Dərslik kimi tövsiyyə edilir. B a k I 1 İQTİsadi İnformatiKA
Yüklə 2,91 Kb. Pdf görüntüsü
|
İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________284________________________ Dekompozisiya diaqramı IDEFO standartı ilə model qurularkən aşağıdakı əsas qaydalar gözlənilməlidir: Dekompozisiya edilmiş (parçalanmış) diaqram qurularkən “valideyn” diaqramın bütün girişləri və çıxışları əks etdirilməlidir. İyerarxiyanın hər bir səviyyəsində (1-ci səviyyə istisna olunmaqla) 3-dən 6-ya qədər blok olmalıdır. Əgər blokların sayı 3-dən azdırsa, onları başqa prosesin tərkibində vermək lazımdır. Blokların sayı 6-dan çox olduqda onları konsolidasiya İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________285________________________ (Konsolidasiya – möhkəmlənmə, qüvvətlənmə, birləşmə) etmək lazımdır. Prosesin adı isimdən və feildən ibarət olmalıdır. Prosesin blokları soldan-sağa və yuxarıdan-aşağı yerləşdirilməlidir. Hər bir ox adlandırılmalıdır. Proses təsvir edilərkən baxış aspekti və məqsəd təsvir edilməlidir. Müəssisənin fəaliyyətinin dekompozisiyası adətən aşağıdakı səviyyələr üzrə aparılır: Müəssisə; Funksiyalar; Proseslər; Fəaliyyət; Tapşırıqlar; Addımlar. Funksiyalar müəssisə fəaliyyətinin ən iri təsvir vahidi olub, işlər axınından ibarətdir. Aşağı səviyyədə proseslər fəaliyyətlərə parçalanır. Sonra fəaliyyətlər tapşırıqlara, tapşırıqlar isə addımlara parçalanır. Nəticədə iyerarxiya ağacı alınır. Menecment nəzəriyyəsində prosesə biznes-proses deyilir. Biznes-proses - bir və ya bir-neçə əlaqəli iş və ya prosedurdur ki, bunlar da birlikdə verilmiş təşkilati struktur çərçivəsində müəyyən istehsal və qeyri-istehsal fəaliyyətini reallaşdırmaq məqsədi güdür. Hər bir biznes-proses aşağıdakı elementlərdən təşkil edilir: İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________286________________________ Səmərəlilik göstəricisi – prosesin nəticəsinə ədədi qiyməti vermək üçün istifadə edilən kəmiyyətdir. Adətən, dəyər, zaman və ya keyfiyyət vahidlərində ifadə edilir; Çıxış – müəssisənin daxilində və ya xaricində olan proses “alıcısına” təqdim edilən nəticədir; Proses – “girişi” “çıxışa” çevirmək üçün tətbiqi lazım olan fəaliyyət, işlər və ya prosedurlardır; Giriş – “çıxışı” formalaşdırmaq üçün prosesin istifadə etdiyi informasiya, verilənlər, materiallardır; Proses sahibi – prosesin icrasının nəticəsinə cavab verməli olan təşkilati vahiddir. Funksional modelin çıxışında məhsulun istehlak dəyərinin artırılması modeli alınır. Bu model müştərilərə təklif edilən məhsul və xidmətlər toplusunu əks etdirir. Verilənlərin axını modeli. Sənəd dövrüyyəsi modeli sənədlərin hərəkətini, şöbədən-şöbəyə fiziki hərəkətini, tirajlaşdırılmasını (nüsxələşdirilməsini) və s. əks etdirir. Kompüterləşdirilmiş informasiya sistemlərindən istifadə edilən hallarda bu sənədlərin bir hissəsi elektron variantında emal edilir. Bu halda çoxaltma, redaktəetmə tamamilə başqa xarakter alır. Verilənlərin axını modelində verilənlər üzərində aparılan əməllər və onların saxlanması əsasdır. Lakin saxlayıcı mühitin (yaddaşın) fiziki xarakteristikaları bu modeldə aktual deyildir. Yəni bu model verilən üzərində aparılan əməli təsvir edir. Bu əməlin əl ilə, yaxud kompüterdə icrası vacib deyildir. Verilənlərin axını modelinin əsas vəzifəsi verilənlərin hərəkətinin məntiqi sxemini qurmaqdır. Lakin bir İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________287________________________ səviyyədə 8-9 prosesdən artıq dərk etmək çətindir. Ona görə də iyerarxik qaydada ardıcıl xırdalaşdırma tətbiq edilir. Bu modeldə əks etdirilən verilənlərin saxlanması strukturu “mahiyyət-əlaqə” konstruksiyasının təməlini təşkil edir. Sənəd dövrüyyəsi modeli. Bu tip modellərin əsas ideyası budur ki, sənədlərin əksəriyyəti eyni üsulla emal edilir. Buraya: sənədin doldurulması, tirajlaşdırılması, müqayisə edilməsi, çeşidlənməsi və s. kimi əməliyyatlar aiddir. Bu model sənədin “ömür yolunu” (Boş blank halından arxivə verilən momentə qədər keçdiyi yolu) təsvir edir. Bu model göstərir ki, hansı sənəd hansı şöbəyə nahaq ötürülür, sənəd ötürülüşündə hansı lazımsız təkrarlanan əməllər icra edilir və s. Elektron sənəd dövrüyyəsi bu cür nöqsanları aradan qaldırır. Modellərin əlaqəsi. Yuxarıda bəhs edilmiş modellərin hamısı bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəlidir. Çünki bunların hamısı eyni təşkilatı müxtəlif tərəflərdən əks etdirir. Struktur təhlilinin əsas vəzifəsi təşkilatın fəaliyyətini əvvəlcə məntiqi səviyyədə təsvir etməkdən ibarətdir. Bu, informasiya sistemləri layihəsində ediləcək dəyişiklikləri kompakt (yığcam) halda görməyə imkan verir. Bundan sonra proseslərin fiziki (Hərçənd ki, bunlar paralel də icra edilə biləndir) təsviri həyata keçirilir. CASE (Computer Aided Software Enginering) - vasitələr. Təşkilatın fəaliyyətinin təsviri üçün təqdim edilən modellərlə yanaşı, başqa yanaşmalar da mövcuddur. Sistemin tam və ziddiyyətsiz modellərini İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________288________________________ yaratmağa imkan verən proqram-texnoloji vasitlərin yeni sinfi olan CASE-vasitələr bu qəbildəndir. Müasir CASE-vasitələr modelləri təsvir etməklə yanaşı, kompüterləşdirilmiş informasiya sistemlərini bütün ömürboyu dəstəkləməyə yönəldilmişdir. Hal-hazırda CASE-vasitələr yüksək səviyyədə inkişaf etmişdir. Bu vasitələrin bir çoxu obyekt yönümlü proqramlaşdırma və “müştəri-server” strukturu ilə əlaqələndirilmişdir. Bəzi CASE-vasitələr analitik instrumentariyaya, hesabat tərtibi vasitələrinə, ekranlara və diaqrmlara malikdir. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________289________________________ ƏDƏBIYYAT 1.Alter S. Information Systems. The Foundation of E- Business. 4lh ed. Prentice Hall, 2002. 2.ANSI/NISO Z39.85-2001. Dublin Core Metadata Element Set. National Information Standards Organization, 2001 // http://www.niso.org/standards/reso-urces/Z39- 85.pdf Text Retrieval Conferences (TREC) // http://trec.nist.gov/ 3.Arrow К. Information and Economic Behavior // The Economics of Information. Cambridge, Mass., Belknap Press, 1984. 4.Bell D. The Coming of Post-Industrial Society. N.Y.: Basic Books, 1976. 5.Curtis G., Cobham D. Business Information Systems. Analysis, Design and Practice. 4th ed. Prentice Hall, 2002. 6.Cтоллинге В. Компьютерные системы передачи данных. 6-е изд. М.; СПб.; Киев: Вильяме, 2002. 7.Drucker P. On the Profession of Management. Harvard Business School Press, 1998. 8.Hi пернет. Всемирная компьютерная сеть: Практическое пособие и путеводитель. М.: Синтез, 1995. 9.Laudon K., Laudon J. Management Information Systems. New Approaches to Organization & Technology. 6lh ed. Prentice Hall, 2002. 10.Stigler G.J. The Economics of Information // Journal of Political Economy. 1961. Vol. 69. № 3. June. Русский перевод: Сшиглер Д. Экономическая теория İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________290________________________ информации // Теория фирмы. СПб.: Экономическая школа, 1995. 11.Ware L.C. The State of the CIO. The Changing Role of Chief Information Officer 2002-2003 // CIO Research Series. 2001. 12.Yardeni E. The Economic Consequences of The Peace. Deutsche Morgan Grenfell, Topical Study 35. May 7. 1997. Русский перевод: Ярдени Э. Экономические последствия мира // www.cfin.ru 13.Yardeni E. The Economic Consequences of the Peace. Deutsche Morgan Grenfcll Topical Study № 35. 1997. May 7. Русский перевод: Ярдени Э. Экономические последствия мира // www.cfln.ru/chuvakhin/ecp-y.shtml 14.Алексеев А., Евсеев Г., Мураховский В., Симонович С. Новейший самоучитель работы на компьютере. М.: ИнформКом-Пресс, 2001. 15.Ананьин В.И. Корпоративные стандарты — точка опоры автоматизации // СУБД. 1997. № 5-6. 16.Аузан В. Бизнес на интеллекте // Эксперт. 2001. № 16. 23 апр. 17.Аузан В., Шпагина М. Новая экономика // Эксперт-Интернет. 2000. № 1. 29 мая. 17.Байгарова Н.С., Бухштаб Ю.А., Горный А.А., Евтеева Н.Н., Лялин В.Ю., Монастырский А.В., Стрелков А.Ю. Методы индексирования и поиска изображений и видеоданных на основании визуального содержания // Сборник трудов Второй всероссийской конференции «Электронные библиотеки: перспективные методы и технологии, электронные коллекции», Протвино, 26—28 сентября 2000 г. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________291________________________ 18.Белоногое Г.Г., Котов Р.Г. Автоматизированные информационно-поисковые системы. М.: Сов. радио, 1968. 19.Бойко В.В., Савинков В.М. Проектирование баз данных информационных систем. М.: Финансы и статистика, 1989. 20.Васкевич Д. Стратегии «клиент — сервер»: Руководство по выживанию для специалистов в области реорганизации бизнеса. Киев: Диалектика, 1996. 21.Вейнер П. Языки программирования Java и JavaScript. M.: ЛОРИ, 1998. 22.Вендров A.M. Проектирование программного обеспечения экономических информационных систем. М.: Финансы и статистика, 2000. 23.Вендров A.M. СЛ-технологии. Современные методы и средства проектирования информационных систем. М.: Финансы и статистика, 1998. 24.Вербовецкий А.А. Основы компьютерной технологии. М.: Алекс, 2000. Гудмэн Дж. Управление памятью для всех. Киев: Диалектика, 1996. 25.Винер Н. Кибернетика или управление и связь в животном и машине. М.: Советское радио, 1968. 26.Гумэн Дж. Управление памятью для всех. Киев: Диалектика, 1996. 27.Дарнел P. JavaScript Справочник. СПб.: Питер, 2000. 28.Дейт К. Введение в системы баз данных. 6-е изд.: Пер. с англ. М.: Вильяме, 1999. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________292________________________ 29.Дейт К. Руководство по реляционной СУБД DB2 / Пер. с англ. и предисл. М.Р. Когаловского. М.: Финансы и статистика, 1988. 30.Денисов A. Internet Explorer 5.5: Справочник. СПб.: Питер, 2001. 31.Доброе Б.В., Лукашевич Н.В. Тезаурус и автоматическое концептуальное индексирование в университетской информационной системе РОССИЯ // Сборник трудов Третьей всероссийской конференции «Электронные библиотеки: перспективные методы и технологии, электронные коллекции», Петрозаводск, 11-13 сентября 2001 г. 32.Дрибас В.П. Реляционные модели баз данных. Минск: Изд-во БГУ, 1982. 33.Емельянов Н.Е. Введение в СУБД ИНЕС. М.: Наука, 1988. 34.Замулин А.В. Системы программирования баз данных и знаний. Новосибирск: Наука, 1990. 35.Интернет. Всемирная компьютерная сеть: Практическое пособие и пуп mii| дитель. М.: Синтез, 1995. 36.Информатика / Под ред. Н.В. Макаровой. М.: Финансы и статистика, 2001. 37.Информатика / Под ред. П.В. Конюховского, Д.Н. Колесова СПб : Питер 2000. 38.Информатика. Базовый курс: Учебник для вузов / Под ред. СВ. Симоновича. СПб.: Питер, 2002. 39.Информатика: Учебник для экономических специальностей высших учебных заведений / Под ред. Н.В. Макаровой. М.: Финансы и статистика, 2001. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________293________________________ 40.Информационная культура: Новые информационные технологии. М.: Дрофа, 2000. Могилев А.В., Пак Н.И., Хеннер Е.К. Информатика. М.: Академия, 2001. 41.Информационные системы общего назначения: Пер. с англ. / Под ред. Е.Л. Ющен-ко. М.: Статистика, 1975. 42.Ищбовецкий А.А. Основы компьютерной технологии. М.: Алекс, 2000. 43.Калиниченко Л.А. Методы и средства интеграции неоднородных баз данных. М.: Наука, 1983. 44.Калиниченко Л.А. Стандарт систем управления объектными базами данных ODMG-93: 45.Каляное Т.Н. CASE. Структурный системный анализ (автоматизация и применение). М.: ЛОРИ, 1996. 46.Карабин П.Л. Язык программирования Java. Создание интерактивных приложений для Internet. M.: Познавательная книга, 2001. 47.Карминский A.M., Нестеров П.В. Информатизация бизнеса. М.: Финансы и статистика, 1997. 48.Клименко СВ., Крохин И.В., Кущ В.М., Лагутин Ю.Л. Электронные документы в корпоративных сетях. М.: Анкей-Экотренд, 1999. 49.Когаловский М.Р. XML: возможности и перспективы. Ч. 1. Платформа XML и ее стандарты // Директор информационной службы. Январь 2001. С. 24—28. 50.Когаловский М.Р. XML: возможности и перспективы. Ч. 2. Базы данных XML, семантика JfMt- İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________294________________________ документов, перспективы // Директор информационной службы. Февраль 2001. С. 16-20. 51.Когаловский М.Р. XML: сферы применения // Директор информационной службы. Апрель 2001. 52.Когаловский М.Р. Перспективные технологии информационных систем. М.: ДМК-Пресс: Компания АйТи, 2003. 53.Когаловский М.Р. Технология баз данных на персональных ЭВМ. М.: Финансы и статистика, 1992. Когаловский М.Р. Абстракции и модели в системах баз данных // СУБД. 1998. № 4-5. 54.Когаловский М.Р. Электронные библиотеки — развитие продолжается/МАИК «Наука/ Интерпериодика» // Программирование. 2002. № 4. 55.Когаловский М.Р. Энциклопедия технологий баз данных. М.: Финансы и статистика, 2002. 56.Компьютер для тех, кому некогда / Под ред. Ф.И. Струнина. М., 2001. 57.Королев Л.Н. Методы выборки нужного слова из словаря // Вычислительная техника / ИТМ и ВТ АН СССР, 1958. 58.Коуз Р. Природа фирмы // Теория фирмы. СПб.: Экономическая школа, 1995. 59.Краткий обзор и оценка состояния // СУБД. 1996. № 1. С. 102-109. 60.Кузнецов С.Д. Развитие идей и приложений реляционной СУБД System R // Итоги науки и техники. Сер. Вычислительные науки. Том 1. М.: ВИНИТИ, 1989. С. 3-75. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________295________________________ 61.Кураленок И.Е., Некрестьянов И.С. Оценка систем текстового поиска / МАИК «Наука/Интерпериодика» // Программирование. 2002. № 4. 62.Курбаков К.И. Кодирование и поиск информации в автоматическом словаре. М.: Радио и связь, 1968. 63.Кушииренко А.Г., Леонов А.Г., Кузьменко М.А. и др. Информационная культура: Новые информационные технологии. М.: Дрофа, 2000. 64.Ладыженский Г.М. Архитектура корпоративных информационных систем // СУБД. 1997. № 5-6. 65.М.Р. Когаловского. М.: Финансы и статистика, 1983. Ульман Дж., Видом Дж. Введение в системы баз данных: Пер. с англ. М.: ЛОРИ, 2000. 66.Майминас Е.З. Информационное общество и парадигма экономической теории // Вопросы экономики. 1997. № 11. 67.Маклаков СВ. BPWin и Envin. СЛЖ-средства разработки информационных систем. М.: Диалог-МИФИ, 1999. 68.Мартин Дж. Организация баз данных в вычислительных системах: Пер. с англ. / Под ред. и с предисл. А.А. Стогния и А.Л. Щерса. М.: Мир, 1980. 69.Матвеев Л.А. Компьютерная поддержка решений. СПб.: Специальная литература, 1998. 70.Мелихова Л. Интернет: Энциклопедия. СПб.: Питер, 2001. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________296________________________ 71.Мине Г., Шнайдер Д. Метакапитализм и революция в электронном бизнесе: какими будут компании и рынки в XXI веке. М.: Альпина, 2001. 72.Михайлов A.M., Гиляровский Р.С., Черный А.И. Основы информатики. М.: Наука, 1968. 73.Могилев А.В., Пак Н.И., Хеннер Е.К. Информатика. М.: Академия, 2001. Стомингс В. Операционные системы. Внутреннее устройство и принципы проектирования. 4-е изд. М.; СПб.; Киев: Вильяме, 2002. 74.Могилев А.В., Пак Н.И., Хеннер Е.К. Информатика. М.: Академия, 2001. 75.Некрестьянов И., Пантелеева Н. Системы текстового поиска для Веб / МАИК «Наука/Интерпериодика» // Программирование. 2002. № 4. 76.Нотон П. Java: Справочное руководство: Пер. с англ. М.: Восточная книжная компания, 1996. 77.Нсрбовецкий А.А. Основы компьютерной технологии. М.: Алекс, 2000. 78.Основы экономической информатики / Под ред. А.Н. Морозевича. Минск: БГЭУ, 1998. 79.Паттерсон Л. Использование HTML 4.O. Ясно, кратко, надежно. М.: Диалектика, 1999. 80.Питтс Н. XML за рекордное время: Пер. с англ. М.: Мир, 2000. 81.Попов Э.В. Общение с ЭВМ на естественном языке. М.: Наука, 1982. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________297________________________ 82.Рассохин Д., Лебедев A. World Wide Web — Всемирная информационная паутина в сети Internet. 2- е изд. М.: Химический ф-т МГУ, 1997. 83.Саймон А. Стратегические технологии баз данных: Пер. с англ. / Под ред. И с предисл. М.Р. Когаловского. М.: Финансы и статистика, 1999. 84.Смит Дж., Смит Д. Принципы концептуального проектирования баз данных // Требования и спецификации в разработке программ: Пер. с англ. / Под ред. В.Н. Агафонова; предисл. А.П. Ершова и В.Н. Агафонова. М.: Мир, 1984. С. 165-198. 85.Столлингс В. Компьютерные системы передачи данных. 6-е изд. М.; ( 11(1,1 Киев: Вильяме, 2002. 86.Столлингс В. Операционные системы. Внутреннее устройство и принциЩ проектирования. 4-е изд. М.; СПб.; Киев: Вильяме, 2002. 87.Сэлтон Г. Автоматическая обработка, хранение и поиск информации: Пер. с англ. / Под ред. А.И. Китова. М.: Сов. радио, 1973. 88.Сэлтон Г. Автоматическая обработка, хранение и поиск информации: Пер. с англ. / Под ред. А.И. Китова. М.: Сов. радио, 1973. 89.Тамбовцев В.Л. Пятый рынок: экономические проблемы производства информации. М.: Изд-во МГУ, 1993. 90.Тиори Т., Фрай Дж. Проектирование структуры баз данных: В 2 кн.: Пер. с англ. / Под ред. и с предисл. В.И. Скворцова. М.: Мир, 1985. Ульман Дж. Основы систем баз данных: Пер. с англ. / Под ред. и с предисл. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________298________________________ 91.Фактор трансакционных издержек в теории и практике российских реформ / Под ред. В.Л. Тамбовцева. М.: ТЕИС, 1998. 92.Фридман А.Л. Основы объектно- ориентированной разработки программных систем. М.: Финансы и статистика, 2000. 93.Холмогоров В. Основы Жей-мастерства. СПб.: Питер, 2001. 94.Храмцов П.Б., Брик С.А., Русак A.M., Сурин А.И. Основы Vеб-технологий. М.: Интернет-университет информационных технологий, 2003. HTML 4.01 Specification. December, 1999//http://www.w3.org/TR/ 1999/REC-htmHO 1-19991224 World Wide Web Consortium // http://www.w3.org/ 95.Цаленко М.Ш. Моделирование семантики в базах данных. М.: Наука, 1989. 96.Цаленко М.Ш. Семантические и математические модели баз данных // Итоги науки и техники. Сер. Информатика. Т. 9. М.: ВИНИТИ, 1985. 97.Цикритзис Д., Лоховски Ф. Модели данных / Пер. с англ. и предисл. О.М. Вейнерова. М.: Финансы и статистика, 1985. 98.Шпагина М. Ревизия. Стоит ли отвергать ценность новой экономики //Эксперт-Интернет. 2001. № 6. 10 сент. 99.Шуленин А. Процессор запросов Microsoft SQL Server// СУБД. 1998. № 3. С. 37-56. 100.Экономическая информатика / Под ред. П.В. Конюховского, Д.Н. Колесова. СПб.: Питер, 2000. İQTİSADİ İNFORMATİKA ________________________299________________________ 101.Язык описания данных КОДАСИЛ: Пер. с англ. / Под ред. и с предисл. М.Р Когаловского и Г.К. Столярова. М.: Статистика, 1981. 102.Ясин Е.Г. и др. Экономическая информация. М.: Статистика, 1974. Yüklə 2,91 Kb. Dostları ilə paylaş:
|