Ayrı-seçkilik әleyhinә Avropa hüququ üzrә mәlumat kitabı

məhkəmələr də ilkin istinad prosesinə əsasən işi AƏM-nə yönəldə bilərlər;
və ya Üzv Dövlətdən AİHM-nə şikayət edərək bilavasitə Aİ-dan şikayət
etmiş ola bilərlər.
Lissabon Sazişində Ai-na öz tərəfindən müstəqil şəkildə AİHK-na qoşulmaq
imkanı verən norma nəzərdə tutulur və AİHK-ın 14-cü Protokolu Konven-
siyaya dəyişiklik edərək İttifaqa bu imkanı həyata keçirmək üçün icazə
verir. Aİ-nın Konvensiyaya qoşulma prosesi ilə bağlı müzakirələrin hələ bir
neçə il davam edəcəyi nəzərə alınarsa, bu qoşulmanın təcrübədə necə
təsirə  malik  olacağı  və  xüsusilə  AƏM  ilə  AİHM  arasında  gələcək
münasibətlərin hansı istiqamətdə mövcud olacağı hələlik aydın deyil. Lakin,
bunu demək mümkündür ki, vətəndaşların, AİHK-nın pozuntusu baş verdiyi
təqdirdə AİHM qarşısında Aİ-na qarşı müraciət etmək imkanları olacaq.
Əsas məsələlər
•  Avropada ayrı-seçkilikdən müdafiə həm Aİ hüququnda, həm də
AİHK-da nəzərdə tutulur. Əsasən bu iki sistem arasında uyğunluq
və qarşılıqlı bir-birini gücləndirən xüsusiyyətlər olmasına baxma-
yaraq, bu sistemləri təcrübədə tətbiq edənlər bir sıra fərqli cəhətlərin
mövcudluğunu da bilməlidirlər. 
•  AİHK öz yurisdiksiyasında olan 47 Dövlət daxilindəki bütün şəxsləri
müdafiə etdiyi halda, Aİ-nın ayrı-seçkilik əleyhinə direktivləri sadəcə
27 Üzv Dövlətin vətəndaşlarına müdafiə tədbirləri təklif edir.  
•  AİHK-nın 14-cü maddəsinə əsasən, ayrı-seçkiliyin Konvensiyada
nəzərdə tutulan digər hüquqlardan istifadə ilə əlaqədar baş verməsi
qadağan olunur. 12-ci Protokolda ayrı-seçkiliyin qadağan olunması
ayrıca norma kimi nəzərdə tutulur.
•    Aİ  ayrı-seçkilik  əleyhinə  hüququnda  ayrı-seçkiliyin  qadağan
olunması ayrıca norma kimi nəzərdə tutulur, lakin xüsusi kontekstlə,
məsələn işəgötürmə ilə, məhdudlaşır.    
• Aİ qurumları ayrı-seçkiliklə bağlı norma da daxil olmaqla, Funda-
mental Hüquqlar haqqında Xartiyaya əməl etmək öhdəliyi daşıyırlar.
Aİ-na Üzv Dövlətlər həmçinin Aİ hüququnu icra edərkən Xartiyaya
əməl etməlidirlər.    
18
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı

---

• Avropa İttifaqı həm UNCRPD, həm də AİHK-na qoşulacaq. Bu hal
Aİ-nı xarici müşahidə qurumlarına tabe edəcək və nəticədə şəxslər
birbaşa AİHM qarşısında AİHK-nın Aİ tərəfindən pozulması ilə bağlı
şikayət etmək imkanı qazanacaqlar.  
Digər oxu materialları
Bamforth, Malik and O’Cinneide, Discrimination Law: Theory and Context
(London, Sweet and Maxwell, 2008), Chapter 1 ‘Key Issues and Questions
in Discrimination Law’, Chapter 2 ‘Sources and Scope of Domestic Dis-
crimination Law’. 
Barnard, ‘EC Employment Law’, (3rd ed., Oxford, Oxford University Press,
2006), Chapter 1 ‘The Evolution of “EC” Social Policy’.
Besson, ‘The European Union and Human Rights: Towards a Post-Na-
tional Human Rights Institution?’, 6 Human Rights Law Journal (2006) 323.
Butler, ‘A Comparative Analysis of Individual Petition in Regional and 
Global Human Rights Protection Mechanisms’, 23 University of Queens-
land Law Journal (2004) 22.
Chalmers (et al), European Union Law: Text and Materials, (2nd  ed., Cam-
bridge, Cambridge University Press, 2010), Chapter 1 ‘European Integra-
tion and the Treaty on European Union’, Chapter 2 ‘EU institutions’ and
Chapter 6, ‘Fundamental Rights’.
Costello, ‘The Bosphorus ruling of the European Court of Human Rights:
Fundamental Rights and Blurred Boundaries in Europe’, 6 Human Rights
Law Review (2006) 87.
Craig and  de  Burca,  EU Law: Text, Cases and Materials (4th ed. Oxford,
Oxford University Press, 2008), Chapter 1 ‘The Development of European
Integration’, Chapter 11 ‘Human Rights in the EU’.
Eicke, ‘The European Char ter of Fundamental Rights – Unique Oppor tu-
nity or Unwelcome Distraction’, 3 European Human Rights Law Review
19
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququnun təqdimatı: məzmun, qiymətləndirmə və əsas məsələlər

---

(2000) 280.
Ellis, ‘EU Anti-Discrimination Law’ (Oxford, Oxford University Press, 2005),
Chapter 1 ‘Introduction’.
Equinet,  ‘Dynamic  Interpretation:  European Anti-Discrimination  Law  in
Practice’, Volumes I-IV, available at: www.equineteurope.org/equinetpub-
lications.html.
Fitzpatrick  (et  al),  ‘The  1996  Intergovernmental  Conference  and  the
Prospects of a Non-Discrimination Treaty Article’, 25.4 Industrial Law Jour-
nal (1996) 320.
Guliyev, ‘Interdiction générale de la discrimination : droit fondamental ou
droit de “second rang” ? CourEDH, Gde Ch., Sejdić et Finci c. Bosnie-
Herzégovine,  22 décembre 2009’, 10 L’Europe des libertés : revue d’ac-
tualité juridique, (2010) 31.
Heringa and Verhey, ‘The EU Charter: Text and Structure’, 8 Maastricht
Journal of European and Comparative Law (2001) 11.
Llorente, ‘A Charter of Dubious Utility’, 1.3 International Journal of Consti-
tutional Law (2003) 405.
Martin, ‘Strasbourg, Luxembourg et la discrimination : influences croisées
ou jurispru- dences sous influence ?’, 18 Revue trimestrielle des droits de
l’homme, (2007) 69.
Quesada Segura, ‘La no discriminación, la igualdad de trato y de oportu-
nidades, en el ordenamiento  europeo. Del Convenio Europeo de Dere-
chos Humanos del Consejo de Europa, a los Tratados y a la Carta de los
Derechos Fundamentales de la Unión Europea’, Revista del Ministerio de
Trabajo y Asuntos Sociales, (2008) extraordinary number.
Royer, The Council of Europe/Le Conseil de l’Europe (Strasbourg, Coun-
cil of Europe, 2010/2009).
Sadurkski, ‘Partnering with Strasbourg: Constitutionalisation of the Euro-
pean Court of Human Rights, the Accession of Central and East European
20
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı

---