Genealoji TƏHLİLİ (Azərbaycan tatlarının dilinin materialları əsasında)

178
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Sou -  səhəng 
Sov -  kuzə
Soya (birin) -  arı  səbəti 
Subrariş -  ağsaqqal 
Sulo -  deşik 
Sulo-dərə -  dəlmə-deşik 
Sumoği -  sumağı rəng 
Sundum -  zindan (al ə t)
Surxunic -  suraxanlı
Suvor biran -  atlanmaq, minmək
Suvor birə -  atlanmış
Suzundan -  yandırmaq
Sük -  yüngül
Sülünbə -  nərdivan
Sümər -  kövşən,  saman,  küləş
Sümərdun -  samanlıq
Süpürləmiş saxtən -  süpürləmək
Sürg -  buynuz
Sürvə -  öskürək
Södəgər -  alverçi,  sovdagər
Söykənmiş biran -  söykənmək
Ş
Şəlbəh -  dağ keşnişi 
Şinox -  tanış
Şinoxundan -  tanış etmək 
Şaband -  çarıq bağı 
Şadluq saxtən -  şadlanmaq 
Şağalduna -  pətənək 
Şaxs -  şəxs
Şaqaraq zərən -  şaqqıldamaq

---

179
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Şaqum -  axşam 
Şaquminə -  axşamkı 
Şalaband -  tumanbağı
Şalabandboft -  tumanbağı toxumaq üçün dəzgah 
Şalbof -  şaltoxuyan 
Şalgərdən -  şərf
Şalqam-şalqam -  gildir-gildir; müq.et:  azərb. şalqam lamaq
Şarə-şar -  sevinə-sevinə
Sarm birən -  xəcalət, çəkmək, həya etmək
Şast -  altmış
Şatur -  qasid, poçtalyon; müq.et:  azərb.  köhn. satır 
Şe -  köynək 
Şeş -  altı
Şe-şalvor -  şalvar-köynək 
Şəft -  əyri
Şəhəkü -  arı pətəyinin içində olan çarpaz ağac
Şəmələ -  şam
Şənə -  kürək
Şəngüm -  axşam
Şəngüminə -  axşamkı
Şərbəti -  kasa
Şəş -  altı
Şəştə -  altı dənə
Şırta qılın -  sulu kartof, kartof şorbası 
Şib -  əyri
Şibçin -  almadərən 
Şimər -  zaman 
Şimərdən -  saymaq 
Şimərdun -  samanlıq 
Şing -  yemlik 
Şiniran -  eşitmək

---

180
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Şiləsər -  eyvan,  artırma 
Şir -  süd Şirdüş
-  sərnic Şirəng
-  səhəng
Şirəxak -  doşab şirəsi
Şirəpust -  (divarı, döşəməni) şirələmək üçün dəri
Şirəvo -  südlü sıyıq
Şirxar -  südəmər
Şiristan -  yoğurmaq
Şiriş -  yapışqan
Şirnəsib -  şirin alma
Şişirən -  basmaq, tapdalamaq, yıxmaq
Şiğəmədərd -  qarınağrısı
Şogird -  şagird
Şokər -  şakər
Şokər biran -  şakər olmaq
Şokəri -  şakərlik
Şor -  şad
Şö -  gecə
Şö buror -  qayın
Şöçiraği -  şəbaraq (gecə quşu)
Şö xuvar -  baldız 
Şöürüz -  gecə-gündüz 
Şubuc -  bit
Şubənd -  eni bir sm.-ə qədər olan, yundan toxunmuş uzun çarıq 
bağı
Şud  -   taxtabiti 
Şuqar  -   yarğan 
Şum -  tarı şanı 
Şunandən -  tullanmaq 
Şundan -  atmaq

---

181
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Şunə -  daraq 
Şunuxtagor -  tanıyan 
Şunuxtan -  tanımaq 
Şuri -  qaraquş 
Şüküm -  hirs, qəzəb 
Şükümüm -  hirsli,  qəzəbli 
Şünaxtən -  tanımaq 
Şünəbəsər -  şanapipik 
Şürçə -  şor (ağartı növü)
Şüri -  yağ tortası 
Şürqaqol -  şorqoğal 
Şüştan -  yumaq 
Şüştə -  yuyulmuş 
Şökuri -  toyuq korluğu 
Şöpara -  yarasa 
Şüvər -  ər
Şüvərli -  ərli,  ərdə olan (qadın) 
Şüvərsiz -  ərsiz
T
Tağısta -  dammış
Taxtavəy  -   yunu  telləndirən  alət
Taxtaçol  -  quş üçün qurulan tələ
Taxsır -  təqsir
Taxsırkor -  təqsirkar
Taxsirkorsoxtagor -  təqsirləndirilən
Tan -  bədən, tən
Tana -  sırğa
Tapançü -  belə bənzər alət 
Tapun -  alçaq 
Tar -  yaş

---

182
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Tare kələm -  kələm qovurması
Tariki -  qaranlıq
Tartü -  ağac yonqarı, talaşa
Tarustan -  qaşımaq
Tasirə -  boğulmuş
Tastən -  bilmək
Tasirən -  boğulmaq
Tasma -  qabın ağzına çəkilən dəri və ya parça; belə 
Tat -  tat
Tatari -  şallaq,  qamçı 
Tati -  tatca
Tə -  istiqamət bildirən önqoşma 
Tədi -  tələsik
Tədorük soxtan -  tədarük görmək (etmək)
Təhl -  acı 
Təhli -  acılıq 
Təhləpusi -  çöl  sarımsağı 
Təhləsir -  sarımsaq 
Təhnö -  tənha 
Təhnöyi -  tənhalıq 
Təhr -  təhər 
Təhsirə -  çürümüş 
Təxil -  taxıl
Təxilküftəgor -  taxıldöyən  (maşın)
Təxilxişksoz -  taxıl  qurudan  qurğu
Təkbənd -  toqqa
Təkror birə -  təkrar olunmuş
Təkror soxtan -  təkrarlamaq, təkrar etmək
Tələbsoz -  tələbkar
Təli -  tikan
Təli qətqəli -  çaytikanı

---

183
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Təmbü -  tənbeh
Təmizdili -  təmizürəkli, açıqürəkli 
Təmiz soxtan -  təmizləmək 
Təməhsür -  tamahkar 
Tənbinəhrə -  çılpaq 
Tənəkə -  xammal, misin xam forması 
Təng -  dar
Təngəş -  müvaziləşmək
Təngdil -  təngənəfəs
Təngdili -  təngənəfəslik
Tənür -  təndir
Tərçiq -  danaqıran
Tərək -  nişastadan hazırlanmış xörək
Tərg saxtən -  tərgitmək
Tərsəqun -  qorxaq
Tərsi -  qorxu
Tərsiran -  qorxmaq
Təsür saxtə -  təsir olunmuş
Təsür saxtən -  təsir etmək
Təşnə -  susuz
Təşənəyoği -  həvəcüvə (müalicəvi ot növü)
Tı -  sən
Tırkəmə -  ildırım 
Tic -  iti
Ticəçim -  itigözlü 
Ticədandun -  itidişli 
Ticədunduq -  itidimdik
Tilat -  ağzı yeyilmiş və sapı çürümüş, işlənmiş bıçaq 
Tihi -  boş 
Tihisoz -  boşaldan 
Tikun -  dükan, mağaza

---