Genealoji TƏHLİLİ (Azərbaycan tatlarının dilinin materialları əsasında)

171
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Poyistə -  dayanmış 
Poyistən -  dayanmaq 
Poyundan -  saxlamaq 
Poyusdə saxtən -  saxlatdırmaq 
Pö -  ayaq 
Pönə -  gizli 
Pönə birən -  gizlənmək 
Pönəki -  gizlicə
Pöydö doran -  görünmək; bax: peydə birən
Pöyüstan -  dayanmaq
Pux -  xorultu
Pux zərə -  xoruldamaq
Pulbola -  şar
Pulol  soxtan -  şişirtmək
Pulpulə -  göyərti növü
Pur -  dolu
Pur biran -  dolmaq
Pur soxtən -  doldurmaq
Pusirən -  çürümək
Puso -  geri
Puştun -  əmcək, döş, yelin 
Pükundan -  bükmək 
Pür -  arğac Pürinə 
-  yarpız Püsiran -  
çürümək Püsirə -  
çürümüş Püst -  
dəri, qabıq
Püspüsə -  gavalı növü
Püstələk -  divarı  şirələmək üçün dəri parçası
Püst kəndan -  qabığını  soymaq
Püşö -  qabaq

---

172
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Püşögir -  önlük
Püşötuği -  alınqabağı naxış növü (toxucu)
R
Raftan -  getmək 
Rag -  yerkökü 
Rag -  vena (damar)
Rağan -  yağ
Rağannanun  -   yağlı  çörək 
Rağbəti  -  layiqli,  münasib 
Rah -  yol 
Rang -  rəng
Rangbırang -  rəngbərəng 
Rangın -  rəngli, rəngin 
Rang zərən -  rəngləmək 
Rasiran -  çatmaq, yetişmək 
Rasirə -  yetişmiş 
Rasirəgor -  yetişən, yetən, çatan 
Ras saxtən -  düzəltmək 
Rasundan -  çatdırmaq 
Rayək -  itdirsəyi 
Razi -  razı 
Razigəri -  razılıqla 
Razigəriyəvaz -  razılıq 
Rezbavokun -  yivaçan 
Rəhruvok -  itdirsəyi; bax:  rayək 
Rəncbər -  əkinçi, rəncbər 
Rəncbəri -  əkinçilik, rəncbərlik 
Rıxdan -  tökülmək 
Rıxta -  tökülmüş
Rıjundan -  sökmək, tökmək dağıtmaq

---

173
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Rıkal -  şumlanmış yerdə əmələ gələn arx
Rımont soxtən -  təmir etmək
Rında -  rəndə; rəndəli Rında
zərə -  cilalamaq
Rındazərəgor -  yer şumlayan
Rırı/ruru -  bağırsaq
Rış -  saqqal Rışg -  sirkə
Rışğand/rışqənd -  rişxənd
Rışqənd saxtən -  rişxənd etmək
Rışta -  ip, kəndir
Rıştarusmun -  əyrilmiş sap
Rışın -  işıqlı
Rimont birəni -  təmir olunmalı 
Rimontın -  təmirli 
Rost -  düz
Rost soxtan -  düzəltmək 
Röyüstan -  hürmək 
Ru -  üz
Rubənd -  üz örtüyü, rübənd 
Rufta -  süpürülmüş 
Ruftan -  süpürmək 
Ruğandon -  yağqabı 
Ruğanfürüş -  yağ satan 
Ruğanmü -  vazelin 
Ruğanın -  yağlı
Ruho doran -  əlindən vermək,  salmaq
Rukərə -  çay
Rulu -  üzlü
Rusmun -  sap
Ruşun doran -  göstərmək

---

174
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Ruvah -  tülkü
Ruz -  gün
Ruza -  orucluq
Ruza moh -  orucluq ayı
Ruza giriftan -  oruc tutmaq
Ruzavokin -  orucaçdı
Ruzinə -  baca, nəfəslik
S  Sad 
-  yüz  Saxt -  
bərk Saqot -  
dəhrə  Sal -  il 
Saliya -  gəmi 
Sanq -  daş
Sanqaçaxmox -  çaxmaqdaşı
Sanqbəndi -  küçə, həyət döşəməsi
Sanqın -  daşlı
Sarmaş -  sarmaşmaq
Sarmaşmış biran -  sarılmaq
Sarf -  sərf
Sarfalı -  sərfəli
Sataş birən -  sataşmaq
Satıl -  su qabı
Saye -  kölgə
Sayıl bəstən -  axıtmaq
Seminci  -   üçüncü
Seto-seto  -   üç-üç
Sə -  üç
Səbhi -  sabah
Səbhini -  sabahkı

---

175
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Səbirsizgəri -  səbirsizlik
Səbis -  altmış
Səbis dəh -  yetmiş
Səfər saxtən -  səfər etmək
Səg -  it
Səglə -  itciyəz
Səhət -  saat
Səhətsoz -  saatsaz
Səhəzar -  üç min
Səimin -  üçüncü
Səiminci -  üçüncü
Səimçi -  üçüncü
Səlüngə -  üçayaqlı
Sənq-sənq -  daş-daş (oyun adı)
Sər -  baş
Sərbar -  yüküstü
Sərbilindi -  başıucalıq
Sərboz -  başçı,  şərbaz
Sərbənüvşə -  üzüaşağı
Sərçin -  bərbər
Sərçini -  bərbərlik
Sərçol -  ayaqyolu
Sərmizi -  stolüstü süfrə
Sərd -  soyuq
Sərdəf -  samovarın lüləsinin dibi 
Sər dəhistan -  başlamaq, 
bünövrəsini qoymaq 
Sərdig -  qazanın qapağı 
Sərdora -  rəf Sərduvaq 
-  duvaq Sərduvar -  
divarın üstü

---

176
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Sərəqıt -  tavan
Sərəqət -  evin bayırdan damla divarının (şalbanların) arası
Sərədər -  başağrısı
Sərəpö -  başsız
Sərgin -  peyin
Sərqi -  sarğı
Sər-mux -  ust-baş
Sərpögərd -  sərpayı
Sərpüş -  qazan qarağı,  sərpuş
Sərvər -  başsız, sərvər
Sərvəri -  özbaşinalıq
Sər vo dic raftan -  başı gicəllənmək
Sər zərən -  qalxmaq, baş çəkmək; baş vurmaq
Sərzimi -  üzüaşağı
Sərzirava -  üzüaşağı
Sərşangum -  axşamüstü
Səşənbi -  çərşənbə
Səta -  üç dənə
Səyxaş -  sakitlik
Səyənd -  and
Səyənd  doran -   and vermək
Səyənd  soxtan  -   and  içmək
Sıxan -  söz
Sıxanlı -  sözlü
Sıxansoz -  sözbaz
Sımoğ -  sumaq
Sır -  sirr
Sır doran -  sirr vermək 
Sıpkar -  çalxala 
Sırx -  qırmızı 
Sırx biran -  qızarmaq

---

177
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Si -  alma Sid 
-  otuz Sihr -  
qaynar
Six -  fırlanğac
Siin -  almalı
Siqmiş saxtən -  sıxmaq
Siqurta -  sığorta
Silim -  nərdivan
Silisçi -  müstəntiq
Silohrossoxtagor -  silahdüzəldən
Simbə -  metal üzərində mıx yeri açmaq üçün alət (misg.); müq.et: 
azərb. sümbə
Sineyisuxtə -  canfəşan, təngnəfəs
Sinəgiri -  nəfəsitutulma
Sinoy -  isti  su
Sinoy biran -  çimmək
Sipsiyah -  qapqara
Sir -  tox
Sirri -  sirli
Sirt -  hündürlük, təpə 
Sist soxtan -  boşaltmaq 
Sital -  tənbəl,  sital 
Siyapur -  həyasız, utanmaz 
Siyəh -  qara 
Siyəh biran -  qaralmaq 
Siyəhə əli -  qara alça 
Siyənəft -  qara neft 
Siyəzi -  xaral, kisə 
Soça -  balaca səhəng 
Soğum -  sümük 
Sol -  il

---