35
Kitap
ve Cami Ekseninde Bir
Medeniyet Tasavvuru
Prof. Dr. Sadettin ÖKTEN
Mimar Sinan Üniversitesi
Emekli Öğretim Üyesi
B
ugün toplumda ‘kitap denince ne anlaşılıyor’ soru-
suyla konumuza bir giriş yapalım. Büyük bir ekseri-
yetle şu cevabı alırız. Kitap, konu kısıtlaması olmadan yazıl-
mış veya çevrilmiş ve basılmış eser anlamına gelir. Bu cevap
üzerinde biraz düşünelim. Kitap birisi tarafından yazılmış
veya tercüme edilmiş ve konu kısıtlaması olmayan basılı
nesne. Burada her konu, her tarzda ele alınabilir, ifade edile-
bilir. Bu alana müdahale etmek isteyen bir erk, kamu düzeni
ve ahlakını korumak için kitaba bir sınır getirmek isterse
de özgürlüklerin kısıtlanması itirazıyla karşılaşır. Toplumun
genel manada zihnindeki kitap kavramı sınır veya kısıtlama
tanımayan bir alan içinde gelişmiştir. Bu alana en ufak bir
müdahale, ister kamu düzeni ister kamu ahlakı endişele-
ri ile gündeme getirilsin hemen özgürlük tahdidi itirazıyla
karşılaşıyor.
Yukarıdaki tanımda yer alan açıklanmaya muhtaç bir başka
husus ise kitabın basılı eser olmasıdır. Bunun anlamı şudur:
Bedelini ödeyen herkes kitabı satın alabilir. Kısacası herkes her
kitaba bedelini ödemek şartıyla rahatça erişebilmektedir. Top-
lumdaki genel geçer algı da bu gerçekliğin arzu edilen bir olgu
olmasıdır. Bu anlayışın devamında ise şu sonuca erişildiğini
görmek çok zor değildir. Satışı çok olan kitap iyi ve başarılı
bir eserdir. Daha açık söylemek gerekirse para kazandıran ki-
CAMİ VE KİTAP.indd 35
29.09.2016 15:34:16