Genealoji TƏHLİLİ (Azərbaycan tatlarının dilinin materialları əsasında)

151
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Kəm  soxtan -  azaltmaq 
Kəndan -  qazmaq,  çıxarmaq 
Kəndü -  böyük saxsı qab 
Kər -  gön Kərg -
toyuq Kərundan -  
otarmaq
Kərpicsuzundagor -  kərpic yandıran 
Kəş -  hündürlük, təpə 
Kəton -  kətan
Ki -  kim (əvəz.); bağlayıcı (söz sonunda);  ədat.
Kiflət -  külfət, ailə,  ailəlik 
Kiflətdor -  ailəli, ailə başçısı 
Kifoyət -  kifayət
Kifoyətlənmiş biran -  kifayətlənmək 
Kifoyət soxtan -  kifayət etmək 
Kiləliğ -  ögey qız 
Kiləgəri -  qızlıq 
Kilid -  açar
Kirsin -  qışda qızınmaq üçün evin ortasında düzəldilmiş ocaq
Kılok -  külək
Kindoşdəgor -  kinli
Kinə -  kimi
Kirönişin -  kirayəçi
Kiyouvəçin -  otyığan
Klarnetzərəgor -  klarnetçalan
Kozbəl -  qozbel, donqar
Köçə -  dənli bitkilərin üçün ölçü vahidi;  çömçə
Köüçə -  başmaq
Kuxolu -  dayıoğlu
Kuştənçin -  qıymakeş
Kukrum -  ildırım

---

152
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Kulya -  papaq
Kunbəru -  təndirdə düşən çörəyin əks tərəfə yapılması 
Kund -  yaxın 
Kusbənd -  qoyun
Kuşə -  çarığın bağı keçirilən yer,  dəlik 
Kundəpişt -  tərsinə 
Kur -  kor
Kutəhəpoçə -  qısa yubka 
Kutəhəzuhun -  diligödək,  suçlu 
Küfarə -  beşik, nənni 
Küngürö -  soğansuyu (xörək)
Kütüg -  kötük 
Kütmil -  kütləşmiş
Q
Qajqun -  qazan 
Qaka zərən -  qaqqıldamaq 
Qaqala -  saxsı banka 
Qaqalaxırdi -  dəvədabanı 
Qaqalaqiymə -  kotlet 
Qaqalatihisoz -  küpə boşaldan 
Qaqol -  qoğal 
Qal  şəndən -  çağırmaq
Qalağ -  bozdamacı  saçın üstündə çevirmək üçün düzəldilmiş xüsusi 
ağac növü
Qal zərən -  çağırmaq
Qapundan -  qapmaq
Qarq -  qoz meyvəsinin yaşıl qabığı
Qaralamış saxtən -  qaralamaq
Qaravot -  çarpayı
Qarduç -  iri qırma

---

153
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Qarış soxtan -  qarışdırmaq 
Qartanqa -  yüyən 
Qartxundum -  borclu olan 
Qaşqəlaq -  qaşqaldaq
Qavol -  qaval
Qavolzərəgor -  qavalçalan 
Qazanmiş saxtən -  qazanmaq 
Qazıt -  qəzet 
Qazıtfürüş -  qəzetsatan 
Qe -  çox
Qedunum -  çoxbilmiş
Qedunumi -  çoxbilmişlik
Qequndan -  sıxmaq
Qeyçi zərən -  qayçılamaq
Qeymoğ -  qaymaq
Qeytonbof -  qaytan toxuyan (dəzgah)
Qeyşər -  qabaq,  qənşər,  əvvəl 
Qəbrüstun -  qəbiristan 
Qəbrüstunluğ -  qəbiristanlıq 
Qəbür -  qəbir 
Qəbürkən -  qəbirqazan 
Qəbür kəndan -  qəbir qazmaq 
Qəbürkəndəqar -  qəbirqazan
Qəc -  donmaq,  soyuqdan əl-ayağın işləməməsi:  müq.  et:  qıc olmaq
Qəcələ -  sağsağan, dan. qəcələ
Qəcil -  ümidsiz, xəstə, hədsiz zəifləmiş
Qəd -  içində,  arasında
Qədəğə -  tapşırmaq, qorumaq, qadağa
Qədəğə dərən -  qadağan etmək
Qədəmə -  pilləkən
Qədəş -  qohum

---

154
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Qəhrə -  acıq, hirs
Qəhrə soxtan -  acıq etmək, küsmək 
Qəhəb-qəhəb -  aşıq-aşıq (oyun adı)
Qəhərlənmiş biran -  qəhərlənmək 
Qəhərə soxtan -  acıq etmək 
Qələbə -  çox 
Qələq/qəloğ -  qarğa
Qəmqəl -  bitki növü (qabığından qab yumaqda istifadə olunur) 
Qəməkeş -  ət baltası
Qəmqəl -  qab yumaq üçün əski, qabsürtən
Qənəptum -  kəndir toxumu
Qənşəl -  qənşər, bax:  qeysər
Qənçür -  sətəlcəm
Qərəbizin -  çaytikanı
Qərəvot -  çarpayı
Qəri -  qarı
Qərimiş -  qarımış
Qərimiş birən -  qarımaq
Qərməsin -  qazmaq (təndirdən çıxan çörəyin qalığı, qırığı)
Qərt -  borc
Qərtxundi -  borcluluq
Qərtob -  kartof
Qərtsqun -  borclu
Qərz -  borc
Qəsəm -  and
Qəsəm boşu -  and olsun
Qətən -  toyuq peyini
Qətit -  qurudulmuş ət, qaxac ət
Qəy -  niyə
Qəy -  çox
Qəyil -  paya

---

155
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Qəyul -  şalban 
Qiçinə -  çimdik 
Qiliz -  tüpürcək 
Qir -  qır
Qirçi -  qırla işləyən şəxs 
qirdüşündəgor -  qır bişirən
Qıç -  dişdəm:  müq.et:  azərb. uşaq dilində qıç eləmək «dişləmək»
Qıç soxtan -  dişdəm götürmək
Qıç zərən -  dişləmək
Qıd-qıdi -  uşaq oyunu
Qija -  dəvədabanı;  müq.et:  azərb.  qıjı
Qilin -  kartof
Qilinc -  qılınc
Qilində -  muncuq, boyunbağı 
Qilinfürüş -  kartof satan 
Qilinkoş -  kartof əkən 
Qir -  daş-kəsək 
Qirabli -  qaloş
Qirçə -  diş qıcırdatma, qıcama 
Qirəfinkə -  qrafin(ka)
Qissə -  nağıl 
Qit -  taxta
Qiyə zərən -  çağırmaq 
Qiyməkeş -  qiyməkeş 
Qındi -  qındı (undan hazırlanmış sıyıq)
Qırmac -  şallaq
Qırmic -  çimdik
Qirmic soxtan -  çimdikləmək
Qırsa -  bərpa olunmuş mis
Qıryoz -  dəryaz
Qısqi -  sıxıntı,  qısqı (dan.)

---

156
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Qısqi  doran -  sıxmaq 
Qızınmış biran -  qızınmaq 
Qobi -  kiçik dərə 
Qobixur -  mədə 
Qob şir -  süd qabı 
Qof -  söz
Qoğuş -  ovuq,  ağacın içi, koğuş 
Qohuməti -  qohumluq 
Qolamıx -  mıx düzəldən alət 
Qorıstan -  daşımaq 
Qout -  qovun
Qov-qov ləngə qov -  İnək-inək, ləng inək (uşaq oyunu)
Qubayic -  qubalı
Qucalmiş biran -  qocalmaq
Quçoğ -  qoçaq
Quçogəri -  qoçaqlıq
Quçoği soxtan -  qoçaqlıq etmək
Qudil -  qurd (parazit)
Quduz -  quduz 
Quduz biran -  qudurmaq 
Qul -  tərəf Quldur -  
quldur Quldurgəri -  
quldurluq
Qulduri  soxtan -  quldurluq etmək
Qulla -  gölməçə
Qulonça -  dayça
Qunağ -  qonaq
Qunoği -  qonaqlıq
Qunoğ biran -  qonaq olmaq
L

---