Alternativ və Bərpa olunan Enerji mənbələrindən istifadə üzrə 2015-2020

 
73 
 

---

 
74 
 
6.7.1. “Strategiya” çərçivəsində təsirlərin qiymətləndirilməsi 
Strategiya  çərçivəsində  maddi-mədəni  irsə,  habelə  turizm  obyektlərinə    təsirlər  qiymətləndirilmişdir. 
Bütün  Strategiya  hədəfləri  üzrə  əsas  təsir  vizual  təsir  olaraq  müəyyən  edilmişdir.  Buna  baxmayaraq, 
layihələndirmə mərhələsində digər əhəmiyyətli təsirlər təhlil edilmişdir.  
GES  -  Ucqar  turizm  bölgələrində  ənənəvi  enerji  mənbələtrindən  deyil,  günəş  enerjisindən  istifadə 
edilməsi bu sahəyə öz müsbət təsirini göstərəcəkdir.  
 
KES  və  KSES  -  Bu  mənbələr  üçün  geniş  ərazilər  tələb  oluna  bilər  və  bu  da  antropogen  landşaftın 
xüsusiyyətlərini dəyişə bilər. Turizm bölgələrinin yaxınlığında külək turbinlərinin quraşdırılması səs-
küy, vibrasiya, işıq effekti və s. ilə birbaşa bu sahəyə neqativ təsirlər göstərəcəkdir. Turizm-istirahət 
obyektlərin, eləcə də digər antropogen və təbii landşaftın vizual fonuna təsirlərin yumşaldılma tədbiri 
olaraq, ümumi vizual fona uyğunlaşdırılmanın (ölçüsü, rəng ahəngi, yerləşdirmə istqaməti, qurğuların 
və məsafəsi və s.) təmin edilməsi tövsiyə olunur.  
 
Biokütlə  enerjisindən  istifadə  üzrə  maddi-mədəni  irsə  əhəmiyyətli  təsirlər  gözlənilmir.  Yaşıl  bitki 
kütləsindən  enerji  mənbəyi  kimi  istifadə  olunması  turizm  sahəsinə  öz  mənfi  təsirini  göstərə  bilər. 
Strategiya çərçivəsində bu mənbəyə deyil, bioqaz istehsalına baxılır. 
 
Geotermal  enerji  əsasən  təbii  landşaft  ərazilərində,  həssas  təbiət  ərazilərində  və  ya  istirahət 
zonalarında  rast  gəlindiyi  üçün  bu  komponentlərə  vizual,  habelə  buxar  qazının  təsiri  ilə  lokal 
temperatur dəyişməsi fiziki təsirlər formalaşdıra bilər.  
 
Layihələndirmə mərhələsində bu baxımdan yerli ictimai məsləhətləşmələrin aparılması zəruridir. 
   
Bununla  yanaşı,  qeyd  etmək  lazımdır  ki,  Tarix  və  Mədəniyyət  Abidələrinin  Qorunması  haqqında 
Azərbaycan  Respublikasının  Qanununa  (10  aprel  1998-ci  il,  470İQ)  əsasən,  maddi-mədəni  abidələr 
üçün təhlükə yarada biləcək təmir, inşaat, təsərrüfat və digər işlərinin aparılması qadağan edilmişdir. 
 
Bu  baxımdan  Strategiya  çərçivəsində  fəaliyyətlərin  icrası  prosesində  mühafizə  tələblərinə  riayət 
olunması, abidələrin mühafizə zonalarında onlar üçün təhlükə yarada biləcək hər hansı işlər müvafiq 
icra  hakimiyyəti  orqanının  qərarı  ilə  qabaqlayıcı  tədbirlər  görülməklə  həyata  keçirilməsinin  təmini 
məqsədəuyğun hesab edilir.  
 
Bununla yanaşı, müvafiq qanunvericiliyə əsasən, inşaat və digər təsərrüfat işləri görülərkən abidə aşkar 
edilərsə,  dərhal  işlər  dayandırılmalı,  bu  barədə  müvafiq  icra  hakimiyyəti  orqanlarına  məlumat 
verilməli, aşkar edilmiş və ya tapılmış abidələr dövlətə təhvil verilməlidir.  
 
Yaxın  arealda  layihələndirmə  fəalliyyətindən  yayınılması,  habelə  layihələndirmənin  zəruri  olduğu 
yaxın  bölgələrdə  vizual  məkan  kompozisiyasını  pozmadan  və  onların  memarlıq  dəyərinə  xələl 
gətirmədən müvafiq icra hakimiyyəti orqanının razılığı əsasında aparılması tövsiyə olunur.  
 
Layihə üzrə maddi və mədəni irsə təsirlər və yumşaldılma təklifləri aşağıdakı cədvəldə verilmişdir:

---

 
75 
 
 
SEQ üzrə 
mövzu 
 
Gözlənilən təsirlər 
Təsirlərin 
əhəmiyyətlili
yi, dərəcəsi, 
davamlılığı 
 
İmkanlar və təkliflər, yumşaldılma tədbirləri 
M
ad
d
i-
m
əd
ən
i i
rs
, turiz
m
 ob
ye
k
tlə
ri
 
B
ü
tün
 S
tr
ate
giya h
əd
əfl
ər
i ü
zr
ə 
(KES
, GE
S
, Gİ
E
S
, B
io
k
ü
tlə
, 
KS
E
S
) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Külə
k 
 
Gü
n
əş
 
KS
E
S
 
 

 
KES,  KSES  və  GES-in  turizm  obyektlərinə, 
daşınmaz  maddi-mədəni,  tarixi  irs  obyektlərinə, 
təbii  landşaft  komponentlərinə  vizual  təsirlərinin 
olacağı gözlənilir 

 
KSES-lər  üçün  ovalıqlarda  geniş  ərazilər  tələb 
oluna  bilər  və  bu  da  landşaftın  xüsusiyyətlərini 
dəyişə bilər. 

 
Biokütlə enerjisindən istifadə üzrə maddi-mədəni 
irsə əhəmiyyətli təsirlər gözlənilmir.  

 
Geotermal enerji əsasən təbii landşaft ərazilərində, 
həssas  təbiət  ərazilərində  və  ya  istirahət 
zonalarında rast gəlindiyi üçün bu komponentlərə 
vizual,  habelə  buxar  qazının  təsiri  ilə  lokal 
temperatur  dəyişməsi  fiziki  təsirlər  formalaşdıra 
bilər. 
 
 
əhəmiyyətli, 
mənfi, 
uzunmüddətli 
 

 
KES-lərin 
tarixi-mədəni 
obyektlərdən 
uzaq 
məsafədə 
yerləşdirilmənin təmini. 

 
Digər turizm-istirahət obyektlərin, eləcə də digər antropogen və 
təbii  landşaftın  vizual  fonuna  təsirlərin  yumşaldılma  tədbiri 
olaraq,  ümumi  vizual  fona  uyğunlaşdırılmanın  (ölçüsü,  rəng 
ahəngi,  yerləşdirmə  istqaməti,  qurğuların  və  məsafəsi  və  s.) 
təmin edilməsi; 

 
Abidələrin mühafizəsi zonalarının gözlənilməsi.  

 
Arxeoloji  abidə  aşkar  olunarsa,  müvafiq  icra  hakimiyyəti 
orqanının  icazəsi  olmadan  və  lazımi  elmi  tədbirlər  görülmədən 
inşaat və təsərrüfat işlərinin aparılmasına yol verilməməli.  

 
Yaxın  arealda  layihələndirmə  fəalliyyətindən  yayınılması, 
habelə  layihələndirmənin  zəruri  olduğu  yaxın  bölgələrdə  vizual 
məkan kompozisiyasını pozmadan və onların memarlıq dəyərinə 
xələl  gətirmədən  müvafiq  icra  hakimiyyəti  orqanının  razılığı 
əsasında aparılması tövsiyə olunur.  

 
layihələndirmə  mərhələsində  bu  baxımdan  yerli  ictimai 
məsləhətləşmələrin aparılması və təkliflərinin nəzərə alınması.  

 
Həssass təbiət ərazilərdə fəaliyyətin məhududlaşdırılması 

 
Layihələndirmə 
mərhələsində 
ətraf 
mühitə 
təsirin 
qiymətləndirilməsi 
G
e
o
t
e
r
m
a
l
 
e
n
e
r
j
i 
 
 
 
 

---