərcümə edən: R. gidov Redaktor: Ə. Dəlivəlli Dizayn: E. Bayramov Tbilisi 2012 ............................................................................................................. İmamların siması tarix guşəsində 3 Ön söz Ş übhəsiz, böyük slam Peyğəmbərindən (s) sonra fərdi və ictimai həyatda məsum imamlar (ə) biz insanlar üçün böyük örnək və nümunədirlər. Bu baxımdan onların həyat davranışları ilə tanış olmaq böyük əhəmiyyətə malikdir. Ancaq diqqət etməliyik ki, bizə Peyğəmbərin (s) və imamların (ə) tarixlərini öyrənməkdə mühüm olanı onların bir tək şəxsi həyatı və davranışlarını bilmək deyil. Bəlkə məqsəd o məsum öndərlərin, həyat tərzini, ictimai mühitdəki rəftar qaydalarını, siyasi və ictimai arenalardakı mövqelərini və mədəni fəaliyyət metodlarını öyrənməkdir. Çünki slam Peyğəmbərinin (s), Onun məsum canişinlərinin dinə dəvət və təbliğində bizə nümunə olanı onların bir tək həyat və davranışları deyil, bəlkə davranış növü, fəaliyyət tərzi, dinə dəvət qaydası, islam düşmənləri ilə rəftarı, hidayət və təbliğlərinin formasıdır. mamların yaşayış tərzi, siyasi və ictimai həyatdakı mövqeləri o zaman bizə aydın olar ki, onların siyasi, ictimai və mədəni sahələrdəki fəaliyyətlərini öyrənmiş olaq. Bunu bilirik ki, məsum imamlar ictimai səylərini, siyasi mövqelərini, mədəni fəaliyyətlərini və mübarizə tərzlərini zamanın və məkanın vəziyyətini, imkan və şəraitini, maneə və müşküllüklərini nəzərə alaraq vəziyyət tələb etdiyi kimi tənzimləyib proqramlaşdırıblar. Buna görə biz onların dövründə hökm sürən özəl vəziyyət və şəraitlərlə tanış olmasaq onların rəhbərlikdəki idarəçilikləri və yaşayış tərzləri bizə gün kimi aydın olmaz. Təsadüfü deyil ki, biz imamların həyatını araşdırarkən onların siyasi mövqelərinin bir-biriləri ilə fərqli olduğunun şahidi oluruq. Belə ki, onların bəzisi düşmənlə sülh bağladılar, bəziləri isə mübarizə apardılar. Bəziləri böyük islam elm mərkəzləri yaratdılar, bəziləri isə məhdud şəraitdə mədəni sahələrdə addımlar atdılar. Bəziləri xəlifəlik təklifini qəbul etmədilər, bəziləri isə vəliəhd olmaq təklifi ilə razılaşdılar. Ancaq onların həyatını araşdırarkən mövqelərinin müxtəlifliyi məna kəsb edər. Anlayarıq ki, həqiqətdə onların İmamların siması tarix guşəsində ..................................................................................................................... 4 davranışlarında heç bir ziddiyyət olmamışdır. Və hər biri vahid məqsəd uğrunda addımlar atmışdı. Lakin onların məqsədə yetişmək üçün davranış növləri zamanın və şəraitin tələbinə uyğun olaraq müəyyən edilmişdir. Tarixi araşdırarkən, mam Əlidən (ə) mam Həsən Əskəriyə (ə) qədər imamları 250 illik ömrü olan insana bənzətmək olar. Elə bir insana ki, ömür sürdüyü bu müddətdə zamana uyğun addımlar atmışdır. Ya da ki, onu müəyyən bir hədəfə doğru hərəkət edən yolçuya oxşatmaq olar. Lakin yolun çətinli-asanlı, enişli-yoxuşlu hallarında onun səfəri gah iti, gah da küt həyata keçmiş və bəzən də dayanmaqla kifayətlənmişdir. Amma belə dayanış istirahət edərək hərəkətin davamına güc toplamağa səbəb olurdu. Məsum imamlar Əmirəl-möminin mam Əlinin(ə) zamanından mam Həsən Əskərinin dövrünə (Peyğəmbərin (s) vəfatından hicrətin 255-ci ilinə) qədər vahid bir hədəfin icra edilməsi yolunda olmuşdu. badət təlimləri, siyasi, fərdi, ictimai və digər sahələrdən ibarət slam maarifinin ictimaiyyətdə təlimi uğrunda hərəkət etmişlər. Lakin zamanın durumu və ictimai şəraitə görə onların mübarizə üsulları gah qəti və kəskin olur, gah da ki, zəif və bəzən də müvəqqəti olaraq çarəsizlikdən sükuta məruz qalırdı. Məsumlarımız zamana diqqət etməyi qələbənin və müvəffəqiyyətin mühüm bir vasitəsi olaraq tanıtdırmışlar. Necə ki, slam Peyğəmbəri (s) buyurmuşdu: «Allah öz dilini qoruyana, zamananı tanıyana və yolunda istiqamət göstərən kəsə rəhm etsin». (Nəhcül-fəsahə, c.1). mam Sadiq (ə) söhbətinin əsnasında uca səslə belə buyurdu: «... Öz zəmanəsinə bələd olan kəs qarşıya gələn hadisələrin, şübhələrin və azdırıcı problemlərin qarşısında hücum mərkəzində qərar tutmaz...». Bu kimi hədislərdə «zaman» anlamından məqsəd bir neçə il və ay deyildir. Bəlkə zamana hakim olan şəraitdir. Necə ki, Əli (ə) oğlu mam Həsənə (ə) öz vəsiyyətində buyurur: «Hakimin qüdrəti dəyişdikdə zamana da dəyişir» (Nəhcül-bəlağə, məktub.31) Hörmətli oxucu! Əlinizdəki kitab pak imamların (ə) siyasi, ictimai və mədəni sahələrdəki həyatını araşdırır. Və imamların hər birinin yaşayışını şə rh edərkən ilk öncə tarixi mənbələrə istinad edərək onların siyasi, ictimai və mədəni həyatını açıqlayır və sonra da onların yaşayışının ən mühüm səhnələrində, mübarizələrində, fəaliyyətlərində, təlim və islahatlarında yeganə çıxış yolunu seçib, gərəkdiyi kimi əməl etdiklərini bəyan edir. Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|