Genealoji TƏHLİLİ (Azərbaycan tatlarının dilinin materialları əsasında)

157
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Laçın -  şahin (quş)
Lağ -  kürək, bel
Lakatə -  çox çirkli
Lal bürən -  lal olmaq
Lamad -  palçıq
Lapatka -  bel
Lavoşinə -  lavaşa
Lec -  hirs, acıq
Lec saxtən -  acıq etmək
Leşzan -  dəri təmizləyən alət
Ləbbadə -  yağmurluq, bürüncək:  köhn.  ləbbadə
Ləc durmarən -  acığı gəlmək
Ləhə -  palçıq,  dan. löhmə
Ləkmin -  birdən
Ləif -  yorğan
Ləif-cöcə -  yorğan-döşək
Ləlü/lolu -  nənni, beşik
Ləmistan -  əyilmək
Ləngistan -  axsamaq
Ləpə -  dalğa, ləpə
Ləpür -  ləpir
Lərzistan -  titrəmək
Ləş -  dərinin əti, yağı
Ləşgər -  işçi arı
Ləysən -  dəryaz
Ləyləg -  leylək
Likət -  təpik
Lığ -  ilıq
Lığ biran -  ilıq olmaq 
Lığ soxtan -  ilıq etmək 
Loça -  lək

---

158
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Loça vəyiftan -  lək düzəltmək 
Loğər -  arıq
Lokbılok -  taybatay, laybalay
Loşbəbər -  yuxayayan, üstündə xəmir yaymaq üçün istifadə olunan 
taxta
Lokmi -  birdən 
Lova -  yalvarış, xahiş 
Lö -  dodaq
Löxşür -  qabyuyan parça 
Lööb -  düyü həlimi 
Löyij  -  Lahıc 
Löyijli -  lahıjlı 
Löyüstə -  çalxanmış 
Löyüstan -  çalxamaq
Lözani -  metalın kənarlarının dar hissəsindəki işləri görmək üçün 
alət
Luğnə -  saxsı 
Luq (luqa) -  beşik Lumut 
-  palçıq Lupbəşundan -  
tullanmaq Lübyə -  lobya
Lüxüm -  enliyarpaqlı, gövdəsi yeməli olan meşə bitkisi
Lüleyin -  aftafa, lüleyin
Lüng -  ayaq
Lüngsüz -  ayaqsız
Lüvə -  budaq
Lüvəli -  budaqlı
M Maatəl -  
məətəl Magardən -  
qayıtmaq

---

159
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Maç -  öpüş;  müq.et:  azərb.  dan.: maç eləmək, maç-quc.
Maç-quc -  maç-quc
Maç-quc saxtən -  maç-quc eləmək
Maəş -  maaş,  əməkhaqqı
Man -  mən
Manca -  ip
Masqura -  kasa
Mast -  qatıq
Marinə -  qadın cinsi
May -  ana
Maygəri -  analıq
Maypiyək -  ata-ana, valideyn
Mazari -  vəzəri
Məbrəd -  yeyə
Məəlim -  müəllim
Məfrağ -  çuğundan düzəldilmiş su qabı 
Məfməbədüş -  mifik qorxulu varlıq (halarvadı) 
Məməbizi -  xırda, uzunsov alça növü 
Məcbur -  məcbur 
Məgü -  sən demə (əd.)
Məhəl -  vaxt
Məhsuldor -  məhsuldar
Məhsuldorgəri -  məhsuldarlıq
Məcbur biran -  məcbur olmaq
Məcbur soxtan -  məcbur etmək
Məqbul -  gözəl
Məqbuli -  gözəllik
Məzhərə -  xəlbir
Məllö -  molla
Məllögəri -  mollalıq
Məmədoragor -  südverən

---

160
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Məngol -  manqal 
Məni -  mahnı 
Mərcigə -  sərçə 
Mərd -  kişi 
Mərdgəri -  kişilik 
Mərduna -  kişi paltarı 
Mərəgö -  inək 
Mərzguşnə -  çöl nanəsi 
Məsən -  bülöv, etmə 
Məsi (yə) -  nağıl
Məsləhət soxtan -  məsləhətləşmək, m. görmək
Məşğul -  məşğul
Məşğul biran -  məşğul olmaq
Məşğul  soxtan -  məşğul etmək
Məşməşür -  şaftalı
Məştəfə -  aftafa
Micmicə -  cirə
Miğyət -  muğayət
Miğyət biran -  müğayət olmaq
Mihrə -  muncuq
Mixkəş -  mıx çıxaran alət
Mixləmə -  qayğanaq
Mijə -  kiprik
Mingəh -  orta, ara
Mingəhin -  ortancıl
Mirdan -  ölmək
Mirdə -  ölü
Mirdəni -  ölməli
Mirdəqar -  ölən
Mişkin -  bərk, möhkəm
Mitrən -  demək

---

161
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Mıbohisə -  mübahisə
Mıbohisə soxtan -  mübahisə etmək
Mıborək -  mübarək
Mıdofiə -  müdafiə
Müdofiə biran -  müdafiə olunmaq
Mıdofiə soxtan -  müdafiə etmək
Mıkofot -  mükafat
Mıqəddəs -  müqəddəs
Mırdol -  murdar
Mırdol biran -  murdar olmaq
Mırdol  soxtan -  murdarlamaq, murdar etmək
Mıvəfəğiyət -  müvəffəqiyyət
Mız-mız soxtan -  mız-mız etmək
Mızd -  muzd
Mızdgəri -  muzdurluq
Moç -  öpüş: bax: maç
Moç soxtan -  öpmək
Moh -  ay
Mohi -  qızıl balıq
Mol -  mal
Mola doran lehimləmək 
Molakeş -  malakeş 
Mor -  ilan Moldor -  
maldar Moldorgəri -  
maldarlıq Molıstan -  
ovxalamaq Mora -  dişi 
Moşa -  maşa 
Movin -  müavin
Mozol -  xoşbəxtlik, müvəfəqqiyyət; tale 
Mozolmənd -  xoşbəxt, müvəffəqqiyyətli, uğurlu

---

162
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Mö -  ana
Mö bəçə -  əritmə və döymə (misg)
Mögəri -  analıq
Mözolü -  ləzzətlə
Muqli -  yumruq,  qapaz
Mumlama -  mumlama
Mundan -  qalmaq
Mung -  səs
Murlə -  mığmığa
Mü -  saç Mü -
mən Mücinə -
qarışqa
Müduroz -  xəmirçək 
Mülüh -  çəyirtkə
Mürdəşür -  ölü yuyan adam, mürdəşir
Müri -  moruq
Mürq -  vəhşi quş
Mürs  -  zulm
Müşkür -  qışlaq
N
Nağl/nəqul -  nağıl 
Naqulay -  düzgün olmayan 
Nam -  ad
Namalə -  heç olmasa 
Namlu -  adlı 
Nan -  çörək
Narasirə -  yetişməmiş, kal 
Navad -  doxsan 
Nəbiragar -  yoxsul 
Nəəlbənd -  nalbənd

---

163
Gülsüm Hüseynova. Tat dili leksik fondunun genealoji təhlili
Nəg -  damaq Nəğül -
nağıl Nəğüldust -
nağılbaz Nəhür -  göl,
nohur Nərə -  erkək
Nərə saxtən -  çığırmaq, nərə çəkmək
Nəri -  misgərlikdə metalı döyərək uzatmaq üçün alət
Nərm -  yumşaq
Nərmi -  yumşaqlıq
Nərm soxtan -  yumuşaltmaq
Nəvə-niştə -  nəvə-nəticə
Nəvomunda -  yorulmaz
Nəvüşdən -  yazmaq
Nəzdik -  yaxın
Nəzdik biran -  yaxınlaşmaq, yaxın olmaq
Nəzdiki -  yaxınlıq
Nəzdiki  soxtan -  yaxınlıq etmək
Nigoh biran -  nigahlanmaq
Nih -  doqquz
Nihimin -  doqquzuncu
Nihiminci -  doqquzuncu
Nihsad -  doqquz yuz
Nihsinfi -  doqquzuncu sinif
Nimaz -  namaz
Nimazgah -  namaz qılmaq üçün yer
Nimaz gizardən -  namaz qılmaq
Nimein -  ən kiçik
Nimdərçə -  döşəkçə
Nimes -  alman
Nimə -  yarı
Niməcisnə -  yarıac

---