www.kitabxana.net Amid Əlioğlu
2016
dərsdən sonra əmimgilə gedər, onun səndələyə-
səndələyə mənə tərəf gəlməsindən zövq alardım.
Təzə-təzə dil açanda da, ilk olaraq, mənim adımı
səsləndirməsi, bacıları ilə yanaşı, qohum-əqrəbasının
yaman qısqanclığına səbəb olmuşdu. Hətta bir neçə
dəfə qapılarından geri qayıdası olmuşdum. Cavidanın
səsini eşitdiyim halda bacısının mənə onun yatdığını
deməsi hallarını hələ də xatırlayıram.
Bacıları onu çox istəyirdilər. Baxmayaraq ki,
Cavidanla bağlı məsələlərdə haqları daima pozulurdu,
amma yenə də onu çox istəyirdilər. Sinif yoldaşlarına,
rəfiqələrinə onunla bağlı saysız-hesabsız hadisələr
danışır, hər təzə sözünü, yarımçıq cümləsini az qala
yeni elmi tapıntı kimi müzakirə edirdilər. Qızlar evdə
hansısa əşyanı sındıranda qınanmaları ilə yanaşı,
Cavidanın ehtiyatsızlığından bir şey baş verəndə də
danlanılırdılar: “Bu əşya orada olmalı deyildi, axı
Cavidana bir şey ola bilərdi”.
Adətən belə şəraitdə böyüdülən uşaq çox
ərköyün olur. Hətta nənəsi bir gün Cavidanın anasına
elə beləcə də demişdi: “Qızım, anasının ərköyün
balası hambal olar...” Amma bunların heç biri
Cavidana aid deyildi. Çünki ağlı kəsəndən bu
www.kitabxana.net Amid Əlioğlu
2016
“imtiyaz”lardan istifadə etməzdi. Heç vaxt da
ərköyünlüyünü göstərməzdi. Elə ona görə də
müəyyən müddətdən sonra daha nənəsindən həmin
“atalar sözü” də eşidilmədi.
Həyətlərinin sonunda toyuq-cücə saxlamaq üçün
hin dedikləri, dəmir barmaqlıqlarla bəzədilmiş, üstü
bağlı tikili var idi. Həm özlərinin, həm də qonşunun
meyvə ağaclarının budaqları hinin damına elə
uzanırdı ki, sanki kababı şişin üstündən dişinə
çəkirsən. Bizim də söhbət yerimiz əsasən ora olardı.
Damda oturar, mövsümə uyğun meyvələrdən dadar,
şiferin qırılmış yerindən aşağıda gəzişən toyuqlara
baxıb söhbət edərdik. Cavidan artıq altı yaşında ikən
məşhur “toyuqbaz” idi. Bibisi, xalası, nənəsi
yumurtadan çıxan ən gözəl, fərqli toyuqları ona
hədiyyə edər, sevincinə sevinc qatardılar. On dörd-on
beş seçmə fərəsi və bir gözəgəlimli iri xoruzu var idi:
Qıp-qırmızı, əl formasında pipiyi, az qala tovuz
quşunun quyruğuna bənzər quyruğu, qırmızı və qara
parıltılı təbiətdəngəlmə rənglərin harmoniyasından
yaranan möhtəşəm rəngi olan əsl kənd xoruzu.
Cavidandan başqa heç kimə içəri girməyə icazə
verməyən həmin xoruzun, orta əsrlər ingilis
www.kitabxana.net Amid Əlioğlu
2016
zadəganları kimi dik yerişi, ötkəm səsi var idi.
Səhərçağı banlamamışdan qabaq qanadlarını üç dəfə
bir-birinə çırpması kifayət idi ki, evdəkilər yuxudan
diksinsin.
Toyuqlarının içində isə ən çox sevdiyi kəkilli
fərə idi. Elə həmin səbəbdən də adını “Kəkilli” deyə
səsləyərdi. Rəngi nə ağ idi, nə də sarı. Yeridikcə
ağappaq tüklərinin üstündə sanki alov rəqs edirdi.
Dimdiyindən boynunun arxasına kimi xüsusi nizamla
uzanan tükləri “Kəkilli”yə bir ayrı gözəllik verirdi.
Bədəninin ağlı-sarılı tükləri dırnaqlarına qədər
uzanırdı. Lakin Cavidan ona olan sevgisini digər
toyuqların yanında büruzə verməzdi. İnanırdı ki,
həmin toyuqlar ondan inciyə bilər. Dolayısı ilə özünə
olunan ayrı-seçkiliyi də bəyənmirdi. Baxmayaraq ki,
hər bir uşaq onun yerində olmağı, onun kimi qulluq
görməyi istəyərdi, amma o, belə şeylərin əlehinə idi.
Həmişə deyirdi ki, “istəmirəm mənim səhvim üstündə
bacılarım danlansın. Anam niyə belə edir? Axı o, həm
də onların anasıdır. Elə bilirəm ki, hər dəfə belə
olanda, bacılarım mənə nifrət edir”. İstəmirdi ki,
kimsə ona nifrət etsin. Amma özü, çox vaxt çox şeyə
nifrət edirdi...
www.kitabxana.net Amid Əlioğlu
2016
Heç xoşlamadığı şey isə toylarda hansısa
“mötəbər” qonaq gələndə əmiləri, dayıları və ya
özündən böyük dayısı oğlanları tərəfindən oturduğu
yerdən qaldırılması idi. Hərdən elə nifrətlə danışırdı
ki, özümə də qəribə gəlirdi. Çünki mənim də çox
nifrət etdiyim şey məhz bu idi. Olduqca əsəbiləşirdi
belə hallarda. Odur ki, Cavidana çox zaman təsəlli
verirdim:
-
Ay Cavidan, sən hələ uşaqsan, oturmasan da
olar. Böyüklərə yer çatmayanda, sözsüz, balacalar
qalxmalıdır da.
Amma o, əsəbini yumşaltmadan cavab verirdi:
-
Sərxan da, Orxan da uşaqdır. Bəs onları niyə
qaldırmırlar? Çünki ataları varlıdır, çoxlu pulları var.
Heç kimin “duxu” çatmır onlara güldən artıq bir söz
desin. Əgər mənim kimi hamını qaldırsalar,
incimərəm. Amma hər dəfə məni və başqa iki-üç
nəfəri çıxarırlar bayıra. Ona görə çox vaxt toya
gedəndə toyxanaya girmirəm. Girmirəm ki, sonra
kimsə gələndə yerimdən qaldırmasınlar. Onlar boyda
olana kimi də girməyəcəyimə söz vermişəm.
Təbii ki, bu sözləri eşidəndə ona haqq
qazandırmamaq olmurdu. Eyni qohumluq dərəcəsində
www.kitabxana.net Amid Əlioğlu
2016
olan uşaqlara valideynlərinin imkanına, vəzifəsinə
görə fərq qoymaq biabırçılıqdır. Böyüklüyü yaşa görə
yox pula görə ayırmaq mənəviyyatın kiçikliyindən
xəbər verir. Tükənən sərvət üçün olunan hörmət də
bir gün tükənər.
Cavidanın tam ali təhsilli atasını dünyəvi adam
saymaq olardı. Ona görə idi ki o, ən çox atasına
oxşamaq istəyirdi. Anası isə orta təhsilli, həm də
xurafatçı idi. Belə ki, bir neçə il öncə ailə quran
böyük qızının övladı olmurdu deyə, falçıların yanına
gedən uzaq yolu yaxın eləmişdi. Atasının dəfələrlə
iradına baxmayaraq, bu cür xurafatçı hərəkətlərini
davamlı təkrarlayırdı.
Günlərin bir günü məhəlləyə “səyyar falçı”
gəldi. Yay tətili idi deyə, səhərdən-axşama qədər
əmimgildə olurdum. Adəti üzrə yenə məhəllənin
uşaqları ilə futbol oynayırdıq. Rəqib komandada
oyunçu sayı az olduğundan, oynamaq üçün bizim
komandada əvəz edəcəyim uşağın yorulmasını
gözləyirdim. Elə bu dəm diqqətimi yayın istisində
qapqara, uzun paltarda, sol əlində belindən bir az
böyük əsası, sağ qolundan aşağısı tünd qırmızı rəngə
çalan və qan damcılayan qalın un torbası asılan
Dostları ilə paylaş: |