Icf azeri version 02 07 2008

lav l r
FBT
172
lav  8 
FBT-ın g l c k istiqam tl ri
FBT-ın istifad  olunması bir çox d r c d  onun praktiki faydadan: effektivliyin istehlak 
qiym tin
saslanan göst ricil r vasit sil   s hiyy  xidm tl ri v ziyy tinin ölç n cihazı kimi 
xidm t ed  bildiyi  hat  geni liyind n; t l batların, planla dırma v   t dqiqat m nb l rinin
d qiql dirilm si üçün m d niyy tl rarası beyn lxadq tutu durmaların aparılması üçün t tbiq 
oldu u d r c d n asılıdır. FBT birba a siyas t vasit si deyil. Lakin onun istifad  olunması
s hiyy  istiqam tinin mü yy n edilm si, bütün insanlar üçün eyni imkanların t min edilm si v
h yat f aliyy tinin m hdudla dırılması s b bind n hüquq b rab rliyinin pozulmasına qar ı
mübariz nin d st kl nm si üçün köm k ed n m lumatla t min ed r k siyas tin mü yy n
olunması üçün müsb t m k h sr edir. 
FBT-ın variantları
stehlakçıların müxt lif t l batları n z r  alınmaqla FBT bir çox format v  variantlarda t qdim
olunacaq.
Ba  t snifat 
Ayrı-ayrı istehlakçıların t l batlarının öd nilm si üçün FBT-ın iki hiss l ri v  onların t rkib
hiss l ri, detalla dırmanın müxt lif s viyy l ril  iki variantda (versiyada) verillib: 
Birinci variant (versiya) - tam (detalla dırılmı ) variantdır (versiyadır), t snifatın bütün 
s viyy l rini daxil edir v   h r bir t rkib hiss nin 9999 kateqoriyalarına yol verir. T crüb d
onların daha az miqdarı istifad  olunur. Yekun m lumat t l b olunduqda tam variantın
(versiyanın) kateqoriyaları qısa bir kateqoriyaya toplanmalıdır.
kinci variant (versiya) – qısa (ixtisar edilmi ) variantdır (versiyadı), bütün t rkib hiss l r v
domenl r üçün iki kateqoriya s viyy l rini verir. H mçinin bu terminl rin t rifl ri, lav l r v
istisnalar da verilir.
Xüsusi uy unla malar: 
a) Kliniki istifad  üçün versiyalar FBT-ın müxt lif t tbiqi kliniki sah l rd  (m s l n, pe
patologiya) istifad sind n asılı olacaq. Onlar daha da dol un m lumatı t qdim ed r k,
qiym tl ndirm   v  kliniki t svirl r üzr   t limat v zif sini da ımaqla kodla dırma v
terminologiyanın sas cildin
saslanacaq. Onlar h mçinin xüsusi sah l r (b rpa etm ,
ruhi sa lamlıq) üçün yenid n d yi diril  bil r.

---

FBT
lav l r
173
b) Kliniki versiyalara ox ar t dqiqat versiyalar xüsusi t dqiqat t l batları öd y c k v
d yi ikl rin qiym tl ndirilm si üçün d qiq i  t rifl ri ver c k.
G l c kd  i
FBT üçün istifad nin v   t l batların öd nilm sinin müxt lif variantlarının sonrakı i l nib-
hazırlanması mümkündür. Qeyd etm k lazımdır ki, ÜST v  onun  m kda lıq m rk zl ri bu 
t l batları öd m k üçün  lav  i l ri görürl r.
FBT bütün onun istifad  ed nl rin  m xsusdur. Bu, beyn lxalq sasda q bul olunmu  vahid bir 
s n ddir. O, h yat f aliyy tinin m hdudla dırılması v   f aliyy t kimi hadis l r  dair daha çox 
m lumt  ld  etm k v  geni  beyn lxalq konsensusuna nail olmaq üçün xidm t edir. Müxt lif 
milli v  beyn lxalq c miyy tl r t r find n tanınmasını ld  etm k üçün ÜST onun istifad çil r
t r find n rahat v  Beyn lxalq Standartla dırma T kilatının sasını t kil ed n standartla dırma 
prosesl ri il  tutu durula bil n bütün c hdl ri atacaq.
FBT-nın mümkün olan g l c k istifad  v  t tbiqi istiqam tl rini a a ıdakı
kild  c ml dirm k
olar:
FBT-nin milli veril nl r bazalarının inki afı üçün dövl tl r s viyy sind  istifad
ir lil yi i;
Beyn lxalq veril nl r bankının beyn lxalq müqayis l rinin yerin  yetirilm si üçün  sas
kimi yaradılması;
Sosial öd m l r v  müavin tl r üçün istifad  edil  bil c k alqoritml rin mü yy n
edilm si;
Ail  üzvl rinin f aliyy tinin v  h yat f aliyy ti m hdudiyy tl rinin öyr nilm si (m s l n,
dig r
xsl rin s hh tinin d yi m si s b bind n üçüncü  xsl rin h yat f aliyy ti
m hdudiyy tinin öyr nilm si);
xsiyy t amill rinin t rkib hiss l rinin (elementl rinin) i l nib-hazırlanması;
T dqiqat m qs dl ri üçün kateqoriyaların d qiq qüvv d  olan t rifl rinin i l nib-
hazırlanması;
Eynil dirilm  v  ölçm l r üçün qiym tl ndirm  üsullarının i l nib-hazırlanması;
22
kompüter vasit l rinin v  qeydiyyat formalarının t crübi t tbiqinin t min olunması;
22
 FBT-l  ba lı qiym tl ndirm  üsullar ÜST-l  ayrı-ayrı m d niyy tl rin t tbiq olunması n z r  alınmaqla i l nib-
hazırlanır. Onların testi möhk mliy   v  yararlı a gör  aparılır. Qiym tl ndirm  üsullar üç formadan ibar t olacaq: 
qısa versiya skrininql r /t sadüfi m qs dl r üçün, t crüb çil rl  günd lik istifad  üçün versiya v
traflı t dqiqatlar 
üçün tam versiya. Onların istifad si ÜST sistemi vasit sil  sad  olacaq. 

---

lav l r
FBT
174
h yat keyfiyy ti v  subyektiv rifah ölçm si konsepsiyası il
laq l rin qurulması
23
;
müalic  v  dig r müdaxil l rin müqayis si üzr  t dqiqatlar;
sa lamlı ın müxt lif d yi m l rinin müqayis si üçün elmi t dqiqatlarda t tbiq etm ;
FBT-ın istifad si üzr  d rslikl rin i l nib hazırlanması;
dünya üzr  FBT-ın t dris v  soraq m rk zl rinin yaradılması;
standartla dırılmı   v   h qiqi mühitin t sviri zamanı t l b olunan detalla dırmaya nail 
olmaq üçün  traf mühit faktorlarının sonrakı t dqiqi.  
23
 H yat keyfiyy ti il
laq : h yat keyfiyy ti v  h yat f aliyy tinin m hdudiyy tl rini ks etdir n strukturlar 
arasında konseptual müqayis nin olması vacibdir. Lakin h yat f aliyy ti insanların öz sa lamlıqlarını v  onun 
pozulmasının n tic l rini s ciyy l ndirir; ona gör  bu «subyektiv rifah» konstruksiyasıdır. Dig r t r fd n, x st lik / 
h yat f aliyy tinin m hdüdiyy ti kontsruksiyası individl rin obyektiv v  xarici xüsusiyy tl rin  aiddir.  

---