Alternativ və Bərpa olunan Enerji mənbələrindən istifadə üzrə 2015-2020



Yüklə 17,92 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/39
tarix27.03.2018
ölçüsü17,92 Kb.
#35313
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   39

 
45 
 
məsafəsindən asılı olaraq dəyişir. 

 
Işıq  şüasının  yüksək  yanıb-sönmə  tezliyi  müşahidə  olunan  qapalı 
sahələrdə  (adətən  qurğudan  cənub-qərbə  və  cənub-şərqə  tərəf 
yerləşmiş  sahələrdə),  qurğuları  elə  qurmaq  və  yerləşdirmək  lazımdır 
ki,  onların  kölgələri  biomüxtəliflik  nümayəndələri  üçün  mühüm 
sahələrə düşməsin.  
Bu  təsirin  müəyyənləşdirilməsini  modelləşdirmə  üzrə  proqram 
təminatları  vasitəsilə  həyata  keçirib,  qurğuların  yerləşdirilməsində 
nəzərə almaq mümkündür. 

 
Qurğunun qülləsinin və  pərlərinin işıq əks  etdirməyən ağ  rəngli boya 
ilə  boyanması  bu  mənfi  effekti  aradan  qaldıra  bilər.  Ümumiyyətlə, 
axşam  vaxtında  qüllələr  və  pərlərin  üzərində    xüsüsi  işıq  lampalar 
quraşdırmaq.  

n
əş
 

 
Günəş  enerjisi  qurğuları  üçün  böyük 
sahələr  tələb  olunur  ki,  bu  da  yer 
səthində  temperaturun  və  havanın 
azalmasına,  torpağın  keyfiyyətinin  və 
həmin  ərazilərdəki  biomüxtəlifliyin 
dəyişməsinə səbəb ola bilər. 
zəif, mənfi, 
uzunmüddətli 
 

 
Günəş  enerjisi  qurğuları  üçün  ərazilərin  seçilməsi  zamanı  daha  az 
əhəmiyyətli  (kənd  təsərrüfatına  yararlı  olmayan)  torpaqlardan  istifadə 
olunmalı, 
həmin 
ərazilərdəki 
biomüxtəliflik 
nümunələrinin 
qiymətləndirilməsi və mütəmadi monitorinqlərin aparılması. 

 
Nadir  flora  və  fauna  nümunələrinin  botanika  bağlarına  və  qoruq 
ərazilərinə introduksiyası. 

 
Günəş 
panellərinin 
kimyəvi 
təmizləyici 
məhlullarla 
yuyulması 
zamanı  yaranan  tullantı  sularının 
biomüxtəlifliyə  neqativ  təsirləri  ola 
bilər. 
zəif, mənfi, 
qısamüddətli 
 
 

 
Günəş panellərinin  yuyulması zamanı layihə sahəsinin ətraf mühitinin 
mühafizəsi  məqsədilə  yaranan  tullantı  sularının  idarə  olunmasının 
təmin edilməsi 
KS
E
S
 

 
Düzənlik  ərazilərlə  müqayisədə  qeyri-
əlverişli 
mühəndis-geoloji 
şəraitə 
malik  dağ  rayonlarında  hidroenerji 
qurğularının 
yaradılması 
sahil 
massivlərinin 
dağılmasına 
və 
biomüxtəlifliyin 
təbii 
ekoloji 
əhəmiyyətli, 
mənfi, 
uzunmüddətli 
 

 
Hidroelektrik  stansiyalarının  yeri  elə  seçilməlidir  ki,  təbii  qoruq 
ərazilərinə (təbii və biosfer qoruqları, milli  parklar, mühüm ornitoloji 
ərazilər və s.) toxunmasın.  
Yeni qurğuların tikintisi zamanı fauna və flora aləminə mənfi təsirlərin 
minimuma  endirilməsi  və  yaşayış  mühitinin  yaxşılaşdırılması  üçün 
kompleks təbiəti mühafizə və kompensasiyaedici tədbirlərin görülməsi 


 
46 
 
mühitinin pozulmasına səbəb ola bilər. 
 
vacibdir.  

 
Çaylarda və dağ çaylarında hidroenerji 
potensialından  istifadə  (orta  həcmli 
hidroenerji  stansiyaları)  təbii  ekoloji 
mühitin 
dəyişməsi, 
axımın 
tənzimlənməsi, 
kimyəvi 
tərkibin, 
temperaturun  və  oksigen  rejiminin 
dəyişməsinə səbəb olur ki, bu da çayın 
aşağı  axarında  su  ekosisteminə 
əhəmiyyətli təsir edə bilər.  
əhəmiyyətli, 
mənfi, 
uzunmüddətli 
 
 

 
KSES-lər  ölkə  üzrə  daha  çox  dağ  çaylarında  nəzərdə  tutulmuşdur  ki, 
bu  zonalar  həssas  təbii  mühitə  malikdir.  Odur  ki,  gələcəkdə 
layihələndirmə 
mərhələsində 
daha 
qiymətli 
təbiəti 
mühafizə 
kompleksləri üçün yer seçimi analiz edilərək ətraf mühitin mühafizəsi 
məqsədilə 
mühəndisi 
müdafiə 
tədbirləri 
görülməklə, 
tikinti 
ərazisindəki  nadir bitki növlərinin botanika bağlarına introduksiyasını 
təşkil etmək. 
 
 

 
Çaylarda 
fraqmentasiyaların 
yaradılması  (orta  həcmli  hidroenerji 
stansiyaları) 
kürüləyən 
balıqların 
miqrasiya 
yollarında 
təcridlər 
yaratmaqla  bu  növlərin  çoxalmasına 
qeyri-əlverişli 
təsir 
etməklə 
ekosistemə  əhəmiyyətli  neqativ  təsir 
göstərir. 
əhəmiyyətli, 
mənfi, 
uzunmüddətli 
 

 
Təbiəti  bərpa  tədbirlərinin  (çəmənlərin  bərpası,  mühafizəedici  meşə 
zolaqlarının salınması) görülməsi. 

 
Kürüləyən  balıqların  miqrasiya 
yollarında  təcridlərin  aradan 
qaldırılması üçün tədbirlərin görülməsi, köməkçi yolların yaradılması. 

 
Təcrid olunan  

 
Ümumiyyətlə, 
hidroenerji 
potensialının  inkişafı  axınlarda  suyun  
fiziki-kimyəvi 
parametrlərinin-
temperatur, 
axın 
rejimləri, 
həll 
olunmuş qazlar-dəyişməsinə səbəb ola 
bilər.  Bu  isə  su  biomüxtəlifliyinə 
təzyiqə səbəb ola bilər. 
əhəmiyyətli, 
mənfi, 
uzunmüddətli 
 

 
Tikinti  dövründə  fauna  növlərinin  tutularaq  digər  ərazilərə 
köçürülməsi. 
 

 
Qonşu ərazilərdə fauna növləri üçün qida mühitinin təmin edilməsi. 


 
47 
 

 
KSES-lər 
derivasiya 
metodu 
ilə 
nəzərdə  tutulsa  da,  dağ  çaylarında  bir 
neçə 
KSES-in 
layihələndirilməsi 
çaylarda  quraqlıq  dövrlərində  quruma 
təhlükəsinə 
yarada 
və 
çay 
ekosisteminə  mənfi  təsir  edə  bilər. 
Hidroenerjinin  (orta  həcmli)  inkişafı 
çayların  minimum  axınlarını  azalda 
bilər  və  bu  su  ilə  bağlı  flora  və 
faunaya təsir edə bilər (məsələn, balıq 
populasiyası  təşkil  edən  növləri 
dəyişdirə, 
balıqları 
yem 
mənbələrindən məhrum edə bilər). 
 
əhəmiyyətli, 
mənfi, 
uzunmüddətli 
 

 
Orta həcmli (kiçik həcmli su anbarları olan) hidroenerji stansiyalarının 
planlaşdırılması  zamanı  daha  geniş  miqyasda  biomüxtəlifliyin 
mühafizəsi  tədbirləri  (landşaft,  ətraf  ərazilərin  biomüxtəlifliyi, 
balıqların  miqrasiya  yolları,  digər  hidroloji  fauna  nümunələrinin) 
nəzərdə tutulmalıdır.  
 

 
Çay  ekosisteminin  mühafizəsini  nəzərə  alınmaqla,  çay  axınını  tam 
təcrid  etməmək  və  ekoloji  axımın  saxlanılmasını  təmin  etmək.  Məs: 
təcrid  bəndlərində  balıqlar  üçün  keçidlərin  nəzərdə  tutulması, 
götürülən suyun istifadədən sonra qısa məsafədə çaya qaytarılmasının 
təmin edilməsi
 

 
Bir  çay  yatağında  bir  neçə  KSES  tikintisindən  imtina  etməklə,  eyni 
zamanda derivasiya üsulunun ekosistemə ən uyğun mümkün texnoloji 
sxeminin hazırlanması. 
B
iok
ü
tl
ə 
(bioq
az

en
er
jisi
 
 

 
Müxtəlif  təsərrüfat  məqsədləri  və 
enerji  mənbəyi    kimi  5%-dən  artıq 
bitki  kütləsindən  istifadə  edilməsi 
biosferdə 
maddələr 
dövranında 
əhəmiyyətli  dəyişikliyə  səbəb  ola 
bilər. 
 
əhəmiyyətli, 
mənfi, 
uzunmüddətli 
 
 

 
Müxtəlif  təsərrüfat  məqsədləri  və    enerji  mənbəyi    kimi  bitki 
kütləsindən həddən artıq istifadə edilməsinin qarşısının alınması. 
 
Geot
er
m
al
 
 

 
Yerin  təkindəki  enerji  potensialından 
istifadə  zamanı  qəza  hallarında  ətraf 
mühitin 
çirklənməsi 
və 
biomüxtəlifliyə 
təhlükələr 
yarana 
bilər. 
zəif, mənfi, 
qısamüddətli 
 

 
Yerin  təkindəki  enerji  potensialından  istifadə  layihələndirmələrində 
ətraf  mühitin  çirklənməsi  və  biomüxtəlifliyə  təhlükələrlə  müşayiət 
olunacaq qəza hallarının  nəzərə alınması. 
 
 


Yüklə 17,92 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   39




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə