Gördüyü işlərdən söhbət açılır
Yüklə 4,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
Qərib məzarlar 78 Onun sözlərinə görə, Allahyar bəyin iki arvaddan on bir övladı olub. Birinci arvadından olan Məmməd bəy 1918-ci ildə elə atası ilə birlikdə atışma zamanı həlak olub. O, ikinci dəfə əslən Misirdən olan imkanlı bir tacirin Telli xanım adlı soydaşımızla izdivacından doğulan Seyidnisə xanımla evlənib və onların dörd oğlu, altı qızı olub. Qeyd olunduğu kimi, Allahyar bəyin qızı Nəzakət xanım Bəşir bəy Aşurbəyovla ailə qurub. İkinci qızı Şövkət xanım Bakının məşhur memarı Zivər bəy Əhmədbəyovun arvadı olub və Firəngiz adlı yeganə qızları dünyaya gələndən sonra onlar ayrılıblar. Şövkət xanım ikinci dəfə bibisi, daha doğrusu, Al- lahyar bəyin bacısı Nilufər xanımın oğlu Zilli bəy Şamxorskiyə ərə gedib. Onların Elxan və Mələk adlı iki övladı dünyaya gəlib. Allahyar bəyin üçüncü qızı Sücaət xanım Bakıda Nobel şirkətində İran nefti üzrə rəis vəzifəsində çalı- şan Rəhim Xəlili ilə ailə qurub. Ənvər, Orxan və Pər- viz adlı üç övladın dünyaya gəldiyi bu ailə Tehranda, sonra isə Fransada yaşayıb. Nəzakət xanımın sözlərinə görə, Azərbaycanda bolşeviklər hakimiyyətə gələndən sonra Allahyar bə- yin övladları Türkiyəyə, oradan isə İrana köçüblər. Onun dördüncü qızı Dilarə xanım ixtisasca müha- sib olan Kərim bəy Sadıqovla ailə qurub və onlar 25 il İranda yaşayıblar. Kərim bəyin vəfatından sonra Dilarə xanım iki oğlu – Xosrov bəy və Sirus bəylə bir- likdə ABŞ-ın Kaliforniya ştatına köçüb. Xosrov bəy ilk dəfə 1993-cü ildə Azərbaycana gəlib və qohumları ilə görüşüb. Dilarə xanım və Xosrov bəy Amerikada dün- yalarını dəyişiblər. Hazırda Xosrov bəyin iki oğlu və bir qızı Kaliforniya ştatında, Sirus bəy isə Minnesota ştatında yaşayır, bir oğlu var. Allahyar bəy Zülqədərov qızları ilə Qərib məzarlar 79 Allahyar bəyin ixtisasca rəssam olan Leyla adlı beşinci qızı Almaniya vətəndaşı ilə ailə qurub, uzun illər Almaniya- da yaşayıb və 2000-ci illərin əvvəllərində vəfat edib, Diter adlı bir oğlu var. Allahyar bəyin kiçik qızı Şahbanu xanım isə 1918-ci ildə atası ilə birlikdə qətlə yetirilib. Allahyar bəyin dörd oğlu da 1920-ci ildən sonra Türkiyə- də və İranda yaşayıblar. Sonralar onlardan ikisi - Əli bəy və Nuşu bəy (Anüşirəvan Zülqədərov) Fransaya köçüblər. Allahyar bəyin üçüncü oğlu Qəzənfər bəy Almaniyada tibb təhsili aldıqdan sonra İranda həkim kimi fəaliyyət göstərib və cavan yaşlarında xəstəlikdən vəfat edib. Oğlanlarının ən balacası olan Rüxnəddin bəy (rus-yapon müharibəsi illərin- də doğulduğu üçün ona “Yapon” deyiblər) kiçik yaşlarında dünyasını dəyişib. Tanınmış tədqiqatçı Ədalət Tahirzadənin araşdırmaları- na görə, 1884-cü ildə doğulan Əli bəy Zülqədərov 1903-1906-cı illərdə Novorossiysk Universitetinin hüquq fakültəsində, 1906- 1908-ci illərdə isə Peterbuqr Universitetinin hüquq fakültəsin- də təhsili alıb. Azərbaycanda bolşevik hakimiyyəti qurulduqdan sonra İrana, oradan isə Fransaya köçüb, sonrakı taleyi barə- də məlumat azdır. Lakin Allahyar bəyin vaxtilə ölkəmizin, necə deyərlər, at oynatdığı qərb bölgəsində onun barəsində müxtəlif əfsanələr və həqiqətlər dolaşır. Deyilənə görə, İkin- ci Dünya müharibəsi illərində Azərbaycan legionunun tər- kibində vuruşmuş döyüşçülərdən biri çox sonralar Əli bəyi gördüyünü danışıb. Onun sözlərinə görə Əli bəy Zülqədərov öz arvadı ilə müharibə illərində Fransanın Lodz şəhərində olan legionerlərin görüşünə gəlib, özünün məşhur Allahyar bəyin oğlu olduğunu bildirb və legionerlərə qayğı göstərib. Novruz bayramı ərəfəsinə təsadüf edən bu görüş zamanı Əli bəy bir neçə gün legionerlərə qonaqlıq verib, onlar üçün Novruz şirmiyyatları hazırlatdırıb. Onun legionerlərlə Vətən və torpaq haqqında maraqlı söhbətlər apardığı, legionerlərə mənəvi dayaq durmaq istəyi barədə çoxlu xatirələr gəzir. Amma bunların həqiqətə nə dərəcədə uyğun olduğunu indi demək çətindir. Əli bəy Zülqədərovun həyat yoldaşı Mahrux xanımın Fransada yaşadığı və orada dəfn edildiyi isə dəqiqdir. Mah- rux xanım 1949-cu ildə vəfat edib və Bobinyi qəbiristanlığın- da dəfn olunub. Onun qəbrinin üstündə bu barədə müvafiq qeyd var: “Mahrux xanım Zülqədər: 1884-1949”. Nəzakət xanımın dediyinə görə, Əli bəy və Mahrux xa- nım Zülqədərlərin “Zorka” kimi tanınan Sürəyya adlı qızları dünyaya gəlib. Ramiz Abutalıbovun sözlərinə görə, Sürəyya Ə.M.Çermoyevin qohumu olan Səid Tukayevlə ailə qurub və onlar sonralar ayrılıblar. Sürəyya (Zorka Tukayeva), eləcə də Əli bəyin ikinci arvadı Yuliya Zülqədər (qızlıq familiyası Brandt) və onun bacısı, ge- neral Hüseyn xan Naxçıvanskinin nəvəsi Nikita Naxçıvans- kinin arvadı Nadejda Brandt da Paris yaxınlığındakı rus qə- biristanlığında dəfn olunublar. Zülqədərovlardan biri – Sücaət xanım isə uzun illər Cey- hun bəy Hacıbəylinin Parisdəki ailəsində yaşayıb, ötən əsrin 60-cı illərində övladları ilə birlikdə ABŞ-a köçüb... Mahrux xanımdan başqa onun bacısı Xavər xanım da Parisdə yaşayıb. Ramiz Abutalıbovun sözlərinə görə, qız- lıq familiyaları İbrahimbəyov olan bu bacılar əslən Cənubi Azərbaycandan olublar. Dağlılar Respublikasının Paris Sülh Konfransındakı rəh- bərlərindən olan Əbdülməcid Çermoyevlə ailə quran Xavər xanım 1953-cü ildə Lozannada vəfat etsə də, öz vəsiyyətinə əsasən, Bobinyi qəbiristanlığında dəfn edilib. Başdaşı üzə- rinə bu qeyd həkk olunub: “Xavər xanım İbrahimbəyo- va-Çermoyeva: 1886-1953”... Nuşu bəy (Nəzakət xanım “Nuş dayı” deyir – M.H.) kimi tanınan Anuşirəvan bəy də Paris yaxınlığındakı Bobinyi məzarlığında uyuyur. Köhnə qəbirüstü yazı güclə oxunur: “Anuşirəvan bəy Zülqədər”. Doğum tarixi oxunmasa da, və- fat etdiyi tarix aydın görünür - 1952. Yüklə 4,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|