Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti – 100

14 

 

m

əlumatlarsız  təsəvvür etmək mümkün deyil.  Ona görə  də 

kitabxanalarda 

multimedia  resurslarının  köməyi ilə  virtual 

ekskursiyaların, bədii və sənədli baxışların kütləvi təşkili də çox 

faydalıdır. 

İndi  əhalinin daha çox hissəsinin  sosial  şəbəkələrdən fəal 

istifad

ə  etdiyini nəzərə  alsaq,  kitabxanaçı  da  sosial  şəbəkələrdə 

f

əal olmalı,  cümhuriyyətin  təbliği  üçün  keçirilən  tədbirlərin 

fotolarını,  video  çarxlarını  yerləşdirməklə  kitabxanaya daxil 

olmuş  yeni kitablardan informasiyalar verməli və  daha çox 

insanları cümhuriyyət dövrü ilə yaxından tanış etməlidir.  

Tarixi h

əqiqətlərin  ictimaiyyətə  çatdırılmasında  vizual 

vasit

ələrin mühüm rolu var. Əhalini  bu sənədlərlə 

m

əlumatlandırmaq  üçün  Kitabxananın  saytında  kitabxananın 

fondunda, müxt

əlif dövlət arxivlərində, həmçinin şəxsi arxivlərdə 

AXC dövrün

ə  aid  çoxsaylı  sənədlər və  fotomateriallardan 

“Az

ərbaycan Xalq Cümhuriyyəti  –  100  il”  adlı  virtual  sərgi 

hazırlamaq olar. Virtual sərgilər yaradılma texnologiyasına görə 

müxt

əlifdir:  Slaydlarla  videorejimdə;  dok.,  pdf  formatlarında  və 

avtomatlaşdırılmış  kitabxana  sistemində; sadə  Pover Point 

proqramından  istifadə  etməklə, HTML formatında  saytda 

yerl

əşdirməklə. 

Nümayiş  etdirilən  materialların  təqdim edilməsi  formasına 

gör

ə  virtual sərgilər  qısa  formatda-yalnız  kitabın  üz  qabığı  və 

biblioqrafik t

əsviri; standart formatda -  kitabın  üz  qabığı, 

biblioqrafik m

əlumatlar, məzmunu, annotasiyası; geniş formatda 

-  standart formata 

əlavə  olaraq təqdim edilən  kitabdan  qısa 

fraqment,  kitabın  onlayn  versiyasına  hiperisnad,  mənbənin 

özünd

ə verilən müəllif haqqında əlavə məlumat, audio və video 

materiallarla  müşayiət olunan biblioqrafik təsvir təqdim edilə 

bil

ər. 

AXC 

haqqında  tam  məlumatın  əks  olunması  üçün  sərgi 

hazırlamaq lazımdır. Sərgidə kitablarla yanaşı, digər sənəd növlə-

rinin – arxiv s

ənədləri, qəzet və jurnal məqalələri, fotolar və CD-

l

ərin də nümayiş etdirilməsi tövsiyə olunur.  Nümunə: 

---

15 

 

 

Başlıq:  Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti  –  şərəf və  ləyaqət 

tariximiz 

 

1. Az

ərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyi 

haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı 

 

Sitat: 

Müsəlman  Şərqində  ilk  demokratik  cümhuriyyətin 

məhz Azərbaycan torpağında yaranması xalqımızın o dövrdə və o 

illər  ərəfəsində  –  XIX  əsrin  sonunda  və  XX  əsrin  əvvəllərində 

milli  müstəqillik,  azadlıq  duyğuları  ilə  yaşaması  ilə  bağlıdır.  O 

illərdə  xalqımızın  qabaqcıl  şəxsiyyətləri,  mütəfəkkir  adamları, 

ziyalıları  xalqımızda  milli  azadlıq,  milli  müstəqillik  duyğularını 

gücləndirmiş,  milli  dirçəliş,  milli  oyanış əhval-ruhiyyəsi  yaymış 

və bunların hamısı məntiqi olaraq Azərbaycan Xalq Cümhuriyyə-

ti

nin yaranmasına gətirib çıxarmışdır. 

Heydər Əliyev,  

ümummilli lider 

 

İzahlı  mətn:  1918-ci il mayın 28-də Tiflis şəhərində Azər-

baycan müst

əqil dövlətinin – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 

yarad

ıldığı elan olundu. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti 1918-ci 

il 

mayın 28-dən 1920-ci il aprelin 28-dək olan müddətdə - cəmi 

23 ay mövcud olmuşdur. Lakin bu qısa müddətdə çox işlər həyata 

keçirildi. H

ər  şeydən  əvvəl, öz milli dövlətçiliyinə  qovuşmuş 

xalqımız  istiqlalın  nə  demək  olduğunu  gördü,  onun  şirinliyini 

daddı.  

 

Az

ərbaycan Xalq Cümhuriyyəti  ensiklopediyası:  2  cilddə 

/baş red. Y.Mahmudov; red. heyəti İ.Ağayev, T.Babayev (məsul 

katib), A. Bağırov [və b.]; [burax. məs. S. İsmayılova; dizayner 

N.N

əhmətov; xəritələrin tərtibçısı İ.Süleymanov; baş red. S.Bek-

ta

şi].-Bakı: Şərq-Qərb, 2014.-471 s.; C.II.- 471 s. 

Mehdiyev, R. ADR-

İran  diplomatik  münasibətləri Qafqaz 

Fövq

əladə  Komissiyasının  sənədləri  işığında:  1919-1920-ci illər 

---

16 

 

/ideyanın  və  ön söz müəl., elmi red. R.Mehdiyev; fars dilindən 

t

ərc.  Ş.Yəhyayev, E. Abdullayev; tarixi qeydlər  E.Əmirov, 

T.Hacıyev; [burax. məs. S. İsmayılova; dizayner N.Nəhmətov].-

Bakı: Şərq-Qərb, 2017.-389 s. 

R

əsulzadə, M.Ə. Azərbaycan Cümhuriyyəti /Məmməd Əmin 

R

əsulzadə; tərt. Y.S.Türkel.- Bakı, 2015.- 152 s. 

v

ə s. 

I bölm

ə:  Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucuları  

 

Sitat: “Bir k

ərə yüksələn bayraq, bir daha enməz!  

S

ən bizimsən, bizimsən  

Durduqca b

ədəndə can,  

Yaşa, yaşa, çox yaşa  

E

y, şanlı Azərbaycan!”  

M.Ə.Rəsulzadə, 

siyasi xadim 

 

İzahlı mətn:

 

Az

ərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli İslam 

Şurası, Nazirlər Şurası Tiflis, Gəncə və Bakıda fəaliyyət göstərdi-

yi dövrd

ə  642-dən  artıq  hüquqi akt qəbul  etmişdir.  Azərbaycan 

Xalq Cümhuriyy

əti Müvəqqəti höküməti Gəncədən Bakı şəhərinə 

köçdükd

ən sonra isə  parlamentin təşkili  işinə  başlanmışdır. 

Parlament 17 aylıq fəaliyyəti dövründə 145 iclas keçirmişdir. Bu 

müdd

ətdə  270-dən  artıq  qanun  layihəsi müzakirəyə  çıxarılmış, 

onlardan 230-

a yaxını təsdiq edilmişdir. 

 

Şahsevən,  İ. Azərbaycan Cümhuriyyətinin  daxili  işlər 

nazirl

əri və  silahdaşları:  İstiqlal  fədailəri: 1918-1920 /İltifat 

Şahsevən; red. Z.Şahsevənli.-Bakı: Mütərcim,  2017.- 476 s. 

R

əsulzadə,  M.Ə.  Bakı  və  Azərbaycan tarixinə  dair  əsərlər: 

1918-1919 /M

əmməd  Əmin  Rəsulzadə; tərt., tərc., ön sözün 

mü

əl. Ş.A.Hüseynov, red. A. Əzimova.- Bakı: Qanun, 2013.- 160 

s. 

---