Ake met indd
Yüklə 35,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VERİLƏNLƏRİN YAZILMASI
- VERJE
- VƏZİROVA Raifə Əsəd qızı
- VİDEOTEKST
- VİRTUAL SƏRGİ
- “ВОПРОСЫ БИБЛИОГРАФИИ”
AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI 616 siz davam etdirilməsi üçün öz mini dizel elek trostansiyalarını qururlar. Verilənlə- rin kompüter viruslarının təsirindən qo- runması üçün metodik-inziba tədbirlər görülür, viruslardan qorumaq üçün isə an virus proqramları tətbiq edilir.
və kompüterin xarici yaddaşının arasın- da verilənlərin mübadiləsinin vahidi, informasiya daşıyıcısında verilənlərin bər kidilməsi, fi ksə edilməsi prosesi və ya nə cəsidir. Yazı özündə bir informasi- ya elemen (cümlədən, düzəltmə, yəni, tərkib hissələrindən ibarət olmaqla) sax- laya bilər.
elementləri ilə (su işarəli naxışlarla) təchiz olunmuş kağız növüdür.
da çap məhsulunun və müəllif mətninin həcmini ölçmək üçün vahiddir. Bax: Müəllif vərəqi. Çap vərəqi VƏRƏQƏ – 1) həcmi 1 səhifədən 4 sə- hifəyə qədər olan informasiya xarakter- li nəşrdir. 2) Qalın çap materialında çap edilmiş, müəyyən ölçülü bir vərəqdən ibarət nəşrdir. Əsasən mühasibatda və kargüzarlıqda is fadə olunur. VƏZİROVA Raifə Əsəd qızı (1940-2010) Füzuli rayonunda ziyali ailəsində anadan olmuşdur. Bakı Dövlət Universite nin kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsində 1974-cü ildən 2010-cu ilədək laborant, assistent, baş muəllim vəzifələrində ça lışmışdır. 10-dan çox məqalənin, 1 kitabın muəllifi dir. VİDEOTEKST – mətnlərin və təsvirlərin çox sayda is fadəçilərə rabitə şəbəkəsi vasitəsilə ötürülməsini təmin edən veri- lənlər bazasına əlyetərlik sistemidir. Veri- lənlərin qəbuledici kimi xüsusi klaviatu- rası olan məişət televizorlarından və ya fərdi monitordan is fadə edilə bilər.
xidmə nin yeni növü olan virtual sər- gilər informasiyanın təqdim edilməsinin ənənəvi və yeni üsullarının sintezini təşkil edir. Müasir çoxfunksiyalı informasiya resursu kimi virtual sərgi yer və məkanla məhdudlaşmır. Ənənəvi kitab sərgisinin virtual forması kitabxana fondunun qiy- mətli ədəbiyya ilə virtual şəkildə tanış olmağa imkan verir. “ВОПРОСЫ БИБЛИОГРАФИИ” (“Biblio- qrafi yaşünasliq məsələləri) elmi əsərlər məcmuəsidir. 1976-cı ildə V.İ.Lenin adına SSRİ Dövlət kitabxanası tərəfi ndən nəşr olunmağa başlamışdır. 10 buraxılışı çap olunmuş, 3 buraxılışından (1978) mövzu məcmuəsi kimi nəşr olunur. Problem- lərinin dairəsinə biblioqrafi yaşünaslığın vəziyyə , biblioqrafi yaşünaslıq və bib- lioqrafi k təcrübə, elmi-köməkçi və tövsi- yə biblioqrafi yası məsələləri daxildir. Bu qəbildən olan “Ümumdünya biblioqrafi - yası” konkret ölkə və ya bir neçə ölkənin kitabxana - biblioqrafi ya və informasiya müəssələrinin bir qrup ölkənin biblio- qrafi k eh ya nı əks etdirən biblioqrafi k vəsaitdir. Formal əlamətə müvafi q ola- raq sənədlərin ərazi əlamə nə görə əhatəsi baxımından fərqləndirilir. Onunla müqayisədə “beynəlxalq biblioqrafi ya” termini də işlədilir ki, bu da hər şeydən
AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI 617 əvvəl biblioqrafi k nəşrlərin hazırlanması işinin təşkili üzrə beynəlxalq xarakterli olduğunu nəzərdə tutur. Dünyamiqyas- lı mənbələrin hazırlanması tarixi cox qədimdir. Qədim Misirdə e.ə. 3-cü əsrin ortalarında Kallimax, 16-cı əsrin orta- larında K.Qesnerin fəaliyyə bu baxım- dan biblioqrafi ya tarixində mühüm ha- disə hesab edilir. XX əsrdə ümumdünya biblioqrafi yasının yaradılması təşəbbüsü ilə Belçika alimləri P.Otle və A.Lofont- en Beynəlxalq biblioqrafi ya İns tunun yaratmışlar (1895). Onların çap etdirdi- yi “beynəlxalq biblioqrafi ya repertuarı” (1914) 16 mln. biblioqrafi k yazını özündə əks etdirirdi. Müasir dövrdə ümumdünya biblioqrafi yası universal xarakterini də- yişmiş, sahəvi biblioqrafi k eh yat yarat- maq is qamə əsas meyillərdən bir- inə çevrilmişdir. Məsələn, 1973-cü ildə Böyük Britaniyada ne üzrə Beynəlxalq refera v jurnal çap olunur. Dünyanın böyük informasiya mərkəzləri olan ki- tab xanaların ayrı-ayrı ölkələrdə olan ki- tablara toplu kataloqlarını da müəyyən mənada beynəlxalq biblioqrafi ya hesab etmək olar. ÜB terminin işlədilməsi hər şeydən əvvəl sənədlərin biblioqrafi ya- laşdırılmasında bir qrup ölkənin iş rakı və biblioqrafi k vəsai n ərazi əlamə nə görə yaradılması ilə əlaqədardır. WWW – World Wide Web, Web (“Ümum- dünya hörümçək toru”) – kompüter şə- bəkələrinin ümumdünya şəbəkəsinin növbə inkişaf mərhələsidir. Onun nə- zəri əsasları 1989-cu ildə İsveçrənin Bern şəhərində CERN (Avropa Elementar Hissəciklər Laboratoriyası) təşkila nın proqramçısı, britaniyalı alim Tim Bern- ers-Li və belçikalı tədqiqatçı Robert Kayo tərəfi ndən yaradılmışdır. Onlar tərəfi ndən HTML dili, HTTTP protoko- lu və URL iden fi katorları yaradılmışdır. Bu texnologiyanın ilkin məqsədi nüvə fi zikası, elementar hissəciklər sahəsində tədqiqatlar aparan alimlərdən ibarət elmi peşə ic maiyə nin bu sahə üzrə İnternet sənəd-informasiya eh yatları- na asan əlyetərliyin və həmin eh yatlar üzrə səmərəli və sürətli axtarış üçün im- kanların yaradılması idi. WWW mühi n- də informasiyanın (faylın, sənədin) ax- tarılması “Web-browser” ( ingiliscə “to brows” –“nəzərdən keçirmə” deməkdir) deyilən xüsusı proqram təmina vasitəsi ilə həyata keçirilir. Bəzən onlara “axtarış maşını” (ingiliscə “search engine”) da deyilir. Bir zaman ən populyar brauzer olan Netscape Navigator sonra öz yer- ini Microso şirkə nin İnternet Explorer proqramına verdi. Daha sonra Opera, Mozilla və son zamanlar ən populyar brauzer olan Google Chrome kimi pro- qram vasitələri meydana gəldi. İnternet şəbəkəsinin fəaliyyət göstərməsi üçün İnternet gövşaqlarının vacib əhəmiyyə- vardır. WWW deyərkən həm də pay- laşdırılmış informasiya sisteminin elə növü nəzərdə tutulur ki, onun heç bir regional, inziba -ərazi məhdudiyyə yox dur. Bu sistem aşağıdakı əlamətlərlə seçilir: o “klient-server” pli arxitek- turaya, hipermediya (mətn, səs, qrafi ka, üçölçülü təsvirlər və s.) və hipermətn is- qamə nə malikdir. (həm də bax: Hiper- mətn, Mul mediya). İnternetdə çox saylı birləşmələrin təşkili üçün müvafi q p r o t o k o l lazımdır. Belə protokol verilənlərin müstəqil şəbəkə qovşaqları arasında Yüklə 35,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|