Həqiqət olduğu kimi
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
24 Amma çoxdankı düşmənçilik, paxıllıq ürəyini doldurmuşdu. Öz qəbiləsinin himayə etmək, Əbu Bəkrin qızı Aişə ilə (ki, əmisi qızı idi) – Peyğəmbər (s)-dən sonra – evlənmək fikrinə düşməkdən savayı heç nə düşünmürdü, amma Quran onun qarşısını almışdı. Bəli, Təlhə Osmanın kənarında yer tutdu. Onunla bir xəlifə kimi beyət etdi. Çünki Osman həmişə ona hədiyyə və pay verirdi. O, xilafət taxtına oturduqdan sonra müsəlmanların beytül-malının saysız-hesabsız qapısını Təlhənin üzünə açdı. 1 Təlhənin gəliri, sürüləri, nökərlərinin sayı çoxaldı. İş o yerə çatmışdı ki, onun yalnız İraqdakı sürülərindən gələn gündəlik gəliri min dinara çatmışdı. İbni Səd özünün “Təbəqat” kitabında deyir: Təlhə dünyadan getdiyi zaman onun var-dövləti otuz milyon dirhəm idi. Onun yalnız nəqd pulu iki milyon iki yüz dirhəm və iki yüz min dinar idi. Qalan malı bağ, torpaq idi. Elə bunlar Təlhənin baş qaldırıb qiyam etməsinə də səbəb oldu. O, başqalarını da ayağa qaldırıb Osmanı aradan götürmək, onun yerinə keçmək fikrinə düşdü. Ola bilər ki, möminlər anası Aişə onu bu fikrə salmış olsun və bu sevdanı onun qəlbində yetişdirsin. Çünki o özü Osmanı yıxmaq üçün əlindən gələni edirdi, xilafətin əmisi oğlu Təlhəyə yetişəcəyində də heç bir şəkki yox idi. Osmanın ölüm xəbərini və xalqın Təlhə ilə beyət etməsini eşitdikdə, çox sevinib dedi: O uzun saqqal kişi gedib yox olsun. Sağ olsun barmaqlı kişi! Sağ olsun uşaqların qəhrəman atası! Sağ olsun öz əmim oğlu! Sağ olsun atan! And olsun Allaha, onlar bilirdilər ki, Təlhə bu məqama layiqdir. Bəli, bu, Təlhənin Osmana verdiyi bir paydır. Onun vasitəsilə var-dövlətə çatdıqdan sonra xilafət eşqinə düşüb 1 “Təbəri”, 4-cü cild, səh. 405; “İbni Əbil-hədid”, 2-ci cild, səh. 161; Taha Hüseyn “Fitnətül-kubra” kitabının 149-cu səhifəsində qeyd etmişdir ki: Təlhə Osmandan əlli min dinar borc aldı. Bir gün ona dedi: “Malın hazırdır, bir nəfəri göndər aparsın.” Osman dedi: “Ey Əbu Mühəmməd! O, sənin əli açıqlığının qarşısında hədiyyədir.” Deyilənə görə, Osman daha iki yüz min dinar Təlhəyə bağışladı. 25 onu öldürdü. Xalqı onun əleyhinə qaldırdı. Öz işində o qədər təkid edirdi ki, hətta mühasirə zamanı onun üçün su aparmağa belə qoymadı. İbni Əbil-Hədid deyir: Osman mühasirədə olduğu zaman deyirdi: Vay olsun mənə! O Həzrəmi oğluna (Təlhəyə) necə qızıllar verdim! İndi o mənim qanımı tökmək istəyir! Xalqı məni öldürmək üçün ayağa qaldırır! Pərvərdigara! Onu həyatda xoşbəxt etmə, bu həddi aşmanı ona dadızdır. Bəli, bu həmin Təlhədir ki, əvvəldə xilafəti Əlinin əlindən çıxarmaq üçün Osmanın tərəfdarı idi. Onu xilafətə çatdırdı. Osman da ona çoxlu qızıl və gümüş verdi. İndi isə xalqı onun əleyhinə qaldırıb ölüm hökmünü verir, hətta suyun belə ona çatmasının qarşısını alır. Cansız bədən gətirildiyi zaman onu müsəlman qəbristanlığında belə basdırmağa qoymur və axırda “Kokəb” adlanan yəhudi qəbristanlığında dəfn edirlər. 1 Bundan sonra gördük ki, Osman öləndən sonra həmin Təlhə birinci adamdır ki, Əli (ə)-a beyət edir və sonra yenidən beyətini sındıraraq Məkkədə öz əmisi qızı Aişəyə qoşulur. Qəflətən Osmanın qanını tələb etməyə başlayır. İlahi! Bundan böyük töhmət olarmı? Bəzi tarixçilər bu hadisəni başqa cür qiymətləndirmək istəmişlər. Onlar Əli (ə)-ın Təlhəni Kufə və onun ətrafına hakim təyin etməməsini Təlhənin beyət sındırmasına və dünən beyət etdiyi imamın əleyhinə müharibəyə qalxmasına dəlil gətirmişlər. Bu, dünya malına olan eşq ilə yaşayan, axirətini dünyaya satan, pul və məqamdan başqa heç nə düşünməyən bir kəsin adətidir. Taha Hüseyn deyir: Beləliklə, o, hakimiyyətin əleyhinə olanlar arasında özünəməxsus mövqeyə malik idi. Nə qədər ki, pul və qüdrətə malik idi, razı idi. Ondan artıq tamaha düşdüyü zaman müxalifətçilik etdi, öldürdü və öldü. 2 1 “Tarixi Təbəri”, 4-cü cild, səh. 405, Mədaini və Vaqidi (Osmanın öldürülməsi). 2 “Əl-fitnətul-kubra”, Taha Hüseyn, 1-ci cild, səh. 150. 26 Bu həmin Təlhədir ki, dünən imam Əli (ə)-la beyət etmiş və bir neçə gün sonra Allah Rəsulunun zövcəsi Aişəni özü ilə Bəsrəyə qədər çəkmişdi. Günahsızları öldürdü. Xalqı Əli (ə)-ın hidayətindən çıxmağa çağırıb hədələdi. Azad surətdə beyət etdiyi zəmanə imamı ilə heç bir xəcalət çəkmədən müharibəyə başladı. Bütün bunlara baxmayaraq imam müharibə başlamamışdan bir az öncə onun dalınca adam göndərib müharibə meydanında görüşdü və ondan soruşdu: Sən mənimlə beyət etmədinmi? Mənim itaətimdən çıxmağına nə səbəb oldu? Dedi: Osmanın qanını tələb etmək! Əli (ə) buyurdu: “Allah biz iki nəfərin arasından Osmanın qanına bais olanı öldürsün.” İbni Əsakirin rəvayətində gəlmişdir ki, sonra dedi: “And verirəm səni Allaha! Allah Peyğəmbərindən eşitmədinmi ki, buyurdu: Hər kəsin ki, mən rəhbəriyəm, Əli onun rəhbəridir. Pərvərdigara! Onun dostları ilə dost, düşmənləri ilə düşmən ol!” Dedi: Bəli. Həzrət ona dedi: Bəs nə üçün mənimlə müharibə edirsən? Dedi: “Osmanın qanını tələb etmək üçün!” Əli (ə)-ın cavabı bu oldu: “Allah bizdən Osmanın qanına bais olanı öldürsün.” Allah Əli (ə)-ın duasını qəbul etdi və Təlhə elə həmin gün öldürüldü. Mərvan ibni Həkəm onu Əli (ə)-la müharibəyə gətirmişdi, özü də onu öldürdü. O həmin Təlhədir ki, fitnə yaradıb həqiqəti tərs cilvələndirdi. Öz əhdinə vəfa etməzdi. Haqqın səsini eşitmirdi. Əli (ə) həqiqəti ona xatırlatdı, höccəti ona tamam etdi. Lakin o, sözündən dönmədi, böyun əymədi. Yolundan çıxıb digərlərini də yoldan çıxartdı. Bu fitnəyə görə Osmanın qətlində əli olmayan bir çox insanlar tələf oldu ki, onların çoxu nə Osmanı tanıyır, nə də həyatları boyu Bəsrədən kənara çıxmışdılar. İbni Əbil-Hədid yazır: Təlhə Bəsrəyə gəldiyi zaman Abdullah ibni Həkim Təmimi onun yanına gəldi və ona yetişən məktublar haqqında söhbət açdı. Təlhəyə dedi: Ey Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|