Азярбайжан республикасы тящсил назирлийи
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
73
proqramlarından katalizator kimi Beynəlxalq Maliyyə Təşki- latları və özəl investorların cəlb edilməsi üçün daha çox istifadə etimək; c) TRASEKA marşrutunu Tras – Avropa Şəbəkələri (Taş) ilə əlaqələndirmək; TRASEKA proqramı vasitəsilə həyata keçirilən texniki yardım
Beynəlxalq Valyuta
Fondu (BVF),
Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) və Dünya bankından böyük investisiyalar cəlb olunmasına köməklik etmişdir. Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı TRASEKA marşrutu üzrə bina, dəmir yolu, avtomobil yollarının tikintisinə dair əsaslı layihələr üçün 200 milyon dollar məbləğində, Dünya bankı isə Ermənistan və Gürcüstanın yollarında yeni əsaslı təmir layihələri üçün 40 milyon dollar məbləğində vəsait ayrılmasına dair öhdəlik götürmüşlər. TRASEKA Proqramının İşçi Qrupunun ilk iclası 1995-ci ilin mayında Alma-Atada keçirildi və 4 bölmədən ibarət plan hazırlandı. Bölmələr ticarətin asanlaşdırılmasını, yol, dəmiryol və dəniz nəqliyyatını əhatə edirdi. İlkin olaraq 16 layihənin siyahısı bəyənilmişdi və 15 milyon ekyü dəyəri olan layihələr üzrə kontraktlar bağlandı və 1995- ci ilin payızından həyata keçirilməyə başlandı. İşçi qrupunun ikinci iclası 1995-ci ilin oktyabrında keçirildi. İştirakçı dövlətlər əlavə xəritədə göstərilən marşrut üzrə TRASEKA proqramının mərkəzləşməsi razılığına gəldilər. Belə bir razılıq əldə olundu ki, marşrutdan kənara çıxan bütün hərəkətlər TASİS milli proqramları və yaxud başqa donorlar hesabına maliyyələşdirilsin. Üçüncü iclas 1996-cı ilin mart ayında Venesiyada keçirilmişdi. İştirakçı dövlətlər Ukrayna və Monqoliya ilə əlaqlərin inkişaf etdirilməsi üçün razılığa gəldilər. İrəli sürülən təkliflər 10 milyon ekyü dəyərində 5 yeni layihədə toplandı və iştirakçı dövlətlər tərəfindən bəyənildi. Dördüncü iclas 1996-cı ilin oktyabrında Afinada toplanmışdı. İclasda bütün cari layihələr dəyərləndirildi,
74
həmçinin Monqoliya təxirə salınmadan TRASEKA proqramının son benefisi olacağı bəyənildi. Komissiyada üçüncü İşçi Qrupunun təklif etdiyi 5 layihənin 1997-ci ildə həyata keçirilməsi qərara alındı. 1997-ci ilin aprel ayında Avropa Birliyi TRASEKA marşrutunun Qara dəniz regionu və Avropa Nəqliyyat Şəbəkəsi (ANŞ) ilə birləşdirilməsi imkanlarının araşdırılması üçün Tbilisi şəhərində nazirlər səviyyəsində Nəqliyyat konfransı çağırılır. Konfransda 16 iştirakçı dövlətin nazirləri iştirak etmişlər. Konfrans Nazirlər Komitəsinin yaradılması ilə başa çatır və 16 ölkənin 1997-ci il iyununda Helsinkidə çağırılan Pan Avropa Nəqliyyat Konfransında iştirakına şərait yaratdı. Helsinki konfransı Qara dəniz regionunu Transavropa Şəbəkəsinin Şərqə inkişaf etdirəcək Pan Avropa Nəqliyyat regionu kimi müəyyən etdi. Onu dəstəkləmək məqsədilə Avropa Birliyi Poti şəhərində RO – Ro gəmi terminalının bərpasını maliyyələşdirməyə razılıq verdi. 15 milyon ekyü dəyərindəki bu layihələr 1998-ci ildən başlayaraq həyata keçirilməli və 1999-cu ilin əvvəlində tamam- lanmalı idi. 1997-ci ilin sentyabrında Azərbaycan və Gürcüstan prezi- dentləri görüşdülər və 1998-ci ildə Qafqazda prezidentlər səviyyəsində konfrans çağırılması təklifini irəli sürdülər. 1998-ci ilin may ayında Tbilisidə İşçi Qrupunun 5-ci görüşündə TRASEKA-nın gələcək inkişaf məsələləri müzakirə olundu. Avropa – Asiya ölkələrinin əlaqələrinin sıx inkişafında qədim İpək Yolunun bərpasını nəzərdə tutan TRASEKA proqramının həyata keçirilməsi çox tədqirəlayiq bir hadisədir. TRASEKA proqramı çərçivəsində nəzərdə tutulan Avropa ilə Asiya arasında körpü, “Böyük İpək Yolu”nun bərpası hər bir ölkənin qarşısında daha yeni intensiv inkişaf imkanları açır. Beynəlxalq Bakı konfransında imzalanmış sənədlər böyük siyasi və iqtisadi əhəmiyyət kəsb edəcək Avropa – Qafqaz – Asiya nəqliyyat dəhlizində yerləşən ölkələrin inkişafı, onların təbii ehtiyatlarının mənimsənilməsi, iqtisadi potensialından daha 75
səmərəli istifadə olunması, ticarətin və iqtisadi əməkdaşlığın genişlənməsi üçün etibarlı zəmin yaradır. TRASEKA proqramını inkişaf etdirərək Qərblə Şərq arasında neft ixracı; bütün malların həm Avropadan Asiyaya, həm də Asiyadan Avropaya daşınması üçün iki nəqliyyat dəhlizi yaradıldı.
“Böyük İpək Yolu” nun bərpası üzrə beynəlxalq “Bakı konfransı” nın qərarlarına uyğun olaraq regional və beynəlxalq səviyyədə görüşlərin keçirilməsi davam etdirildi. Özbəkistan hökuməti «Böyük İpək Yolu» nun bərpasına dair Bakıda keçirilmiş beynəlxalq konfransın Transqafqaz magistralının inkişafında əhəmiyyətini xüsusi vurğulamışdı. Özbəkistan hökuməti həmçinin qeyd etmişdir ki, “Böyük İpək Yolu” və Transqafqaz magistralı Orta Asiya, Qafqaz, Moldova və Ukraynanın iqtisadi potensialından, enerji ehtiyatlarından səmərəli istifadə üçün əlverişli imkanlar yaradır və region ölkələrini birləşdirən bu iqtisadi ittifaqın böyük perspektivləri vardır.
“Böyük İpək Yolu”nun - TRASEKA proqramı layihəsinin həyata keçirilməsi istiqamətində 2002-ci ildə irimiqyaslı tədbirlər Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|