Bilig 49. sayı
Yüklə 3,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Доган * Резюме
- Ключевые Слова
bilig Vesna 2009 Výpusk: 49: 1-34 © Popeçitel#skiy Sovet Universiteta Axmeta Wsavi Реставрация мечети Aясофья в Стамбуле в период правления Султана Абдулмаджида и документы, отобразившие ход реставрации Сема Доган * Резюме: Церковь Светой Софии является самым важным архитектурным строением столицы Византии Константинополя. Историю этой церкви можно рассматривать в нескольких строительных фазах: начальная фаза – первая половина четвертого столетия, вторая фаза – начало пятого столетия и третья фаза – шестое столетие. Несмотря на естественные повреждения до Османского периода, церковь «держалась на ногах» с помощью многих реставраций, а после завоевания Стамбула султаном Мехмедом II в 1453 г. была преобразована в мечеть В Османский период Aясофья являясь самой большой мечетью города, сохранила свою важность. Несмотря на то, что до девятнадцатого столетия добавлялись новые части и архитектурные элементы, сильные землетрясения отрицательно повлияли на архитектурную структуру. В сохранении данного здания до сегодняшнего дня большую роль сыграла реставрация, произведенная в период правления султана Абдулмаджида (1839-1861 гг.). Реставрация, начатая в 1847 г. с назначением двух швейцарских братьев архитекторов продолжалась до 1858 г. Наряду с визуальными и письменными документами и публикациями братьев Фоссати, а также гравюры и сопровождающиеся записи путешественников, посещавших Стамбул, рукописи и записи Османского архива, трактаты Aясофья и картины художников того приода с изображением Aясофьи дали возможность проследить ход реставрации и подчеркнули важность данного архитектурного строения. Ключевые Слова: Церковь Светой Софии, мечеть Aясофья, правление Aбдулмаджида, братья Фоссати, реставрация. * университет Хажеттепе, факультет литературы, кафедра истории искусства / Aнкара semad@hacettepe.edu.tr bilig Bahar / 2009 sayı 49: 35-58 © Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı Avrupa Birliği’nin Yeni Mottosu ‘Farklılıkta Birlik’ ve Türkçenin ‘Farklılıkta Birlik’teki Yeri Süer Eker ∗ Özet: İlgili resmî belgelerinde kaydedildiği üzere, Avrupa Birliği (AB) ‘farklılıkta birlik’ ilkesi üzerine inşa edilmiş bir kurumdur. Dilbilimsel farklılıklar AB’nin nüvesini teşkil etmektedir. AB-THŞ’nda belirtildiği üzere, AB, dilbilimsel farklılıklara saygıyı esas almakta, dil ayrımcılığı- nın dâhil olduğu her türlü ayrımcılığı yasaklamaktadır. Türkçe, AB’ye aday ülke olan Türkiye’de, 70 milyon Türk vatandaşı- nın esas dilidir. Ayrıca AB ülkelerinde dört-beş milyon Türkçe konuşu- ru bulunmaktadır. Türkçe; Bulgaristan, Yunanistan, Romanya ve aday ülke Makedonya’da da azınlık grupları tarafından konuşulmaktadır. Türk dili ve kültürü yüzyıllardan beri Avrupa kıt’asının bir parçası ol- masına karşılık, gerçekte AB, Batı ülkelerindeki Türk topluluklarını ‘göçmen’ azınlıklar, Türk dilini ‘Avrupa dili olmayan göçmen dili’ ve/veya ‘daha az kullanılan dil’ olarak kabul etmektedir. Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği, Türkçe, azınlık dilleri, dil hakları. Giriş Nisan 1951’de 6 ülke tarafından Paris’te imzalanan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması ile hukukî temeli atılan Avrupa Topluluğu, Şubat 1992’de, Maastricht Antlaşması ile bağımsız, egemen ülkelerin, egemenlikle- rini bir araya getirerek, karar alma yetkilerinin bir kısmını Avrupa düzeyinde demokratik biçimde paylaşma esasına dayalı bugünkü yapısına kavuşmuş ve Kasım 1993’te Avrupa Birliği (AB) adını almıştır. AB, Avrupalılık kimliğini hareket noktası yapan, demokrasi, eşitlik, insan hakları vb. değerleri esas alan, çok uluslu/ulusüstü, aynı zamanda ulusal egemenliklere dayalı yeni bir bölgesel bütünleşme modeli uygulamaya başlamıştır. ∗ Başkent Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi / ANKARA suereker@yahoo.com bilig , Bahar / 2009, sayı 49 36 Yirminci yüzyılın son on yılı, dünyada ve özellikle Avrupa’da ideolojik tansiyonun düşmesi, ar- dından ideolojik bariyerlerin orta- dan kalkması, Doğu Bloku’nun çözülerek Soğuk Savaş’ın sona ermesi gibi önemli siyasal deği- şikliklere, özellikle, azınlıktaki ulusal kültürlerin ve kimliklerin yeniden hayatiyet kazanmasına sahne olmuştur. İdeolojik uydu devletlerden demokratik yönetime geçiş yapan yeni bağımsız ülkeler de beşinci (2004) ve altıncı (2007) genişlemelerle AB’nin genişleme sürecine dâhil olmuşlardır. Coğrafî ve siyasî sınırları tartışmalı olmakla birlik- te, Avrupa kıtasında yer alan 49 devletten 27’si AB üyesi; Türkiye, Make- donya ve Hırvatistan AB üye adaylarıdır. 19 Avrupa ülkesinin AB ile üyelik hukuku bulunmamaktadır. AB; 4,324,782 km 2 yüzölçümü, 491,582,852 nüfusu ve ekonomik potansiyeli ile küresel bir güç adayıdır (CIA, The World Fact Book). AB yapılanmasında, farklı dilleri ve kimlikleri bir arada yaşatarak paradoksal biçimde ortak bir Avrupa kimliği yaratmayı öngören ulusüstü yapılanma modelinin hayata geçirildiği en önemli alanlardan biri, dil politikalarıdır (İleri 2000: 6–66). AB dil politikaları ile ilgili resmî belgelerde, dil hakları insan haklarının bir parçası olarak değerlendirilmekte, iletişimde eşitlik temelinde, vatandaşların dillerini kullanma hakları teminat altına alınmaktadır. AB, ko- nuyla ilgili olarak kurumsal bazda da örgütlenmiş, Şubat 2007’de aday ülke- lerin gözlemci statüsü ile üye olabilecekleri Temel Haklar İçin Avrupa Birliği Ajansı’nı (FRA) teşkil etmiştir. Ancak, konuyla ilgili hükümler resmî belgelerin tamamında lafzen yer almakla birlikte, 1 bu hükümlerin hayata geçirilmesinde ne denli başarılı olunduğu tartışmalıdır. Gerçekte, azınlık hakları, gerek üye ülkelerde gerekse AB düzeyinde çıkar ve güvenlik değerlendirmelerinin göl- gesindedir (‘azınlık’ ve ‘ulusal azınlık’ terimlerinin kavramsal, tarihî ve çağdaş perspektifleri ile ilgili olarak bk. Preece 1988). AB’nin, azınlık dilleriyle ilgili politikalarının, özellikle Avrupa’daki Türklere ve Türkiye’deki toplumsal yapıya yönelik tutum ve taleplerinin çifte standarda dayalı olduğuna ilişkin ciddi kuşkular vardır. Örneğin, AB üyesi ülkelerde Arnavutça-Sırpça-Türkçe Üç Dilli Bir Adres Levhası Kosova-Prizren Yüklə 3,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|