Qərib məzarlar
54
Miryaqub Mirmehdiyev
1891-ci ildə anadan olub.
Peterburq Politexnik İnstitutunda, sonralar Al-
maniyada təhsil alıb. “İttihad” partiyasının yaradı-
cılarından biri olub, Zaqafqaziya Seyminin üzvü se-
çilib. Müstəqil Azərbaycanın ilk parlamentinin üzvü
kimi fəaliyyət göstərib.
1919-cu ilin yanvarında müşavir statusunda
Paris Sülh Konfransına gedən nümayəndə heyətinin
tərkibinə daxil edilib. 1920-ci ilin aprelində Azər-
baycanda baş verən çevrilişdən sonra mühacir həyatı
yaşamalı olub.
“Prometey” hərəkatının əsas liderlərindən sayılıb.
İkinci Dünya müharibəsi illərində Türkiyəyə köçüb,
1949-cu ildə orda vəfat edib və orda da dəfn olunub...
Ömrünün sonuna qədər Azərbaycanın dövlət
müstəqilliyinin bərpası uğrunda mübarizə aparıb.
Tale Abbas bəy Atamalıbəyovu
Parisdən uzaq
Çiliyə aparıb çıxardı. Belə ki, onun oğlu kimya-
çı-mühəndis Qalib Atamalıbəyov bir müddət bu
Latın Amerikası ölkəsində yaşamalı olmuş və
1947-ci ildə valideynlərini də yanına aparmışdı.
Abbas bəy Atamalıbəyov
1895-ci ildə doğulub.
Sankt-Peterburq Politexnik İnstitutunda
hərbi dəniz mühəndisliyi ixtisasına yiyələnib.
Zaqafqaziya Seyminin üzvü olub. 1918-ci ildə so-
sialist blokunun təmsilçisi kimi Azərbaycan par-
lamentinin üzvü seçilib.
1919-cu ilin sentyabrında Parisə ezam edilib
və Sülh konfransına göndərilən nümayəndə heyə-
tinin tərkibində katib funksiyasını yerinə yetirib.
Qərib məzarlar
56
Nümayəndə heyətinin qalan dörd üzvünün
son mənzili isə Parisdədir...
Paris Sülh Konfransında
iştirak edən Azərbay-
can nümayəndə heyətinin üzvləri, qeyd edildiyi
kimi, bir müddət Fransa paytaxtının mərkəzin-
dəki “Klarij” otelində yaşayıblar. Bu otel Parisin
mərkəzində indi də fəaliyyət göstərir.
Sonralar onlar şəhərin müxtəlif yerlərində
kirayə mənzillərdə qalmalı olublar. Əlimərdan
bəy 1920-1921-ci illərdə 16-cı Paris Dekamps
küçəsindəki 37 nömrəli evdə yaşayıb, 1922-ci
ilin sentyabrından Spontini küçəsindəki 59
nömrəli evə köçüb. 1924-cü ildən isə Parisin
qərb səmtində, təxminən 10
kilometrlik mə-
safədə yerləşən Sen-Klu (fr.
Saint-Cloud) qəsəbə-
sində məskunlaşıb.
Həmin dövrdə Qərb dövlətlərinin bir-birinin
ardınca SSRİ-ni tanımağa başlaması keçmiş
Rusiya imperiyası ərazisindən mühacirət edən-
lərə ciddi mənəvi-psixoloji təsir göstərirdi. Bir-
cə faktı xatırlatmaq kifayətdir ki, Gürcüstanın
Paris Sülh Konfransına göndərdiyi nümayəndə
heyətinin rəhbəri
Nikolay Çxeidze bütün bu
çətinlik və iztirablara dözməyərək 1926-cı ildə
intihara əl atmalı oldu. Amma Əlimərdan bəy
və Azərbaycan nümayəndə heyətinin digər üzv-
ləri bütün maddi-mənəvi çətinliklərə dəyanətlə
dözərək mübarizəni davam etdirdilər...
Sen-Klu qəbiristanlığı.
Sentyabr, 2015-ci il.
Qərib məzarlar
58
1926-cı ildə Əlimərdan bəyin 26 yaşlı oğlu Rə-
şid Sen-Kluda vəfat edir və bu şəhərdəki qəbiris-
tanlıqda dəfn olunur...
Əlimərdan bəy özü isə 1934-cü il noyabrın
5-də, bazar ertəsi günü saat 12-də öz evində ağır
iflic keçirir və 69 yaşında gözlərini əbədi yumur.
Onun vəfatı
barədə məlumat Parisdə rus
mühacirlərinin nəşr etdirdiyi «Последнıя
новости» qəzetində dərc edilmişdi. Qəzetin
son səhifəsində yerləşdirilmiş həmin məlu-
matda deyilirdi: “Pəri xanım Topçubaşı, uşaq-
ları, kürəkəni, nəvələri, qohumları və dostları
Milli Parlamentin və Azərbaycan Respublika-
sı nümayəndə heyətinin sədri Əlimərdan bəy
Topçubaşının qəflətən vəfat etdiyini dostların
və tanışların nəzərinə çatdırırlar. Mərhumun
cənazəsi Sen-Klunun Ernest-Tissot küçəsindəki
28-ci mənzildən qaldırılacaq və dəfn mərasi-
mi cümə axşamı, noyabrın 8-ində gündüz saat
1.30-da Sen-Klu məzarlığında olacaq”.
Noyabr ayının 8-ində Paris müsəlman məs-
cidinin imamı dini ayinləri icra etdikdən sonra
Əlimərdan bəyin cənazəsi olan katafalk Parisin
mərkəzindəki məşhur Zəfər Tağının altından
keçirilir. Bu, Azərbaycan
nümayəndə heyətinin
rəhbərinə və sabiq parlament sədrinə dövlət xa-
dimi kimi ehtiram nümunəsi idi.
Rus mühacir qəzetində
Ə.Topçubaşının vəfatı
haqqında məlumat.
Noyabr, 1934-cü il.