18
WWW.UNIBANK.AZ
fondlaşdırılması problemini həll etdi. Beləliklə, bank bazarının
tənzimçisi əmanətçilər arasında yarana biləcək vahimənin qarşısının
alınması ilə bərabər, bank sahəsinin nüfuzunu bərpa etdi.
Mərkəzi Bank tərəfindən həyata keçirilən tədbirlərin qanunauyğun
yekunlarından biri kimi ölkənin bank sisteminin resurs bazasının
artımını qəbul etmək olar. Banklarda əmanətlərin artırılması üçün
əlavə stimullardan biri inflyasiya göstəricilərinin minimuma (1,5%)
endirilməsi, habelə daşınmaz əmlak bazarında qiymətlərin enməsi
oldu ki, bu da əhalinin gəlirlilik üzrə alternativ alətinin aşağı
gəlirliliyini şərtləndirmiş oldu.
Yanvar-mart və aprel-dekabr aylarının müxtəlif istiqamətlənmiş
dinamikasını nəzərə almaqla, 2009-cu ildə
fiziki şəxslərin depozit
portfelinin artımı 22,55% səviyyəsində qiymətləndirilir. Ötən ildə
banklar məcmu şəkildə əlavə olaraq 348 mln. AZN cəlb etmişlər ki,
bunun da 87%-i bank sisteminin özəyini təşkil edən 10 bankın payına
düşür.
Eyni zamanda, 2009-cu ildə ikinci rübün ilk müsbət trendlərinin
hesabına iyul ayının 1-i üçün banklar kreditlərin məcmu kredit
portfelini 6463,8 mln. AZN-ə çatdırmışlar. İlin yekunlarına görə isə
onların kredit portfeli 17,4% artmışdır. Faktiki olaraq. bu artım da
ölkənin Mərkəzi Bankı tərəfindən real sektora göstərilən birbaşa
dəstəklə bilavasitə bağlıdır.
AMB iki sənaye nəhənginə - Azərbaycan Respublikasının Dövlət
Neft Şirkətinə (ARDNŞ) və “Azəralüminium” ASC-nə cəmi 952 mln.
AZN məbləğində kredit təqdim etmişdir. Ötən ilin ikinci rübündə
korporativ müştərilərin banklardan mənimsəmələri, AMB-dən birbaşa
2009-cu ilin iyul-dekabr aylarında bank aktivlərinin artımı,
mln. AZN ilə
2009-cu ilin iyul-dekabr aylarında bank kreditlərinin artımı,
mln. AZN ilə
AZƏRBAYCAN BANKLARI
2009-CU İLDƏ
İLLİK HESABAT 2009
19
kreditləri nəzərə almadan, 905,1 mln. AZN artmışdır. Bu, 2009-cu ilin ilk
aylarının enmələrini və staqnasiyasını əvəz etmişdir.
Banklar praktiki olaraq məcmu pərakəndə kreditlər portfelini
toxunulmamış saxlamağa müvəffəq oldular. Onun həcmi il ərzində ancaq
6 mln. AZN azaldı. Nəticədə, bank kreditləşdirməsinin ümumi həcmində ev
təsərrüfatı kreditlərinin xüsusi çəkisi 32,6%-dən 27,7%-ə qədər azalmışdır.
Maraqlıdır ki, kreditləşdirilmənin valyuta strukturu bank sisteminin
dedollarlaşdırıldığını göstərir. Belə ki hesabat ili ərzində manatla borcların
payı 51%-dən 58%-ə qədər artmışdır. Uzunmüddətli kreditləşdirilmənin
xüsusi çəkisi isə ilk dəfə 72% təşkil etmişdir.
Azərbaycanın bank sistemi 2009-cu hesabat ilini 252,98 mln. AZN-ə
bərabər yekun gəliri ilə başa çatdırmışdır. Özü də ölkədə fəaliyyət
göstərən 46 bankdan 39-u 269,57 mln. AZN həcmində gəlir haqqında
hesabat vermişdir ki, bu da orta hesabla, onlardan hər biri üçün 2008-ci ilin
yekunlarına görə əldə edilmiş 5,055 mln. AZN-ə qarşı 6,912 mln. AZN təşkil
edir. Ümumilikdə, gəlir 77,49 mln. AZN və ya 40,34%-dən çox artmışdır.
Likvidliyin azalması təhlükəsinə baxmayaraq, bankların fəaliyyətində
gəlirlilik məqbul səviyyədə qalmaqdadır. Bank sahəsində gəlirliliyin
məqbul səviyyəsi onu göstərir ki, AMB-nin fəal dəstəyi və nəzarəti
ilə ölkənin bankları bütövlükdə qlobal iqtisadi-maliyyə böhranının
nəticələrini müvəffəqiyyətlə dəf etmişlər. Hər bir bank qrupu üzrə aparıcı
göstəricilərin trendləri də bunu göstərir.
Yuxarıda verilmiş göstəricilərə əsasən, aktivlərinin həcminə görə ilk 15
bank sırasına daxil olan bankları bank artımının hərəkətverici qüvvəsi
adlandırmaq olar. Onlar daha çox diversifikasiya edilmiş və uzunmüddətli
fondlaşdırılma bazasına malikdirlər. Təsadüfi deyildir ki, TOP-15-də yer
tutan banklar sahənin aktivlərinin 83%-nə malikdirlər. Onların likvidliklə
bağlı riskləri artıq bir o qədər də aktual deyildir. AMB və ölkənin özəl
banklarıının əksəriyyəti sübut etdilər ki, onlar pul bazarlarında təkliflərin
azalmasının və istər fiziki şəxslərin, istərsə də hüquqi şəxslərin
depozitlərinin axınının uzun sürən dövrünün öhdəsindən gələ bilirlər.
2009-cu ilin iyul-dekabr aylarında hüquqi şəxslərin
depozitlərinin artımı, mln. AZN ilə
2009-cu ilin iyul-dekabr aylarında özəl əmanətlərin
artımı, mln. AZN ilə
İLLİK HESABAT 2009
21
Coşqu ilə oyna
Oyunun səndə yaratdığı həyəcan və duyğuları gizlətmə. Qoy
emosiyaların ağlının atdığı hər addımı dəstəkləsin. Sənin emosional təsir
gücün qələbə qazanmağa kömək edə bilər.
22
WWW.UNIBANK.AZ
SƏHMDARLAR VƏ KAPİTAL
2009-ci ildə «Unibank» Kommersiya Bankının səhmdarları 2 manat nominalda 7,5 milyon sayda adi adlı sənədsiz (elektron) səhmlərin
buraxılması yolu ilə nizamnamə kapitalının artırmağını qərara aldılar. Fəaliyyətinin başlanğıcından ən iri səhm emissiyasının prospekti 30 mart
2009-cu il tarixində Azərbaycan Respublikasının Qiymətli kağızlar üzrə Dövlət Komitəsində (QKDK) AZ100100202P qeydiyyat nömrəsi ilə
qeydiyyata alınmışdır. İyunun 5-də isə QKDK 15 milyon manat həcmində buraxılan əlavə emissiyasının nəticələri haqqında hesabatı qeydiyyata
alıb. Səhmlərin emissiyası yekunlaşdıqdan sonra Bankın ödənilmiş nizamnamə kapitalı iki dəfə artaraq 30 milyon manata bərabər olub.
Bu buraxılış nəticəsində «Unibank» ASC-nin səhmdar kapitalının strukturu əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməyib. Çünki səhmlər Bankın, Avropa
Yenidənqurma və İnkişaf Bankı və «DEG» Sərmayə qrupu da daxil olmaqla, hazırkı səhmdarları tərəfindən alınıb. Beləliklə, 2009-cu ilin sonu
üçün Bankın səhmdarlarının tərkibi aşağıdakı kimi olmuşdur:
Bankın səhmdarları:
Fiziki şəxslər
Eldar Qəribov
50.8083%
İqor Yakovenko
17.5301%
Emin Quliyev
7.5168%
Diqər
fiziki şəxslər
0.6666%
Beynəlxalq maliyyə təsisatları
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı
15,1515%
DEG Alman Sərmayə Korporasiyası
8,3333%