Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Giriş qadağandır
- Haqq və hüquqda bərabərlik
- Halal
- Həyat tərzi
- Hüquq pozuntusu
- Hüququn subyekti
- Xasiyyət (xarakter)
- Xəsarət
- Xilasedici
- Xoşməramlılıq
138 Fövqəladə hallar – Həyatın normal axışına zidd, gözlənilməyən, adi haldan çıxıb çox şiddətli hal alan hadisələrin nəticəsində meydana çıxmış vəziyyət. Məsələn, sel, daşqın, sunami, zəlzələ və s. kimi. Gəmi – 1. Su nəqliyyatı vasitəsi. Yelkənli gəmi. Hərbi gəmi. Ticarət gəmisi. 2. Hava gəmisi – təyyarə və s. uçan nəqliyyat vasitəsi.. Gigiyena – Xarici mühitin müxtəlif amillərinin insan orqanizminə təsirini və sağlamlığı qoruma tədbirlərini öyrənən elm. Gigiyena qaydaları. Sağlamlığı qoruyan təcrübi tədbirlərin məcmusu. Əmək gigiyenası. Giriş qadağandır – nəqliyyat vasitələrinin, insanların, heyvanların girməsini qadağan edən nişan. Göy qurşağı – yağışdan sonra yağış damlalarına düşən işığın üfüqdə spektri. Günah – Allahın əmrlərinə, buyuruğlarına zidd olan davranışlar. Günəş və Ay tutlmaları – Günəş tutulması ayın yerlə günəş arasına girməsi, Ay tutulması isə Yerin Ayla Günəş arasına girməsi nəticəsində onların işığının görünməsinin müvəqqəti olaraq əngəllənməsi. Hakimiyyət – İdarə etmək hüququ, siyasi hökmranlıq. 2. Dövlət idarə orqanları, hökumət. Hakim olmaq. Hökm etmək. Amirlik. Üstünlük. Müdaxilə və rəqibi qəbul etməmək halı. Haqq – 1. sif. Doğru, düz, düzgün, həqiqi. Hüquq, ixtiyar. 3. is. Gördüyü işin müqabilində birinə verilməli olan pul, muzd və s. Haqq və hüquqda bərabərlik – 1. Konstitusiyada, qanunlarda və qanunvericilikdə müəyyən edilmiş haqq və hüquqda bərabər olmaq. 2. Dini mənası: insanı Allah yaratmışdır, onların hamısına da eyni haqları vermiş, onların haqlarının qorunmasını (hüquqlarını) da müəyyən etmiş və əmr etmişdir. İnsan haqlarına o qədər yüksək dəyər vermişdir ki, insan haqlarını tapdalayan heç kəsin hallıq almadan Cənnətə girə bilməyəcəyini bildirmişdir. Haqqın növləri də vardır və bunlar haqq sahibu baxımından aşağıdakılardır: Allahın haqqı, insan haqqı və müştərək haqq. Halal – Allah tərəfindən edilməsinə icazə verilən şeylər. Ziddi: haram. Haram – İslam dinində qəti olaraq edilməsi/görülməsi qadağan edilən şey. 139 Havanın çirklənməsi – havaya istər insanlar, istər nəqliyyat vasitələri, istərsə də sənaye müəssisələri tərəfindən atılan zəhərli qazların təsiri nəticəsində havanın keyfiyyətinin pisləşməsi. Həlim – Yumşaq xarakterli. Uca Allahın gözəl isimlərindən biri olub "İnsanın özünü və ya yaradılışında müvcud olan hirs və əsəbiliyini nəzarət altına alması və hirsi olduğu anda nəfsinə hakim olub daha irəli getməməsi" mənalarını verən "hilim" sözündən törəmişdir. Həyat tərzi – İnsanların vərdiş etdiyi yaşamaq tərzi, alışdıqları tərz və davranışlar. Hübbu-cah – Vəzifə, mövqe sevgisi. Hüquq – 1. Dövlət tərəfindən müəyyən olunan və tətbiq edilən, insanlar arasında ictimai münasibətləri nizama salan və hakim sinfin iradəsini ifadə edən normaların, qaydaların məcmusu cəmiyyətin təşkilinin, həyat və fəaliyyətinin hər hansı bir cəhətinə aid olan dövlət hüquq və qərarlarının məcmusu. Hər hansı bir məsələyə dair dövlətlər arasındakı qarşılıqlı münasibətləri nizama salan beynəlxalq sazişlərin, müqavilələrin məcmusu. Həmin qayda və normalar haqqındakı qanunlardan bəhs edən elm və onun bu və ya başqa bir sahəsi. Hüquq pozuntusu – Qanunla insanlara, digər canlılara verillən, müəyyən edilən qanunların tələblərinin pozulması, onlara əməl edilməməsi. Hüquq və azadlıqlar – Dövlətin Konstitusiya, qanunlar və qanunvericiliklə əhaliyə aid edilən hüquqları, bu sənədlərdə onların fikir və davranışlarda azad olduqlarının müəyyən edilməsi. 2. Hüquq. Dövlət onun müəyyən etdiyi hüquq qaydaları və normaları çərçivəsində fəaliyyət göstərir. Hüquqi sahələr – Hüququn Ailə hüququ , Konstitusiya hüququ , Mülki hüquq , Vətəndaş hüququ , İnformasiya hüququ ki mi qruplaşdırılan hüquq normaları, bu normalara dair sənədləri Hüququn obyekti – hüqüq sənədi ilə qorunması, müdafiəsi nəzərdə tutulan obyekt. Məsələn hüququn obyekti insan ola bilər, insanlar arasında qadın, uşaq, qocalar ola bilər, heyvanlar ola bilər, bitkilər ola bilər və s. 140 Hüququn subyekti – hüququ təyin edən, tətbiq edən, tələb edən, müdafiə edən. Xalq – 1. Ölkənin, dövlətin sakinləri, əhalisi. 2. Millət. 3. Eyni yerdə yaşayan adamlar, Camaat. 4. Ölkənin (istismarçı dövlətlərdə) əsas, əməkçi kütləsi. 5. Xalqa, ölkəyə aid olan, xalqa, ölkəyə mənsub olan. Xasiyyət (xarakter) – Avtomatlaşmış vərdiş, təbiət, əxlaq, adət. Xəbərdar edici – yolda təhlükə olduğunu və ya yaxında bir xidmət müəssisənin olduğunu bildirən yol nişanı. Xərək – hərəkət etmək qabiliyyətində olamayan adamı daşımaq üçün dörd tərəfindən tutula bilmək üçün iki ağacdan və onları bir-birlərin bağlayan bərk parçadan ibarət əşya. Xəsarət – Ziyan, zərər. Bədən orqanına, orqanlarına dəyən/vurlan zərər. Bunun nəticəsində sağlamlığın müvəqqəti, qismən və ya tamamilə itirilməsi. Xidmət – 1. Bir idarədə, müəssisədə və s.-də maaşla qulluq etmə, işləmə, rəsmi vəzifə yerinə yetirmə. Xidmət etmək, bir idarədə, müəssisədə və s.-də maaşla işləmək, qulluq etmək, rəsmi vəzifə yerinə yetirmək. Xilasedici – insanları düşdüyü fövqəladə həyati təhlükəli vəziyyətdən xilas etmək üçün təyin edilmiş xüsusi insan. Xoşagəlməz hal – ictimaiyyat tərəfindən bəyənilməyən hal, davranış. Xoşgörü, Xöşməramlılıq – Düşüncədən başlayaraq əşya və hadisələrə müsbət baxış, müsbət münasibət. Əşya və hadisələrdə mənfiliklər deyil, həmişə müsbət, gözəl olanı axtarmaq. Xoşməramlılıq – qarşıya müsbət, xoş, gözəl məqsədlər qoyub bu məqsədlər üçün fəaliyyət göstərmək. Xürafə – Din adına uydurulmuş hekayə və rəvayət, davranış. Məsələn, pir adı ilə ağaclara əski parçaları bağlamaq, şam yandırıb ondan niyyətinin qəbil olacağına ümid etmək və s. Başqa, pozulmuş, qüvvədən düşürülmüş dinlərə aid əsilsiz hərəkətləri İslam dininə gətirib tətbiq etmək. İcraedici hakimiyyət – Hakimiyyətin qollarından biri. Qəbul olunmuş qanunların, qaydaların icrasını həyata keçirən şəxs və ya dövlət orqanı. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|