3
. Kollektiv müqavilə müəssisənin özündə, onun filiallarında, nümayəndəliklərində və
digər müstəqil struktur bölmələrində bağlanıla bilər. Müəssisənin filialında, nümayəndəliyində
və ya digər müstəqil struktur bölmələrində kollektiv danışıqların aparılması, kollektiv
müqavilənin hazırlanması, bağlanması və ya onlarda dəyişikliklərin edilməsi məqsədi ilə həmin
bölmənin rəhbərinə işəgötürən tərəfindən zəruri səlahiyyətlər verilir.
28
Maddə 29. Kollektiv müqavilənin tərəfləri
Kollektiv müqavilənin bir tərəfi işəgötürən, digər tərəfi həmkarlar ittifaqları
təşkilatıdır. Müəssisədə həmkarlar ittifaqları təşkilatı olmadıqda isə kollektiv
müqavilənin ikinci tərəfi əmək kollektividir.
Maddə 30. Kollektiv müqavilənin hazırlanması və bağlanmasının qaydaları
1. Kollektiv müqavilənin layihəsinin hazırlanması, bağlanması qaydaları və
müddəti tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyən edilir və rəsmiləşdirilir. Bu məqsədlə
tərəflər bərabər saylı nümayəndələrindən ibarət müvafiq komissiya (işçi qrupu) yarada
bilərlər.
2. Komissiya (işçi qrupu) kollektiv müqavilənin layihəsini tərəflərin müzakirəsinə
verir. Daxil olmuş təkliflər araşdırıldıqdan sonra yenidən işlənmiş layihə təsdiq
olunmaq üçün həmkarlar ittifaqları təşkilatının (əmək kollektivinin) ümumi
yığıncağının (konfransının) müzakirəsinə verilir.
3. Həmkarlar ittifaqları təşkilatının iclasının, konfransının və digər yığıncaqlarının
səlahiyyətli olması onun nizamnaməsi ilə tənzimlənir. İşçilərin (nümayəndələrin) 50
faizindən çoxunun iştirak etdiyi ümumi yığıncaq (konfrans) səlahiyyətli hesab olunur.
4. İşəgötürən, kollektiv müqavilənin layihəsini tərəflərin müzakirəsinə verilməsi
üçün mövcud olan bütün imkanlardan (daxili rabitə və məlumat, surətçıxaran, texniki
və digər vasitələr) istifadə etmək üçün həmkarlar ittifaqları təşkilatına və ya müvafiq
komissiyaya (işçi qrupuna) şərait yaratmalıdır.
5. Kollektiv müqavilənin layihəsi bəyənilməzsə, tərəflərin nümayəndələri on beş
gün ərzində (əgər tərəflər başqa razılığa gəlməyiblərsə) layihəni yenidən işləyib təsdiq
olunmaq üçün təkrarən həmkarlar ittifaqları təşkilatının (əmək kollektivinin)
müzakirəsinə verirlər.
6. Kollektiv müqavilənin layihəsi iclasda (konfransda) iştirak edənlərin səs
çoxluğu ilə təsdiq edilir.
7. Tərəflər, kollektiv müqavilə təsdiq edildikdən sonra onu üç gün ərzində
imzalamalıdırlar. İmzalanmış kollektiv müqavilə və ona əlavələr yeddi təqvim günü
ərzində məlumat üçün işəgötürənlər tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
təqdim edilir.
Maddə 31. Kollektiv müqavilənin məzmunu
1. Kollektiv müqavilənin məzmununu tərəflər müəyyən edirlər.
2. Kollektiv müqaviləyə, bir qayda olaraq, aşağıdakı məsələlər üzrə tərəflərin
qarşılıqlı öhdəlikləri daxil edilir:
a) müəssisənin istehsal və iqtisadi fəaliyyətinin səmərəliliyinin
yüksəldilməsi;
b) əməyin ödənilməsi qaydaları və miqdarının, pul mükafatlarının, müavinətlərin,
əlavələrin və digər ödəmələrin müəyyən edilməsi;
c) qiymətlərin artımı, inflyasiyanın səviyyəsi nəzərə alınmaqla əmək haqqı
miqdarının tənzimlənmə
mexanizmi;
ç) məşğulluq,
əlavə təhsil, işçilərin sərbəstləşdirilməsi şərtləri;
29
d) iş və istirahət vaxtı, məzuniyyətlərin müddəti haqqında şərtlər;
e) işçilərə və onların ailə üzvlərinə mədəni və məişət xidmətlərinin, sosial
təminatlar və
güzəştlərin müəyyən edilməsi;
ə) əməyin qiymətləndirilməsi, əmək normalarının müəyyən edilməsi və yenidən
işlənməsi qaydaları;
f) qadınların, 18 yaşına çatmamış işçilərin əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması;
g) əməyin mühafizəsinin yaxşılaşdırılması üçün əlavə təminatların müəyyən
edilməsi;
ğ) əmək vəzifələrini yerinə yetirməklə əlaqədar işçilərə dəyən ziyanın ödənilməsi;
h) əmək mübahisələrinə məhkəməyə qədər baxan orqanın yaradılması və onun
fəaliyyət qaydası;
x) işçilərin tibbi və sosial sığortasının üstün əlavə
şərtlərinin müəyyən edilməsi;
ı) işəgötürənin təşəbbüsü ilə əmək müqaviləsi ləğv edilərkən həmkarlar ittifaqları
təşkilatı ilə razılaşmalar aparılması;
i) işçilərin ekoloji təhlükəsizliyinin və sağlamlığının gözlənilməsi;
j)
həmkarlar ittifaqının üzvü olan işçilərin əmək haqqından həmkarlar ittifaqına üzvlük
haqlarının işəgötürən tərəfindən mühasibatlıq vasitəsi ilə tutulmasının təmin edilməsi və 4 iş
günü müddətində həmin müəssisənin həmkarlar ittifaqı təşkilatının xüsusi hesabına
köçürülməsi, habelə həmkarlar ittifaqları təşkilatına nizamnamə fəaliyyətini səmərəli
təşkil etmək üçün digər zəruri şəraitin yaradılması;
30
k) kollektiv əmək mübahisəsinin tənzimlənməsinin əlavə üsulları haqqında
razılaşmalar;
q) kollektiv müqavilənin şərtlərinin
yerinə yetirilməsinə nəzarət;
l) kollektiv müqavilənin şərtlərinin pozulmasına görə tərəflərin məsuliyyəti;
m) əmək və icra intizamının möhkəmləndirilməsi üçün tədbirlər.
n) iş yerində və ya işlə əlaqədar olaraq ayrı-ayrı işçilərə qarşı ələsalma, aşkar düşmənçilik
hərəkətləri və təhqiramiz hərəkətlər barəsində izahat işi aparılmasına və informasiya verilməsinə
yardım göstərilməsi və belə hərəkətlərin qarşısının alınması, işçiləri bu cür davranışdan qorumaq
üçün bütün lazımi tədbirlərin görülməsi;
o) iş yerində və ya işlə əlaqədar olaraq seksual təhrik məsələlərinə dair izahat işi
aparılmasına və informasiya verilməsinə yardım göstərilməsi və belə təhriklərin qarşısının
alınması, işçiləri bu cür davranışdan qorumaq üçün bütün lazımi tədbirlərin görülməsi:
31
ö) işçilərə bədən tərbiyəsi və idmanla, o cümlədən iş rejimi şəraitində və işdən sonrakı
reabilitasiya və peşəkar-tətbiqi məşqlərlə, idman-sağlamlıq turizmi ilə məşğul ola bilmələri üçün
şəraitin yaradılması.
32