I fəSİl beynəlxalq maliyyə qurumlarının təsnifatı və onların beynəlxalq
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
25 maraqlı tərəflərin razılığı ilə beynəlxalq maliyyə hesablaşmalarında etibarlı nümayəndə (vəkil) kimi çıxış etməkdir. Bank öz siyasətini üzv dövlətlərin siyasətləri ilə uzlaşdırır. BHB Şərqi Avropanın mərkəzi banklarına, keçmiş Sovet İttifaqı dövlətlərinə və keçid iqtisadiyyatlı bir sıra Asiya ölkələrinə texniki yardım təqdim edir. BHB-da iqtisadi tədqiqatlar da aparılır. Quruluşu aşağıdakı kimidir: 1.Ümumi Konfrans. 2.Direktorlar Şurası. 3.Bankın prezidenti. 4.Administrasiya. Ali orqanı ildə bir dəfə iyun ayında toplanan aksionerlərin ümumi konfransıdır. Direktorlar Şurasının konkret təkliflərini müzakirə etmək üçün fövqəladə sessiyalara toplana bilər. Səsvermədə ancaq mərkəzi bankların nümayəndələri iştirak edə bilər. Səslər səhmlərə uyğun olaraq paylanır. Lakin səsvermə zamanı onda olan səhmlərin miqdarı deyil, banka üzv olarkən sahib olduğu miqdara əsaslanır. Banka idarəçilyi Direktorlar Şurası həyata keçirir, cari işlərlə məşğul olur. Razılaşma və müqavilələrin bağlanmasında Bankın adından çıxış etmək hüququ yalnız ona məxsusdur. İldə 10 dəfədən az olmamaq şərti ilə iclaslar keçirir. Direktorlar Şurasının üzvləri mərkəzi bankların rəhbərlərini çıxmaqla, hökumətdə və ya qanunverici orqanda çalışanlardan və dövlət qulluqçularından təyin oluna bilməzlər. Direktorlar Şurasının sədri, onun müavini, Administrasiyanın heyəti və BHB-nın prezidenti Şuranın üzvləri tərəfindən öz aralarından 3 illiyə seçilir. BHB-nın prezidenti Direktorlar Şurası tərəfindən qəbul edilən qərarların həyata keçirilməsinə nəzarət edir. Onun Direktorlar Şurasının iclaslarında iştirak və çıxış etmək, öz təkliflərini bildirmək hüququ var. BHB 3 hissədən ibarətdir: 1.Bank (Əməliyyat ) idarəsi ; 2.İqtisadi –valyuta idarəsi; 3.Katiblik. 26 HB BVF və Dünya Bankı Qrupu ilə sıx əməkdaşlıq edir. BVF-nun Müvəqqəti komitəsində administrativ posta malikdir. BHB-nın hazırladığı məsləhətlər bəzən digər təşkilatların hazırladıqları təkliflərdən daha etibarlı sayılır. Aksioner kapitalın 84%-nə mərkəzi banklar, qalan 16%-nə isə özəl səhmdarlar sahibdir. Ümumi iclaslar zamanı özəl aksionerlər səsvermə hüququna malik deyillər. 1992-ci ildə Maastrix müqaviləsinin imzalanmasıyla Avropa yeni dövrə qədəm qoydu.Vahid Avropa valyutası, bazarı, iqtisadi birlik gerçəkləşməyə başladı. “Avropa Cəmiyyəti”nin əsas məqsədi üzv ölkələrin iqtisadi inkişafını tənzimləmək; əmtəənin, kapitalın, xidmətlərin və əmək resurslarının hərəkətinin qarşısını alan bütün daxili problemlərin ləğvi; ümumi bazarın, valyuta və iqtisadi ittifaqın yaradılması; xarici ticarətdə vahid tariflərin müəyyən edilməsi; qanunların uyğunlaşdırılması; vahid anti-inhisar siyasəti aparmaq; energetika, turizm, nəqliyyat, kənd təsərrüfatı, balıqçılıq, ətraf mühitin qorunması və s. sahələrdə vahid siyasətin aparılması; vahid valyutanın yaradılması; sosial müdafiə, məşğulluq sağlamlıqla bağlı ümumi siyasətin formalaşdırılması; istehsalçılar və istehlakçıların hüquqi müdafiəsinin təmin edilməsi. Cəmiyyət çərçivəsində dövlət və hökumət başçıları ildə 3 dəfə görüşürlər. Nazirlər Şurasının ildə 60-dan çox sesiyası keçirilir. Aİ haqda müqavilə Avropa Valyuta İttifaqının yaradılmasını nəzərdə tuturdu. Bu ittifaqın yaranması 3 mərhələ keçib. 18 1. Birinci mərhələ 1990-cı ilin 1 iyulundan 1993-cü ilin 31 dekabrına qədər çəkib. Bu mərhələdə kapital bazarlarının liberallaşmasına, mərkəzi banklar arasında əməkdaşlığın və koordinasiyasının artırılmasına, valyuta kursu və qiymətlərdə stabilliyə, üzv dövlətlərin iqtisadi siyasətinin uyğunlaşdırılmasına nail olundu. 2. İkinci mərhələ 1993-cü ilin 1 yanvarından 1999-cu ilin əvvəlinədək çəkdi.Vahid Avropa valyutasının qəbulu üçün dövlət borcu, büdcə defisiti, 18 Герчикова И. Н. « Международные економические организации: регулирование мирохозяйственных связей и предпрнимателской деятельности». Стр.: 240-242. 27 infilyasiya və s. ilə bağlı müəyyən şərtlər irəli sürüldü. Bu şərtlərə Aİ-nin 15 üzvündən yalnız 11-i cavab verirdi və onlar da Avropa Valyuta İttifaqının üzvü olmağa və avrodan istifadə etmək hüququ qazandılar. Böyük Britaniya, Danimarka, İsveç, Yunananıstan Avropa Valyuta İttifaqına daxil olmadılar. Yunanıstan bir neçə mühüm şərtlərə cavab vermirdi. İsveç isə öz qanunvericiliyini dəyişməmişdi və milli valyutanın stabilliyini təmin etməmişdi. İngiltərə və Danimarka isə özləri bu ittifaqa daxil olmaq istəmədilər. 3. Üçüncü mərhələ 1999-cu ilin yanvarından etibarən başlayıb. Avro rəsmi Avropa valyutası statusunu aldı, EKÜ isə öz fəaliyyətini dayandırdı. 1958-ci il Roma Müqaviləsinə əsasən Avropa İnvestisiya bankı yaradıldı. Nizamnaməsi Aİ yaradılması haqda müqavilənin tərkib hissəsi olsa da, AİB maliyyə cəhətdən avtonom, hüquqi cəhətdən isə müstəqil təşkilatdır. AİB gəlir məqsədilə yaradılmayıb. Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı 1990-cı ildə dövlətlərarası razılaşma əsasında yaradılıb. Avropa dövlətləri, Avropada yerləşməyən, lakin BVF-nun üzvü olan dövlətlər, Avropa cəmiyyəti və Avropa İnvestisiya Bankı AYİB-nin üzvü ola bilərlər. 1991-ci ildə fəaliyyətə başlayıb. Əsasını 40 ölkə qoyub, hazırda 57 üzvü var. Müqavilədə bankın BVF və DB ilə sıx əməkdaşlığı nəzərdə tutulur AYİB-nın əsas məqsədləri aşağıdakılardır: 1.İqtisadi islahatlar aparan dövlətlərə yardım 2. Özəl sektorun inkişafına dəstək vermək 3.Maliyyə qurumları və hüquqi sistemin gücləndirilməsi 4.Özəl sektorun inkişafı üçün lazım olan infrastrukturun yaradılması. Asiya İnkişaf Bankı 1966-cı ildə BMT-nin Asiya və Uzaq Şərq ölkələri üçün İqtisadi Komissiyasında aparılan danışıqlar nəticəsində yaradılıb. Bankın qərargahı Manilada ( Filippində ) yerləşir. AİB regional maliyyə təşkilatıdır və Asiya-Sakit okean regionunda uzunmüddətli layihələri maliyyələşdirir. Hal- hazırda bankın 67 üzvü var. Onlardan 48 ölkə regionun özündən, 19 ölkə isə digər Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|