Gördüyü işlərdən söhbət açılır
Yüklə 4,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
Qərib məzarlar 93 Məşhur Şamxorskilər və Zülqədərovlar nəslinin nümayəndəsi İlhan Zillinin qəbri. *** 2012-ci ildə Parisdə vəfat edən daha bir soydaşı- mız – İlhan Zilli də Monparnas qəbiristanlığında dəfn edilib. Ramiz Abutalıbovun sözlərinə görə o, Fransada yaşayan soydaşlarımız arasında daha çox Elxan bəy kimi tanınıb. Nəzakət xanım Aşurbəyova-Ələkbərovanın ver- diyi məlumata görə, Parisdə İlhan kimi tanınan Elxan bəy Allahyar bəyin doğma nəvəsi olub. Əvvəldə qeyd edildiyi kimi, Allahyar bəyin qızı Şövkət xanım əvvəlcə məşhur memar Zivər bəy Əhmədbəyova ərə gedib, lakin bu izdivac uzun sürməyib. Şövkət xanım ikinci dəfə Allahyar bəyin bacısı oğlu Zilli bəy Şamxorski ilə ailə qurub. Bu iz- divacdan dünyaya iki övlad gəlib – Elxan və Mələk. Qeyd edək ki, Azərbaycanda sovet hakimiyyəti quruluna qədər Şamxorskilər də Yelizavetpol qu- berniyasının iri mülkədarlarından sayılıblar, onlar 40 min desyatindən çox torpağa sahib olublar. Azər- baycan İnqilab Komitəsinin 5 may 1920-ci il tarixli dekretinə əsasən Şamxorskilərin bütün mülk və torpaqları müsadirə olunub. 1920-ci ildən sonra bu nəslin nümayəndələ- rinin bir hissəsi də Azərbaycanı tərk edib, Zilli bəy Şamxorskinin övladları – Elxan və Mələk İrana kö- çüb. Onlar uzun müddət İranda yaşayıb, şah ailəsi ilə - Pəhləvilərlə mehriban münasibət yaradıb, bu ailə ilə yaxın dost olublar. 1979-cu ildə İran inqilabı baş verəndə Mələk və Elxan Fransada səfərdə ol- duqları üçün şahın yaxın adamları kimi bir daha İrana qayıda bilməyiblər. Bundan sonrakı həyatla- rını Parisdə yaşayıblar. Nəzakət xanımın dediyinə görə, ölkəmiz müstəqillik qazandıqdan sonra Mələk xanım da, Elxan bəy də dəfələrlə Azərbaycanda olub, qohum- ları ilə görüşüblər. Mələk xanım ailə qurmayıb. Hazırda qocalıq illərini Parisdəki pansionatlardan birində keçirir... Sonralar İlhan Zilli kimi tanınan Elxan bəy isə milliyyətcə fars olan Mersede xanımla ailə qurub. Bu izdivacdan Mehdi və Əli adlı oğlanları, Məryəm adlı qızı dünyaya gəlib, onlar Parisdə yaşayırlar. La- kin artıq ata-baba yurdlarına – Azərbaycana maraq göstərmirlər... İlhan Zilli 2012-ci ildə Parisdə vəfat edib və Monparnas qəbiristanlığında dəfn olunub. Onun dəfnində Parisdə yaşayan soydaşlarımız, eləcə də Azərbaycanın Parisdəki səfirliyinin əməkdaşları iştirak ediblər. Qərib məzarlar 94 1927-ci ildə Parisin təxminən 30 kilometrli- yində Sent-Jenevyev De Bua şəhərində (fr. Sa- inte-Geneviève-des-Bois) salınmış qəbiristan- lıq Fransada “rus qəbiristanlığı” kimi tanınır. Arxiv sənədlərinə əsasən, müəyyən olunub ki, 1927-ci ilin aprelində rus knyaginyası Vera Ki- rillovna Meşerskaya bu şəhərdə torpaq sahəsi alaraq rus mühacirləri üçün «Rus evi» («Rus qocalar evi» də deyirlər) adlanan qocalar evi- nin əsasını qoyub. Bu evdə yaşayan qocalar elə həmin 1927-ci ildən başlayaraq vəfat etdikcə burada dəfn ediliblər. İvan Bunin, Konstantin Korovin, Sergey Lifar, knyaz Feliks Yusupov, Viktor Nekrasov, Andrey Tarkovski, Aleksandr Qaliç və yüzlərlə digər məşhurlar bu qəbiris- tanlıqda dəfn ediliblər. Məzarlıqda, əsasən provaslav təriqətinə mənsub insanlar dəfn edilir, lakin başqa inanc Rus mühacirləri arasında doğma adlar Sent-Jenevyev De Bua şəhərindəki rus qəbiristanlığı. Qərib məzarlar 95 sahiblərinin qəbirləri də az deyil. Məsələn, 1961-ci ildə Fransaya qastrol səfərinə gedib SSRİ-yə qayıtmayan məşhur baletmeystr, mil- liyyətcə başqırd olan Rudolf Nureev də burada dəfn olunub. Onun öz vəsiyyətinə əsasən, xalça formasında hazırlanan məzar daşı bura gələn- lərin diqqətini xüsusi cəlb edir... Ötən illər ərzində rus qəbiristanlığı sürətlə böyüyüb. Müqayisə üçün xatırladaq ki, 1939-cu ildə burada cəmi 50 qəbir olub, 1952-ci ildə isə bu rəqəm 2000-ə çatıb. İndi bu qəbirisitanlıqda çox- lu rus hərbi xadimləri, tanınmış yazıçılar, məş- hur rəssamlar, görkəmli artistlər, ümumilikdə 15 mindən çox mühacir uyuyur. “Rus qəbiristanlığı”nın əbədi sakinləri ara- sında azərbaycanlılar da var. Onların məzarını axtarıb tapmaq zəhməti yenə Ramiz Abutalıbo- vun çiyinlərinə düşüb. Rus qəbiristanlığının sxemi. Qərib məzarlar 96 Ramiz Abutalıbov. Sentyabr, 2015-ci il Ramiz Abutalıbov belə xatırlayır: “Təxminən ötən əsrin 70-ci illərində Parisdə yaşayarkən rus mühacir qəzeti olan “Русская мысль” qəzetində oxudum ki, Paris rus kilsəsində Tatyana Hüseyno- vna Martınova-Naxçıvanskayanın qırx mərasimi keçiriləcək. Həyat yoldaşım Tamilla xanımı da gö- türüb getdim ora. Mərasim zamanı Aleksandr (İs- gəndər) Makinski ilə tanış olduq. O, bizə Sent-Je- nevyev De Bua şəhərindəki rus qəbiristanlığının ünvanını verdi. Bundan başqa, Nitsa şəhərindəki rus qəbiristanlığının da ünvanını verdi, dedi ki, Tatyana xanım Nitsa şəhərindəki rus qəbiristanlı- ğında dəfn olunub. Beləliklə, mən bu iki qəbiristan- lıqda da axtarışlar apardım və xeyli soydaşımızın son mənzilini tapdım...” Rudolf Nureevin qəbri Qərib məzarlar 97 Yüklə 4,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|