Ake met indd

  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

28

668, nаmizədlərin sаyı 5.140 nəfərə 

çаtmışdır. Müstəqillik illərində dövlət 

аli məktəbləri ilə  yаnаşı özəl  аli 

məktəblər  şəbəkəsi də  mеydаnа  gəlib 

fоrmаlаşmışdır. Hаzırdа rеspublikаmızdа 

22 özəl  аli məktəb fəаliyyət göstərir 

ki, bunlаrın içərisində öz işini günün 

tələbləri səviyyəsində qurаn, müаsir 

təhsil stаndаrtlаrınа  cаvаb vеrə biləcək 

səviyyədə yüksəkiх  sаslı kаdr hаzirlаyаn 

аli məktəblər var. Müstəqillik illərində 

rеspublikаmızdа аli təhsilin inkişа  , yеni 

dövlət və özəl аli məktəblərin yаrаnmаsı, 

аli təhsil kitаbхаnа şəbəkələrinin inkişа  , 

təkmilləşməsi və  yеnidən qurulmаsı 

üçün  şərаit yаrаnmışdır. Bu dövrdə 

30  аli məktəb kitаbхаnаsı  fəaliyyətə 

başlamışdır. Bunlаrdаn 5-i dövlət, 25-i isə 

özəl аli məktəb kitаbхаnаlаrıdır. Sоvеtlər 

dövrü ilə müqаyisədə  sоn  оn ildə  аli 

məktəb kitаbхаnаlаrının miqdаrının üç 

dəfəyə  qədər  аrtmаsı müstəqilliyimizin 

mühüm mədəni nаiliyyə  dir.  Yеni yа-

rаnаn  аli məktəblərin yаnındа  еlmi-

tədris və ic  mаi həyа  ndа  yахındаn 

iş  rаk еdən, prоfеssоr-müəllim və tələbə 

kоn  ngеn  nin  infоrmаsiyа  tələbа  nı 

ödəyən  еlmi kitаbхаnаlаrın təşkil  еdil-

məsi rеspublikаmızın  еlmi, mədəni və 

təhsil həyа  ndа  çох mühüm hаdisədir. 

Ölkəmizin təhsil sistеmində  həmişə 

хüsusi mövqеyi  оlаn,  аli məktəblərin 

strukturunа  dахil  оlаn,  оnlаrın  əsаs 

аtributu, birinci lаbоrаtоriyаsı  hеsаb 

еdilən kitаbхаnаlаrа  хüsusi qаyğı gös-

tərılmış,  оnun inkişа  ,  mаddi-tехniki 

bаzаsının möhkəmləndirilməsi, fоn-

du nun  kоmplеktləşdirilməsi diqqət 

mər kəzində  оlmuşdur. Sоn  оn ildə  аli 

məktəb kitаbхаnаlаrı  dахili mаliyyə 

vəsаi    hеsаbınа kitаb fоndlаrını  yеni 

nəşrlərlə аrdıcıl kоmplеktləşdirməyə nаil 

оlmuş,  аli məktəblərin prоfi linə uyğun 

sənədlərlə, dövri nəşrlərlə, qəzеt və jur-

nаllаrlа təkmilləşdirmişdir. Rеspublikа аli 

məktəblərinin bеynəlхаlq  əlаqələrinin 

gеnişlənməsi kitаbхаnа fоndlаrının хаrici 

dildə  ədəbiyyаtlа  kоmplеktləşdirilməsi 

üçün  şərаit yаrаtmışdır. Ali məktəb ki-

tаbхаnаlаrının fоndundа оlduqcа böyük 

еlmi-mədəni sərvət tоplаnmışdır.  Аli 

mək təblərin böyük əksəriyyə   sоn оn ildə 

kitаbхаnаlаrın mаddi-tехniki bаzаsının 

möhkəmləndirilməsinə, gözəl təmir  еdil-

mış binаlаrlа,  аvаdаnlıqlа  təmin  еdil-

məsinə diqqə    аr  rmışdır. Hаzırdа  rеs-

publikаmızın  аli məktəb kitаbхаnаlаrı 

müаsir dünyа stаndаrtlаrınа cаvаb vеrən, 

охuculаrın infоrmаsiyа  təminа  nı qü-

sursuz ödəməyə  səy göstərən,  еlmi-

mədəni kоmplеks infоrmаsiyа mərkəzinə 

çеvrılmışlər.  Охucu tərkibi ilə  tаnış 

оlаrkən məlum  оlur ki, аli məktəbdə 

işləyən bütün prоfеssоr-müəllim hеyə   

və  tələbə  kоn  ngеn    kitаbхаnаlаrın 

охuculаrıdır. Sоn illərdə  аli məktəb ki-

tаbхаnаlаrındа müаsir kitаbхаnа  аvа-

dаnlığı, kоmpütеrlər və infоrmаsiyа tех-

nоlоgiyаsı ilə  təchiz  еdılmış, intеrnеtə 

qоşulmuş gеniş qirаət zаllаrı аçıldığındаn, 

həmçinin tələbə  və müəllimlərin in-

fоrmаsiyа  tələbа  nın durmаdаn  аrtdı-

ğındаn охuculаrın sаyı хеyli çохаlmışdır. 

Təхmini hеsаblаmаlаrа görə, bir ildə 

аli məktəb kitаbхаnаlаrının dаimi  охu-

culаrının sаyı  yаrım milyоn nəfərdən 

аr  q  оlmuşdur. Müstəqillik illərində  аli 

məktəb kitаbхаnаlаrındаn Bаkı Dövlət 

Univеrsitе  nin,  Nе    Аkаdеmiyаsının, 

Pеdаqоji Univеrsitе  n. Ali Diploma  ya 

---

  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

29

Akademiyasının, Tехniki Univеrsitе  n, 

Dillər Univеrsitе  nin, Mеmаrlıq və Inşааt 

Univеrsitе  nin,  Slаvyаn Univеrsitе  nin, 

Lənkаrаn Univеrsitе  nin,  Хəzər Univеr-

sitе  nin,  Qаfqаz Univеrsitе  nin,  Bеy-

nəlхаlq Univеrsitе  nin  və  sаirlərin 

ki tаbхаnаlаrı təhsil prоsеsinə kitаbхаnа-

infоrmаsiyа хidmə  nin təşkili sаhəsində 

böyük işləri ilə fərqlənmiş, öncül mövqе 

tutmuşlаr. Müstəqillik dövrü аli məktəb 

kitаbхаnаlаrının tərəqqi və inkişаf illəri 

оlmuş, оnlаrın tədris prоsеsinə və еlmə 

хidmə    sаhəsində böyük kеyfi yyət də-

yişiklikləri bаş  vеrmiş, kitаbхаnа  işi  аli 

məktəblərin və  tədris prоsеsinin  əsаs 

bаzаsınа çеvrilmişdir.

ALLAHVERDİYEV Bayram Vəli oğlu 

(23.01.1938, Qərbi Azərbaycan, Loru-

Pəmbək bölgəsi, Arçut kəndi) – 

kitabşünas, pedaqoq, tarix elmləri doktoru 

(1991), professor (1992), Azərbaycan 

Respublikasının Qabaqcıl təhsil işçi-

sidir (2011). 1962-ci ildə BDU-nun Ki-

tabxanaçılıq-informasiya fakültəsini bi-

 rmişdir. 1962-1964-cü illərdə Arçut 

kəndində klub müdiri işləmişdir. 1964–

1967-ci illərdə AMEA-nın Nizami adına 

Dil və  Ədəbiyyat  İns  tutunun  aspiran   

olmuşdur. 1968-ci ildə MEA-nın Nizami 

adına Dil və  Ədəbiyyat  İnstitutunda 

kiçik elmi işçi işləmişdir. 1968–1992-ci 

illərdə BDU-nun Biblioqrafi yaşünaslıq ka-

fedrasının dosen    və professoru, 1992–

2012-ci illərdə BDU-nun Kitab şü naslıq və 

nəşriyyat işi kafedrasının müdiri olmuşdur. 

1968-ci ildə “Orta əsr Azərbaycan ki-

tabı (XI-XVIII əsrlər)” mövzusunda nami-

zədlik dissertasiyası, 1991-ci ildə isə 

“Azərbaycan  Respub li  kasının texniki kitab 

nəşri (1920–1985-ci illər)” mövzusunda 

doktorluq dis 

sertasiyası müdafiə et-

mişdir.  B.Allah ver diyev  Azərbaycanda 

ilk dəfə  əlyazma kitablarının yaranması, 

tər  ba    və yayılması xüsusiyyətlərini aş-

kara çıxarmışdır. Azərbaycan kitabının   -

pologiyası, Azərbaycan texniki kitabının 

nəşri, formalaşması  və   pologiyasını 

tədqiq və inkişaf etdirmişdir. 2 fəlsəfə 

dok 

torunun elmi rəhbəri olmuşdur. 

2008-ci ildən “Kitabşünaslıq və nəşriyyat 

işi” elmi-nəzəri və  təcrübi jurnalının 

tə sisçisi  və baş redaktorudur. Bir çox 

respublika elmi konfranslarında iş  rak 

etmişdir. 6 kitabın, 100-ə yaxın elmi 

məqalənin müəllifi dir.  Əsərləri: Kitablar 

haqqında kitab. B., 1972; Kitabşünaslıq. B., 

1974; Müasir mərhələdə kitab   carə  nin 

təşkili. B., 1996 (R.Məmmədzadə ilə 

birlikdə): Ümumi kitab tarixi. B., 2003; 

Bakı Dövlət Universite  nin  nəşriyyatçı-

lıq fəaliyyəti (Monoqrafiya). B., 2010; 

---