- 152 -
Neftin sudan təmizlənməsi (deemulsasiyası) üsulunu düzgün seçmək üçün
emulsiyanın yaranması mexanizmini və onun xassələrini bilmək vacibdir.
Emulsiyanın yaranması, neft laydan quyu ağzına
doğru hərəkət edən zaman
başlanır və mədən kommunikasiyalarında sonrakı hərəkəti zamanı davam edir.
Yəni, emulsiya neftin və suyun fasiləsiz qarışması baş verən yerlərdə yaranır.
Quyuda emulsiyanın yaranması intensivliyi neftin çıxarılması
üsulundan çox
asılıdır ki, bu da öz növbəsində yatağın xarakterindən, onun istismar dövründən
və neftin özünün fiziki–kimyəvi xassələrindən asılıdır.
Hal–hazırda
istənilən yataq fontan, kompressor və dərinlik nasosları
üsullarından biri ilə istismar olunur.
Neft yatağının ilkin istismarı dövrü üçün xarakterik olan fontan üsulunda
neftin quyudan intensiv çıxarılması baş verir. Quyunun qaldırıcı borularında
neftin su ilə qarışması intensivliyi neftdə həll olunmuş qazın ayrılması ilə artır
ki, bu da neft-su qarışığının ilkin hərəkəti mərhələsində emulsiyanın yaranması
ilə nəticələnir.
Kompressor istismar üsulunda quyularda emulsiyanın yaranması
səbəbi
isə fontan quyularında olduğu kimidir. Quyuya qaz əvəzinə hava vurularkən
(erlift üsulu), asfalt-qətran hissəciklərinin yaranması ilə ağır karbohidrogenlərin
bir hissəsinin oksidləşməsi baş verir və bu da xüsusən mənfi təsir göstərir.
Neftin dərinlik nasosları ilə çıxarılması üsulunda emulsiyanın yaranması
klapan qutularında, klapanların özündə, nasosun silindrində, nasos ştanqlarının
qalxma–enmə hərəkəti zamanı qaldırıcı borularda baş verir.
Emulsiyalarda iki fazanın–daxili və xarici fazaların
bir-birindən
fərqləndirilməsi qəbul olunmuşdur. Hər hansı mayenin xırda damcılarının
yerləşdiyi digər maye xarici faza, dispersiyalı, yaxud bütöv mühit adlanır. Kiçik
damcılar şəklində mayenin dispersiyalı mühitin daxilində paylanması daxili və
ya
Dostları ilə paylaş: